Ocena postępu biologicznego w hodowli rzepaku (Brassica napus L.)

• Autorzy: Ogrodowczyk M. , Bartkowiak-Broda I.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of biological progress in rapeseed (Brassica napus L.) breeding

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem przedstawionej pracy była ocena postępu biologicznego w hodowli rzepaku ozimego. Materiałem, który posłużył do wykonania analizy postępu były wyniki badań rejestrowych i porejestrowych COBORU oraz wyniki doświadczeń wstępnych i przedwstępnych z materiałami hodowlanymi pochodzącymi ze Spółek Hodowli Roślin Strzelce i Smolice. Stwierdzono znaczny postęp biologiczny w odniesieniu do plonowania odmian populacyjnych i mieszańcowych. Potencjał plonotwórczy odmian mieszańcowych w stosunku do odmian populacyjnych jest około 10% większy. Jednocześnie oba typy odmian zachowują dobrą jakość nasion – niską zawartość glukozynolanów. Obserwuje się powolny wzrost zawartości tłuszczu w nasionach nowo wyhodowanych odmian. Prawie o połowę niższe plony uzyskiwane w warunkach produkcyjnych w porównaniu do plonów z doświadczeń porejestrowych wskazują na duże możliwości zwiększenia produkcji nasion rzepaku w Polsce poprzez lepsze wykorzystanie zdolności plonotwórczych odmian, stosując optymalne zabiegi agrotechniczne.

EN

The aim of the present paper was the evaluation of biological progress in winter rapeseed breeding. The material for investigations consisted of the data obtained from registration and post registration trials conducted by Research Centre for Cultivar Testing (COBORU) in years 2001–2013 as well as preliminary and pre-preliminary trials with breeding materials of winter rapeseed of Polish Plant Breeding Companies Strzelce and Smolice. Considerable biological progress regarding yield of open pollinated as well as hybrid varieties has been observed. The yielding ability of hybrid varieties was higher by about 10%, as compared with yield of open pollinated varieties. Simultaneously, both types of varieties retain good seed quality – low glucosinolate content. Slow progress in the increase of fat content in seeds of new varieties was observed. Nearly 50% lower yield gained in production as compared to yield from postregistration trials indicated large possibilities of increasing of rapeseed seed production in Poland by better exploitation of yielding ability of varieties using optimal agrotechnic methods.

Słowa kluczowe

PL

postep biologiczny; hodowla roslin; rzepak; Brassica napus; odmiany populacyjne; odmiany mieszancowe; wiek odmian; wskaznik aktywnosci rejestracyjnej odmian

EN

biological progress; plant breeding; rape; Brassica napus; population cultivar; hybrid cultivar; plant cultivar

• Wydawca: -
• Czasopismo: Rośliny Oleiste - Oilseed Crops
• Rocznik: 2013
• Tom: 34
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.289-301,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Ogrodowczyk M.

• Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - Państwowy Instytut Badawczy, Oddział w Poznaniu

autor

Bartkowiak-Broda I.

• Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - Państwowy Instytut Badawczy, Oddział w Poznaniu

Bibliografia

• Bartkowiak-Broda I. 1998. Odmiany mieszańcowe rzepaku – osiągnięcia i perspektywy. Rośliny Oleiste – Oilseed Crops, XIX (2): 359-370.
• Bartkowiak-Broda I. 2009. Nowe odmiany rzepaku, nowa jakość oleju. W: Olej rzepakowy – nowy surowiec, nowa prawda. PSPO, Warszawa 2009: 7-24.
• Bobrecka-Jamro D., Romaniak M., Jarecki W., Buczek J. 2013. Postęp biologiczny i jego znaczenie w produkcji rzepaku w Polsce i w województwie podkarpackim. Rośliny Oleiste – Oilseed Crops, 34: 37-45.
• Duczmal K.W., Braun-Młodecka U. 2002. Ocena aktywności rejestracyjnej warzyw w latach 1988–2000. Polska Izba Nasienna, www.pin.org.pl/hrin/txt/2002/3_4.rtf.
• Informator COBORU Słupia Wielka „Porejestrowe doświadczalnictwo odmianowe i rolnicze oraz rekomendacja odmian w Polsce”, http://www.coboru.pl/dr/Pliki/informator%20PDO.pdf.
• Krzymański J., Krótka K., Ogrodowczyk M., Woś H., Biliński R., Budzanowski G., Zgierska J. 2012. Competition between plants from adjacent plots in field trial with winter oilseed rape (Brassica napus L.). 1. Effect of plant competition and variability of soil fertility inside the block. Konkurencja pomiędzy roślinami z sąsiadujących poletek w doświadczeniu polowym z rzepa-kiem ozimym. 1. Skutki konkurencji roślin i zmienności żyzności gleby wewnątrz bloku. Rośliny Oleiste – Oilseed Crops, XXXIII (1): 27-39.
• Leckband G., Frauen M., Friedt W. 2002. NAPUS 2000. Rapeseed (Brassica napus) breeding for improved human nutrition. Food Research International, 35: 273-278.
• Lista odmian roślin rolniczych wpisanych do krajowego rejestru w Polsce. 2013. COBORU, Słupia Wielka.
• Lista opisowa odmian. Rośliny rolnicze. 2000–2013. COBORU, Słupia Wielka.
• Rosiak E. 2013. Rynek oleistych w Unii Europejskiej. W: Rynek rzepaku, stan i perspektywy, 44: 8-20.
• Rocznik statystyczny. Rolnictwo. 2012. Główny Urząd Statystyczny. Warszawa.
• Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej. 2001–2012. Główny Urząd Statystyczny. Warszawa.
• Święcicki W.K., Surma M., Koziara W., Skrzypczak G., Szukała J., Bartkowiak-Broda I., Zimny J., Banaszak Z., Marciniak K. 2011. Nowoczesne technologie w produkcji roślinnej – przyjazne dla człowieka i środowiska. Polish Journal of Agronomy, 7: 102-112.
• Wałkowski T. 2011. Biologický pokrok v produkci řepky. Biological advancement in rapeseed production. Prosperujici olejniny. Sbornik Konference s Mezinárodni Účasti, Česká Zemĕdĕlská Univerzita v Praze. 8-9.12.2011.
• Wałkowski T. 2012. Wýnos hybridnich odrud řepky ozimé v poregistračznich zkouškach v Polsku. Yield of winter oilseed rape hybryd varietes in post-registration trials in Poland. Prosperujici olejniny. Sbornik Konference s Mezinárodni Účasti, Česká Zemĕdĕlská Univerzita v Praze. 6-7.12. 2012.
• Wittkop B., Snowdon R.J., Friedt W. 2009. Status and perspectives of breeding for enhanced yield and quality of oilseed crops for Europe. Euphytica, 170: 131-140.
• Wyniki badań rejestrowych. 2001-2013. COBORU, Słupia Wielka.
• Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych (PDO i PDOiR). 2001–2013. COBORU, Słupia Wielka