Występowanie pliszki górskiej Motacilla cinerea i pluszcza Cinclus cinclus na terenie projektowanego Turnickiego Parku Narodowego

• Autorzy: Hutek J. , Bogdan E. , Michalczuk J.

Warianty tytułu

EN

The occurrence of the Grey Wagtail Motacilla cinerea and the White-Throated Dipper Cinclus cinclus in the planned Turnica National Park

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W 2012 roku oceniono występowanie i rozmieszczenie pliszki górskiej Motacilla cinerea i pluszcza Cinclus cinclus na terenie projektowanego Turnickiego Parku Narodowego (południowo- -wschodnia Polska). W tym celu skontrolowano 7 rzek i potoków o łącznej długości 71 km. Pliszkę górską stwierdzono na siedmiu, a pluszcza na czterech ciekach. Do pierwszego lęgu przystąpiły 32 pary pliszek górskich i 11 par pluszcza, a do lęgów drugich 16 par pliszek i 8 par pluszcza. Populacja pliszki górskiej osiągała zagęszczenie 0,22–0,44, a pluszcza – 0,18–0,24 par lęgowych/ km cieku. Populację pliszki górskiej w badanym regionie można uznać za stabilną, podczas gdy dla pluszcza odnotowano pięciokrotny wzrost liczebności w porównaniu do początku XXI wieku. Prawdopodobnie jest to efekt znacznego wzrostu liczebnego populacji tego gatunku na terenach górskich i jego dyspersji na obszar pogórzy. W ramach projektowanego Turnickiego Parku Narodowego można chronić naturalne ekosystemy rzeczne regionu istotne dla występowania tych gatunków

EN

Th e occurrence and the distribution of the Grey Wagtail and the White-Th roated Dipper were estimated in the planned Turnica National Park (SE Poland). In total, 71 km of 7 rivers nad streams were monitored in 2012. Th e Grey Wagtail was recorded in 7 watercourses and the White-Th roated Dipper in 4 watercourses (Fig. 3). Th e fi rst broods started in 32 pairs of the Grey Wagtail and 11 pairs of the White-Th roated Dipper, and the second broods − in 16 and 8 pairs, respectively. Th e mean density of the Grey Wagtail was 0.22–0.44 breeding pairs/km, and of the White-Th roated Dipper 0.18–0.24 breeding pairs/km (Table 1). Th e Grey Wagtail population level seems to be stable but the population of the White-Th roated Dipper increased fi ve times compared to the status from the beginning of the 21st century. Th e planned Turnica National Park will protect river habitats of the two species in this region

Słowa kluczowe

PL

awifauna; ptaki; pliszka gorska; Motacilla cinerea; pluszcz; Cinclus cinclus; wystepowanie; Turnicki Park Narodowy

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2014
• Tom: 70
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.334-342,rys.,tab.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Hutek J.

• Rudenka 34, 38-722 Olszanica

autor

Bogdan E.

• Rudenka 57, 38-722 Olszanica

autor

Michalczuk J.

• Katedra Agrobiologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Rzeszowski, ul.Zelwerowicza 4, 35-601 Rzeszów

