Regionalizacja - wybrane zagadnienia

• Autorzy: Richling A.

Warianty tytułu

EN

Regionalization – selected issues

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł poświęcony jest omówieniu podstawowych zasady regionalizacji ze szczególnym uwzględnieniem problemów, które mimo wprowadzenia nowoczesnych technik nadal budzą wątpliwości lub nie są jednoznacznie rozumiane.

EN

Regionalization is a specific kind of spatial division, in which units belonging to the same class are adjacent to each other (fig. 1). Z. Chojnicki defined the region as an area of the occurence of a certain feature or set of features considered important in connection with the purpose of research and emphasized the importance of the system orientation concept, according to which the region should be treated as a real spatial unit composed of different elements connected among them (Chojnicki 1996). The region's distinctiveness in relation to neighbouring units results from a specific pattern or sequence of region components, from its spatial composition or template (fig. 2). Regionalization can be carried out in two ways: by dividing larger units into smaller ones (top-down) means by deductive methods, or by grouping small regions into larger regions (bottom-up), i.e. induction methods. The inter-relation between the two approaches is illustrated in Figure 3. Physico-geographical regionalization should be subordinated to the phenomenon of continental zonality, which is not very well defined in the western part of Europe. It is worth mentioning, however, that J. Kondracki in 1988 published a map of zonal varieties of the natural landscape of Poland. The following varieties have been marked on this map: Sub-Atlantic, Sub-Boreal and forest-steppe. The range of these subdivisions, against the background of the physico-geographical regionalization of Poland, is shown in Figure 4. The boundaries of regions are rarely linear. Most often they have the form of narrower or wider transition zones, i.e. ecotones (fig. 5). Precise definition of the shape of borders can be difficult, although one may recall here attempts to present them using the assumptions of the fuzzy sets theory (Ołdak 2001, Zachwatowicz 2011, 2012). The way of treating elements considered as aregional, such as water objects, massifs and mountain ranges, river valleys and other depressions, is very important. These elements are either large enough in order to be treated as separate regions, or they should constitute an important components of the region's characteristics (a region with numerous finger lakes or a region with a significant share of alluvial river valleys ). This study deals primarily with physico-geographical regionalization. Other natural divisions, as well as historical, social or economic regionalizations were omitted. It is worth recalling the obvious fact that the diversity of the cultural aspects is very often very dependent on the natural predispositions. It is hard to imagine that the ranges of socio-economic regions do not take into account the division of land into mountains and lowlands or surfaces with varied or monotonous relief, as well as many other natural conditions. It is worth noting that even the divisions of Poland into historical regions show some correlation with natural Conditions, what was evidenced by the study of Ł. Zaborowski (2016) (fig. 6).

• Wydawca: -
• Czasopismo: Prace i Studia Geograficzne
• Rocznik: 2018
• Tom: 63
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.9-18,rys.,map.,bibliogr.

Twórcy

autor

Richling A.

• Państwowa Szkoła Wyższa im.Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, Biała Podlaska
• Zakład Geoekologii, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa

Bibliografia

• Armand D.L. 1980, Nauka o krajobrazie, PWN, Warszawa.
• Chojnicki Z. 1996, Region w ujęciu geograficzno-systemowym, [w:] T. Czyż (red), Podstawy regionalizacji geograficznej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 7-43.
• Kistowski M., Szydłowski J. 2014, Problem zastosowania GIS w regionalizacji fizycznogeograficznej Niżu Polskiego na przykładzie wybranych obszarów Pomorza, Współczesne metody badań krajobrazu, Problemy Ekologii Krajobrazu, XXXVIII, Warszawa, 77-94.
• Kondracki J. 1955, Problematyka fizycznogeograficznej regionalizacji Polski, Przegląd Geograficzny, 27, 2, 289-309.
• Kondracki J. 1965, Geografia fizyczna Polski, PWN, Warszawa.
• Kondracki J. 1976, Podstawy regionalizacji fizycznogeograficznej, wyd. II rozszerzone, PWN, Warszawa.
• Kondracki J. 1988, Geografia fizyczna Polski, wyd. VI, PWN, Warszawa.
• Kral V. 1986, Vývoj a stav fyzickogeografického členĕni evropských statu, Geograficky Časopis., 38, 2-3.
• Kulczyk S. 2004, Landscape boundaries - belts or lines? Examples from Southern and Northern Poland, Miscellanea Geographica, 11, 19-25.
• Ołdak A. 2001, Biotic potential determination using geographical information system, fuzzy logic and classical approaches, Die Erde, 132(4), 421-436.
• Ostaszewska K. 2002, Geografia krajobrazu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Pietrzak M. (red), 2000, Granice krajobrazowe. Podstawy teoretyczne i znaczenie praktyczne, Problemy Ekologii Krajobrazu, VII, Poznań.
• Richling A. 1992, Kompleksowa geografia fizyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Richling A. 2007, Ujęcia syntetyczne - kartowanie systemów przyrodniczych, [w:] Geograficzne badania środowiska przyrodniczego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 283-317.
• Runge J. 2006, Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej - elementy metodologii, wybrane narzędzia badawcze, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Solon J. 2008, Przegląd wybranych podejść do typologii krajobrazu, [w:] Klasyfikacja krajobrazu. Teoria i Praktyka, Problemy Ekologii Krajobrazu, XX, Warszawa, 25-33.
• Świeca A., Brzezińska-Wójcik T., 2008, Region w ujęciu geograficznym, [w:] M. Dziekanowska, J. Styka (red), Region w koncepcjach teoretycznych i diagnozach empirycznych, Lublin, 15-40.
• Zaborowski Ł., 2016, Próba przebudowy układu województw z wykorzystaniem sieci ośrodków regionalnych, Przegląd Geograficzny, 88, 2, 159-182.
• Zachwatowicz M. 2011, The potential of fuzzy logic for quantitative land cover change analysis basing on historical topographic maps, Miscellanea Geographica, 15, 231-240.
• Zachwatowicz M. 2012, Detekcja historycznych przemian pokrycia terenu z zastosowaniem elementów logiki rozmytej, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 16, 84-94.