Rola ruchu sokolskiego w powstaniu harcerstwa na ziemiach polskich

• Autorzy: Pawluczuk Z.

Warianty tytułu

EN

The role of the "Sokol" movement in formation of scouting in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Największe zasługi w zapoczątkowaniu skautingu na ziemiach polskich położyli ci zarzewiacy, którzy podjęli współpracę z Towarzystwem Gimnastycznym „Sokół” we Lwowie, a następnie w Krakowie. Działali w nim ludzie, którzy docenili znaczenie skautingu w odmłodzeniu ruchu sokolskiego, i dostrzegali w nim możliwość umocnienia koncepcji przygotowującej sokolstwo do potrzeb walki o niepodległą Polskę. Rozprzestrzenienie skautingu na wszystkie ziemie polskie i ośrodki polonijne było zasługą zarzewiackich i sokolskich działaczy galicyjskich. Dzięki nim w Zlocie Skautowym w Birmingham w 1913 r. mogła uczestniczyć pod polską flagą 53-osobowa grupa skautów – przyszłych harcerzy.

EN

The highest merit for starting the scouting movement in Poland goes to the members of embers of the movement who entered into cooperation with the “Sokol” Gymnastics Society in Lviv, and then in Cracow. The people who started the embers appreciated the importance of the scouting movement in regenerating of the “Sokol” movement and strengthening the concept preparing the “Sokol” movement for the need of struggle for independent Poland. The credit for spreading of the scouting movement to the entire Polish territory and to Polish centres abroad goes to the ember and “Sokol” activists from Galicia. It was due to their hard work that a group of 53 scouts – future “harcerze – Polish Scouts” could participate in the Scouting Rally in Birmingham in 1913.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna
• Rocznik: 2010
• Tom: 09
• Opis fizyczny: s.25-41,bibliogr.

Twórcy

autor

Pawluczuk Z.

• Stowarzyszenie Archiwistów Polskich, Warszawa - Gdańsk

Bibliografia

• A. Źródła
• I. Źródła archiwalne
• Archiwum Państwowe w Toruniu
• Centrales Staatsarchiv Merserburg
• II. Źródła drukowane
• J. Opieńska-Blauth, „Polskie harcerki w pierwszym dziesięcioleciu 1911–1921. Dokumenty, wspomnienia i życiorysy”.
• Pamiętnik V Zlotu Sokolstwa Polskiego w Krakowie w dniach 14–6 lipca 1910, Lwów 1911.
• „Zarzewie” 1909–1920. Wspomnienia i materiały, Warszawa 1973.
• III. Prasa
• „Przewodnik Gimnastyczny «Sokół»” 1924–1939
• „Słowo Polskie” 1909
• „Zarzewie” 1910
• B. Literatura
• Bagiński H., U podstaw organizacji wojska polskiego 1908–1914, Warszawa 1935.
• Błażejewski W., Z dziejów harcerstwa polskiego (1910–1939), Warszawa 1985.
• Bogucki A., Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” na Pomorzu 1893–1939, Bydgoszcz 1997.
• Cieślak E., Biernat Cz., Dzieje Gdańska, Gdańsk 1969.
• Cimała B., Harcerstwo na Śląsku w okresie powstań śląskich i plebiscytu (1919–1921), [w:] Dzieje harcerstwa na obczyźnie w latach 1912–1992, red. M. Szczerbiński, Gorzów Wlkp. 1992.
• Dudek D., „Kultura fizyczna w programach i działalności polskich organizacji paramilitarnych na terenie Galicji przed I wojną światową” (praca doktorska), AWF Kraków 1988.
• Dudek D., Działalność Drużyn Bartoszowych na polu wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego w latach 1908–1914 na terenie Galicji, [w:] Działalność Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, red. M. Mirkiewicz, Rzeszów 1996.
• Dudek D., Józef Piłsudski wobec problemów kultury fizycznej (1910–1935), Kraków 2004.
• Dudek D., Ruch skautowy na terenie Galicji przed I wojną światową, [w:] Dzieje harcerstwa na obczyźnie w latach 1912–1992, red. M. Szczerbiński, Gorzów Wlkp. 1992.
• Gaj J., Główne nurty ideowe w ZHP, Warszawa 1966.
• Kozielewski I., Wczoraj, dziś i jutro Sokolstwa, Warszawa 1938.
• Kubalski E., Z przeżyć i wspomnień sokolich, Kraków 1997.
• Kubik K., Harcerstwo polskie w Wolnym Mieście Gdańsku, „Rocznik Gdański” 1972, z. 1, Gdańsk 1973.
• Leksykon harcerstwa, red. O. Pietkiewicz, Warszawa 1988.
• Moska W., Gizowski M., Bibliografia enumeratywna historii polskiej kultury fizycznej 1985–1999, Gdańsk 2000.
• Pawluczuk Z., 100 lat Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Gdańsku (1894–1994), Gdańsk 1998.
• Pawluczuk Z., Historiografia polskiego ruchu sokolskiego, [w:] 120 lat Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Krakowie, Kraków 2005.
• Pawluczuk Z., Zarys dziejów Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Gdańsku, na Kaszubach i Kociewiu w latach 1894–1939, Gdańsk 1995.
• Piasecki E., Schreiber M., Harce młodzieży polskiej, Lwów 1912.
• Ponczek M., Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” we współczesnej historiografii, „Studia Historyczne” 1997, nr 1.
• Powidzki T., Sokół Wielkopolski w dążeniu do niepodległości. Z dziejów Związku Sokołów Polskich w Państwie Niemieckim, Poznań 1934.
• Szczerbiński M., Problemy skautingu na łamach Przewodnika Gimnastycznego „Sokół” (1912–1914), [w:] Z najnowszej historii kultury fizycznej, t. VI, red. L. Nowak, Gorzów Wlkp. 2004.
• Szczerbiński M., Woltmann B., Stan i potrzeby badań dziejów harcerstwa na obczyźnie, [w:] Dzieje harcerstwa na obczyźnie w latach 1912–1992, red. M. Szczerbiński, Gorzów Wlkp. 1992.
• Szumski M., Wspomnienia z zaczątków skautingu we Lwowie z lat 1910–1914, „Niepodległość” 1976, t. IX.
• Śląski Słownik Bibliograficzny, t. I, Katowice 1979.
• Wojtycza J., Skauting polski w Galicji i na Śląsku Cieszyńskim w latach 1910–1919, Kraków 2000.
• Wolańczyk M., Macierz Sokola w 60-letnim rozwoju (1867–1927), Lwów 1927.
• Z dziejów Towarzystw Gimnastycznych „Sokół”, red. Z. Pawluczuk, Gdańsk 1996.
• Zaborniak S., Harcerskie Kluby Sportowe Drugiej Rzeczypospolitej (1919–1939), [w:] Z dziejów ruchu harcerskiego, Studia – Szkice – Materiały (1911–2006), red. E. Czop, Rzeszów 2006.
• Zarys dziejów Sokolstwa Polskiego w latach 1867–1997, red. E. Małolepszy, Z. Pawluczuk, Częstochowa 2001.