Drobne ssaki rezerwatu „Dębina I” na Wschodnim Mazowszu na podstawie składu pokarmu puszczyków Strix aluco

• Autorzy: Lesinski G.

Warianty tytułu

EN

Small mammals of „Debina I” reserve in the eastern Masovia on the basis of food composition of Tawny Owls Strix aluco

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 2007-2016 zbadano skład pokarmu puszczyków Strix aluco w rezerwacie „Dębina I” w woj. mazowieckim (52,40°N, 21,38°E). W spreparowanym materiale kostnym odnaleziono 2655 ofiar kręgowych, wśród których było 1513 osobników ssaków. Na tej podstawie ustalono, że teren ten i najbliższe okolice są zasiedlone przez przynajmniej 21 gatunków drobnych ssaków. Stwierdzono trzy gatunki z rzędu ryjówkokształtnych Soricomorpha, 8 nietoperzy Chiroptera, 9 gryzoni Rodentia, jeden z rzędu drapieżnych Carnivora. Wszystkie należą do gatunków obejmujących zasięgiem całe Mazowsze. Znaczna fragmentacja lasów i brak łączności z większymi kompleksami leśnymi są prawdopodobną przyczyną braku kilku gatunków gryzoni, których zasięg obejmuje tę część kraju. Warta podkreślenia jest obecność stosunkowo bogatego zespołu nietoperzy, wśród których cennymi, rzadko notowanymi gatunkami są: nocek Brandta Myotis brandtii i borowiaczek Nyctalus leisleri. Najczęściej łowionym przez sowy nietoperzem był gacek brunatny Plecotus auritus (20 na 35 osobników, 1,3% schwytanych ssaków), ryjówkokształtnym – ryjówka aksamitna Sorex araneus (5,6%), a gryzoniami: mysz leśna Apodemus flavicollis (29,0%) i nornica ruda Myodes glareolus (23,5%).

EN

In the years 2007-2016 the food composition of Tawny Owls Strix aluco was examined in „Dębina I” reserve in Masovian Voivodship (52.40°N, 21.38°E). In the analysed bone material 2,655 vertebrate prey items were found, among which there were 1,513 individuals of mammals. On that basis, it was established that the area and the nearest surrounding were inhabited by at least 21 species of small mammals. The following species were recorded: three soricomorphs Soricomorpha, eight bats Chiroptera, nine rodents Rodentia and one of the order Carnivora. All of them belong to species whose ranges cover the whole Masovia. Substantial forest fragmentation and the lack of connection with larger forests could be responsible for the absence of some rodent species which ranges cover this part of the country. It is worth emphasizing the presence of relatively rich assemblage of bats, among which Lesser Noctule Nyctalus leisleri and Brandt’s Bat Myotis brandtii are valuable and rarely noted species. The most often species preyed by owls were the following: among bats – Brown Long-eared Bat Plecotus auritus (20 out of 35 individuals, 1.3% of mammalian prey), soricomorphs – Common Shrew Sorex araneus (5.6%), rodents – Yellow-necked Mouse Apodemus flavicollis (29,0%) and Bank Vole Myodes glareolus (23,5%).

• Wydawca: -
• Czasopismo: Kulon
• Rocznik: 2016
• Numer: 21
• Opis fizyczny: s.41-47,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Lesinski G.

• Wydział Nauk o Zwierzętach, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Ciszewskiego 8, 02-787 Warszawa

Bibliografia

• Cios S., Grzywaczewski G. 2013. Znaczenie wybranych czynników kształtujących powierzchnie terytoriów puszczyka Strix aluco w lasach Lubelszczyzny. Sylwan 157: 348-357.
• Gryz J., Krauze D. 2007. Analiza wypluwek sów jako bezinwazyjna metoda wykrywania rzadkich gatunków ssaków. Stud. i Mat. CEPL 9: 431-437.
• Grzywaczewski G., Szczepaniak P. 2007. Sowy Polski. Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, Kraków.
• Heisler L. M., Somers C. M., Poulin R. G. 2016. Owl pellets: a more effective alternative to conventional trapping for broad-scale studies of small mammal communities. Meth. Ecol. Evol. 7: 96-103.
• Kowalski M., Lesiński G. 1995. Skład gatunkowy i wybiórczość kryjówek nietoperzy w Puszczy Kampinoskiej. Przegl. Przyr. 6, 2: 99-108.
• Lesiński G. 2009. Stanowiska nietoperzy (Chiroptera) na Mazowszu i Podlasiu wykryte w wyniku analizy zrzutek puszczyka Strix aluco. Nietoperze 10: 55-63.
• Lesiński G. 2015. Nowe stanowiska nocka dużego Myotis myotis, nocka łydkowłosego M. dasycneme i borowiaczka Nyctalus leisleri na wschodnim Mazowszu i południowym Podlasiu. Kulon 20: 133-136.
• Lesiński G. 2016. Borowiaczek Nyctalus leisleri (Kuhl, 1817). W: Okarma H. et al. (red.). Atlas ssaków Polski. http://www.iop.krakow.pl/ssaki/Gatunek.aspx?spID=177, dostęp 08.09.2016 r.
• Lesiński G., Fuszara E., Kowalski M. 2001. Charakterystyka miejskiego zgrupowania nietoperzy Warszawy. Nietoperze 2: 3-17.
• Lesiński G., Gryz J. 2008. Localities of three rare mammal species in central and northeastern Poland. Fragm. Faun. 51: 63-69.
• Lesiński G., Kowalski M. 2001. Znaczenie małych piwnic dla hibernacji nietoperzy w środkowej i północno-wschodniej Polsce. Nietoperze 2: 43-52.
• Lesiński G., Kowalski M., Wojtowicz B., Gulatowska J., Lisowska A. 2007. Bats on forest islands of different size in an agricultural landscape. Folia Zool. 56: 153-161.
• Lesiński G., Romanowski J., Gryz J., Olszewski A., Kowalski M., Krauze-Gryz D., Olech B., Pepłowska-Marczak D., Tarłowski A. 2013. Small mammals of Kampinos National Park and its protection zone, as revealed by analyses of the diet of tawny owls Strix aluco. Fragm. Faun. 56: 65-81.
• Matysek M., Figarski T., Wieczorek P., Wyka J., