Wpływ czynników antropogenicznych na kwasowość gleb i produkcję rolniczą w Polsce

• Autorzy: Prazak R. , Skrzypik A.

Warianty tytułu

EN

Iinfluence of antropogenic factors on acidity of soils and crop production in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem przeprowadzonych badań była analiza wpływu czynników antropogenicznych (emisja SO2, NOx, NH3, nawożenie mineralne) na zakwaszenie gleb i produkcję roślinnąw Polsce w latach 1985-2005. W Polsce plony rośfin uprawnych są niższe niż w Europie Zachodniej. Jest to spowodowane częściowo warunkami glebowymi i klimatem. Z przeprowadzonych analiz wynika, że większość naszych gleb jest silnie lub umiarkowanie zakwaszona i wykazuje niską zawartość podstawowych składników pokarmowych. Najwięcej gleb silnie zakwaszonych skoncentrowanych jest we wschodniej i centralnej części kraju. Nadmierne zakwaszenie gleb znacznie ogranicza efektywność produkcji roślinnej w Polsce. Na podstawie analiz statystycznych można stwierdzić, że znaczny spadek oddziaływania czynników antropogenicznych nie wpłynął na wyraźną poprawę odczynu środowiska glebowego w latach 1985-2005. W analizowanym okresie stan zakwaszenia gleb w skali całego kraju nie uległ praktycznie żadnym zmianom. Wynika z tego, że na zakwaszenie gleb w Polsce ma wpływ głównie specyfika naturalnych procesów geologicznych i biochemicznych przebiegających w glebie, a nie czynniki antropogeniczne.

EN

The aim of this paper was the analysis of the influence of the anthropogenic factors (SO, NOx NH3 emissions, use of mineral fertilizers) on area of acidic soils and crop production in Poland in 1985-2005. In Poland yields lend to be lower than in western Europe. This is partly due to the natural conditions since unfertile and acid soils account for over 60 percent of the arable land in Poland. Also the climatic conditions are not optimum for agricultural production. Most ofacid and strong acid soils are concentrated towards the east and the central part of the country. Excessive acidity of soils considerably limited the efficiency of crop production in Poland. On the base of statistical analysis we can state that considerable decrease of anthropogenic factors do not influence positively on distinct improvement of soil acidity in Poland. In analyzed period the condition of soil acidity in the country did not vary. It follows that on soil acidity in Poland have influence not anthropogenic stress factors but specification of natural geological and biochemical processes conducted in soil.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
• Rocznik: 2010
• Tom: 12
• Numer: 7
• Opis fizyczny: s.87-93,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Prazak R.

• Wydział Nauk Rolniczych w Zamościu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Szczebrzeska 102, 22-400 Zamość

autor

Skrzypik A.

• Wydział Nauk Rolniczych w Zamościu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Szczebrzeska 102, 22-400 Zamość

Bibliografia

• Anioł A. 1985: Podstawy hodowli roślin odpornych na toksyczne działanie jonów glinu. Biul. IHAR, nr 156, s. 185-194.
• Boguszewski W. 1980: Wapnowanie gleb. PWRiL, Warszawa.
• Czuba R. (red.) 1996: Nawożenie mineralne roślin uprawnych. Wyd. Zakłady Chemiczne Police S. A., s. 26-28.
• Fertilizer use by crop in Poland. 2003: FAO. Published by FAO, Rome.
• Filipek Т. 1998: Dynamika antropogenicznych przyczyn oraz skutków zakwaszenia gleb w Polsce. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., nr 456, s. 7-12.
• Filipek T. 2001: Wpływ zakwaszenia na zawartość potasu i magnezu oraz stosunek K:Mg w glebach i roślinach zbożowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., nr 480, s. 43-49.
• Filipek T. (red.) 2002: Podstawy i skutki chemizacji agroekosystemów. Wyd. AR, Lublin.
• Filipek T. 2005: Dynamika antropogenicznych przyczyn zakwaszenia gleb w Polsce w ostatnich 30 latach. Nawozy i Nawożenie, nr 2, s. 67-75.
• Filipek Т., Badora A. 1993: Reakcja zbóż na silne zakwaszenie gleb. Rocz. Gleboznawcze, nr XLIV, s. 47-54.
• Filipek Т., Fotyma M., Lipiński W. 2006: Stan, przyczyny i skutki zakwaszenia gleb ornych w Polsce. Nawozy i Nawożenie, nr 2, s. 7-36.
• Fotyma M., Mercik S., Faber A. 1987: Chemiczne podstawy żyzności gleb i nawożenie. PWN, Warszawa. Gorlach E., Mazur T. 2002: Chemia rolna. PWN, Warszawa.
• Kabata-Pendias A., Pendias H. 1999: Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN, Warszawa.
• Kaczor A. 1998: Odżywianie się roślin w warunkach gleb silnie zakwaszonych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., nr 456, s. 55-62.
• Lipiński W. 2005: Odczyn gleb Polski. Nawozy i Nawożenie, nr 2, s. 33-37.
• Mercik S., Sas L. 1998: Ujemny wpływ nadmiernego zakwaszenia gleb na rośliny. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., nr 456, s. 29-39.
• Obojski J., Strączyński S. 1995: Odczyn i zasobność gleb Polski w makro- i mikroelementy. Wyd. IUNG-PIB, Puławy.
• Rocznik Statystyczny 1975-2009: GUS, Warszawa.
• Sapek A., Sapek B. 1998: Działalność rolnicza a gazowe zanieczyszczenia powietrza jako źródła zakwaszenia gleb. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., nr 456, s. 41-54.
• Wagatsuma Т., Kaneko M., FTavasaka Y. 1987. Destruction of plant root cells by aluminium. Soil Sci. Plant Nutr., nr 33(2), s. 161-175.
• [www.ierigz.waw.pl].