EN
The aim of the work was to analyse an utilisation of various litter beddings by dairy cows during rest. Cows cleanness and hygiene level in cowsheds determine yield and quality of milk, however is still an up-to-date issue. For the experiment purposes, the sites with straw, sand, sawdust and cattle manure separate (12 site with each bedding) were allocated in free-stalls cowshed. The cattle manure separate is a solid fraction of slurry formed as a result of its separation from liquid part. Such a separation allows to utilize a liquid manure as a fertilizer, while solid fraction may be applied as litter material in a closed cycle. Twelve animals were selected among the dairy cattle herd and let to the separated part of the cowshed where they had a free access to all the sites. The analyses conducted demonstrated that the cows observed preferred the separate as litter material more than other kinds of beddings. A few-months observations of mastitis frequency in cows did not confirm the threats concerning hygienic state of such a litter, and also hooves were dry that increased their hygienic status.
PL
Celem pracy było przeprowadzenie analizy wykorzystania przez krowy mleczne w czasie ich odpoczynku różnych podłoży ścielących. Czystość krów i poziom higieny w oborach decyduje o wydajności i jakości mleka i jest nadal problemem aktualnym. Dla celów eksperymentu w oborze wolnostanowiskowej wydzielono i wyścielono po 12 stanowisk: słomą, piaskiem, trocinami, separatem z odchodów bydlęcych. Separat z odchodów bydlęcych jest to frakcja stała gnojowicy, powstała na skutek oddzielenia jej od części płynnej. Taki rozdział odchodów pozwala na wykorzystanie płynnej gnojowicy jako nawozu, natomiast frakcja stała może być wykorzystana jako materiał ścielący w cyklu zamkniętym. Ze stada krów mlecznych wybrano12 zwierząt i wpuszczono je do wydzielonej części obory, gdzie miały swobodny dostęp do wszystkich stanowisk. Przeprowadzone analizy wykazały, że obserwowane krowy preferowały separat jako materiał ścielący bardziej niż inne podłoża. Kilkumiesięczne obserwacje częstości występowania u krów mastitis nie potwierdziły obaw o stan higieniczny takiej ściółki, również racice były suche, przez co poprawił się poziom ich higieny.