PL
W parkach miejskich roślinność kształtuje się uwzględniając potrzeby przyrody i człowieka. Istotne znaczenie ma tu aspekt bezpieczeństwa użytkowników parku, zwłaszcza w przypadku drzew parkowych. Istnieje wyraźna preferencja skrajów zadrzewień, a w dni upalne wnętrz w grupie drzew. Warto zastanowić się jaka funkcja (wypoczynkowa, bezpieczeństwa czy też przyrodnicza) powinna determinować sposób planowania drzew w parkach miejskich i ich zagospodarowania. Celem badań jest odpowiedź na pytanie: czy drzewa rosnące na skraju zadrzewień stanowią większe zagrożenie dla bezpieczeństwa ludzi niż w środku grupy oraz czy wyniki tych badań prowadzą wniosków odnośnie kształtowania miejsc wypoczynku w obrębie drzewostanów parkowych, które da się pogodzić z ochroną bioróżnorodności. Badanie statyki drzew przeprowadzono WID-metodą (wizualną metodą identyfikacji drzew zagrażajacych bezpieczeństwu) Rosłon-Szeryńskiej [2006]. Badania przeprowadzono w oparciu o 76 lip rosnących w grupach w parku Skaryszewskim, przy czym 35 lip - rosnących na obrzeżu grupy i 41 we wnętrzu grupy. Badania statyki drzew rosnących w grupie i w miejscu eksponowanym wykazały, że osłonięcie od wiatru ma znaczenie. Drzewa wewnątrz grupy są stabilniejsze od drzew rosnących w skrajni. Istnieją przesłanki, by ze względów bezpieczeństwa nie organizować miejsc biernego wypoczynku (np. ławek) pod drzewami rosnącymi na skraju zadrzewień. Z punktu widzenia bezpieczeństwa, powinno się kierować wypoczywających poza skraj okapu drzew lub do wnętrza grupy drzew. To częściowo kłóci się z potrzebą ochrony runa parkowego we wnętrzu grupy.
EN
In Urban parks, vegetation is managed intentionally, according to people's needs and expectations, but also in a way which is consistent with the concept of environment and biodiversity protection also taking into account park users' safety. The most exposed and thus perceptible elements in parks are the woodlands. They strongly determine park's character which is why this paper is devoted to this issue. The edges of woodlands are mostly preferred by park's users, but in case of high temperatures people rather choose woodlands' interior parts. It is worth consideration, which function (recreational, safety or ecological) should decide on planning and management of woodlands. The aim of this study was to answer one scientific questions: are trees growing in the edge of the forest patch more threat to people's safety than trees in the middle of the group . Examining the statics of trees was conducted using WID-method (visual method of identification of trees threatening people's safety) by Rosłon-Szeryńska [2006]. Research was held on the basis of two representative samples selected from both left and right valley. The sample in the right valley consisted of 41 trees - 16 trees growing in the edge (exposed only from one side). Second sample consisted of total 35 trees in woodland on the left side, which included 19 trees growing in the edge. Statics examination in trees growing in groups and in exposed locations revealed that shielding from the wind does matter. Trees within the group are more stable than those in the edge. There are prerequisites not to organize rest stops (eg. benches) for safety reasons under trees growing in the edges of wood land patches in parks. Unfortunately this is not consistent with the idea of pro tection of understorey vegetation occurring within the park woodlands.