Bibliografia

• Bereszyński A. 2011. Opinia Państwowej Rady Ochrony Przyrody w sprawie projektowanego Turnickiego Parku Narodowego. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 67 (6): 387-390.
• Cichocki W., Mielczarek P. 2003. Rozmieszczenie i liczebność pluszcza Cinclus cinclus i pliszki górskiej Motacilla cinerea w Tatrzańskim Parku Narodowym w latach 1999-2000. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 59: 76-84.
• Cichocki W., Mielczarek P. 2011. Rozmieszczenie i liczebność pluszcza Cinclus cinclus i pliszki górskiej Motacilla cinerea w Tatrzańskim Parku Narodowym w latach 2008-2009. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 67: 137-146.
• Czapulak A., Cichońska D., Fura M. 2004. Populacja pluszcza Cinclus cinclus w Górach Bialskich i Masywie Śnieżnika w latach 2002-2003. Ptaki Śląska 15: 63-77.
• Czapulak A., Dziuba C., Fura M., Szeląg D., Witan K., Gramsz B. 2008. Liczebność i rozmieszczenie pliszki górskiej Motacilla cinerea w polskiej części Sudetów. Notatki Ornitologiczne 49:141-152.
• Czapulak A., Fura M., Szeląg D., Witan K., Gramsz B. 2001. Liczebność i rozmieszczenie pluszcza Cinclus cinclus w polskiej części Sudetów. Notatki Ornitologiczne 42: 159 -175.
• Czechowski P., Jędro G. 2009. Rozmieszczenie i liczebność populacji lęgowej pliszki górskiej Motacilla cinerea w województwie lubuskim. Notatki Ornitologiczne 50: 304-309.
• Dyrcz A., Grabiński W., Stawczyk T., Witkowski J. 1991. Ptaki Śląska. Monografia faunistyczna. Wyd. Uniwersytet Wrocławski.
• Dziuba C. 2006. Występowanie pluszcza Cinclus cinclus w północnej części Sudetów Środkowych. Ptaki Śląska 16: 91-108.
• Godawa J., Miękina B. 1993. Ssaki. W: Michalik S. (red.). Turnicki Park Narodowy w polskich Karpatach Wschodnich. Dokumentacja Projektowa. Wyd. Polska Fundacja Ochrony Przyrody Pro Natura, Kraków: 163-165.
• Hordowski J. 1999. Ptaki polskich Karpat Wschodnich i Podkarpacia. Monografia faunistyczna. Tom 1. Wyd. Mercator, Przemyśl.
• Hordowski J. 2011. Góry Słonne. W: Rogala D., Marcela A. (red.). Obszary Natura 2000 na Podkarpaciu. Wyd. RDOŚ w Rzeszowie, Rzeszów: 50-53.
• Jabłońska E., Kotkowicz M., Manewicz M. 2013. Podsumowanie wstępnych wyników raportu. Inwentaryzacja oraz ocena skutków przyrodniczych ingerujących w hydromorfologię rzek prac utrzymaniowych’ wykonanych na ciekach województw łódzkiego, podkarpackiego, podlaskiego, małopolskiego, mazowieckiego, opolskiego, świętokrzyskiego, warmińsko-mazurskiego, wielkopolskiego, zachodniopomorskiego w latach 2010-2012 - opracowanie w oparciu o ogłoszenia o przetargach zamieszczone na stronach internetowych WZMiUW oraz wyniki ankiet wysłanych do tych instytucji [http://awsassets. wwfpl.panda.org/]; dostęp: 21.01.2014 r.
• Kajtoch Ł. 2012. Znaczenie karpackich dolin rzecznych dla ptaków lęgowych: przykład zlewni Stra- domki i Łososiny. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 68 (1): 3-12.
• Kondracki J. 2000. Geografia regionalna Polski. Wyd. PWN, Warszawa.
• Kunysz P. 2011. Pogórze Przemyskie. W: Rogala D., Marcela A. Obszary Natura 2000 na Podkarpaciu, Wyd. RDOŚ w Rzeszowie, Rzeszów: 58-63.
• Ledwoń M., Król J., Mędrzak R., Mołdysz D., Barcik L., Dyduch M., Gacek S., Jagiełko J., Jędrzejko A., Kruszyk R., Linert H., Procner B., Sniegoń M., Wojtoń M., Wiśniewski M., Wróbel J., Zontek L, Zontek C. 2009. Liczebność i rozmieszczenie pluszcza Cinclus cinclus i pliszki górskiej Motacilla cinerea w zachodniej części Beskidów Zachodnich i Pogórza Zachodniobeskidzkiego. Notatki Ornitologiczne 50: 9-20.
• Mazurek R, Kobylas T., Marczakowski P, Stachyra R, Tchorzewski M. 2005. Występowanie pliszki górskiej Motacilla cinerea na Zamojszczyź- nie. Materiały VIII Ogólnopolskiego Przeglądu Działalności Kół Naukowych Przyrodników, 23-24.10.2004 r„ Gdańsk: 46-53.
• Michalik S. 1993a. Ogólne informacje o projektowanym Turnickim Parku Narodowym. W: Michalik S. (red.). Turnicki Park Narodowy w polskich Karpatach Wschodnich. Dokumentacja Projektowa. Wyd. Polska Fundacja Ochrony Przyrody Pro Natura, Kraków: 9-16.
• Michalik S. 1993b. Ogólna charakterystyka szaty roślinnej projektowanego Turnickiego Parku Narodowego. W: Michalik S. (red.). Turnicki Park Narodowy w polskich Karpatach Wschodnich. Dokumentacja Projektowa. Wyd. Polska Fundacja Ochrony Przyrody Pro Natura, Kraków: 41-49.
• Ormerod S.J., Tyler S.J. 1987. Aspects of the breeding ecology of Welsh Grey Wagtails Motacilla cinerea. Bird Study 34: 43-51.
• Profus R, Głowaciński Z„ Marczakowski R, Krogulec J. 1992. Awifauna województwa zamojskiego. Studia Ośrodka Dokumentacji Fizjograficznej 20: 113-209.
• Sikora A. 1992. Gnieżdżenie się pliszki górskiej Motacilla cinerea w północno-wschodniej Polsce. Notatki Ornitologiczne 33: 145-149.
• Sikora A., Czapulak A., Mielczarek P. 2007. Pluszcz Cinclus cinclus. W: Sikora A., Rohde Z., Gromadzki M., Neubauer G., Chylarecki P. (red.). Atlas rozmieszczenia ptaków lęgowych Polski 1985-2004. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań: 342-343.
• Sikora A., Mielczarek P. 2007. Pliszka górska Mota- cilla cinérea. W: Sikora A., Rohde Z., Gromadzki M., Neubauer G., Chylarecki P. (red.). Atlas rozmieszczenia ptaków lęgowych Polski 1985-2004. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań: 338-339.
• Smith R.P., Ormerod S.J. 1986. The diet of moulting Dippers Cinclus cinclus in the catchment of the Welsh River Wye. Bird Study 33: 138-139.
• Sorace A., Formichetti R, Boano A., Andreani P., Gramegna C., Mancini L. 2002. The presence of a river bird, the dipper, in relation to water quality and biotic indices in central Italy. Environmental Pollution 118: 89-96.
• Stańczak P. 2013. Pierwszy lęg pluszcza Cinclus cinclus na Pomorzu Zachodnim. Ptaki Pomorza 3: 109-111.
• Struś K. 2004. Liczebność i rozmieszczenie pliszki górskiej Motacilla cinerea i pluszcza Cinclus cinclus w Górach Kaczawskich w latach 2003-2004. Przyroda Sudetów 7:163-168.
• Tomiałojć L. 1980. The combined version of the mapping method. W: Oelke H. (red.). Bird census work and nature conservation. Gottingen: 92-106.
• Tomiałojć L, Stawczyk T. 2003. Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność. Wyd. PTPP „pro Natura”, Wrocław.
• Walasz K., Mielczarek P. 1992. Atlas ptaków lęgowych Małopolski 1985-1991. Wyd. Biológica Silesiae, Wrocław.
• Wasilewski J., Zajchowski K. 2000. Występowanie oraz liczebność pluszcza Cinclus cinclus i pliszki górskiej Motacilla cinerea na wybranych obszarach Polski południowo-wschodniej. Roczniki Bieszczadzkie 9: 157-168.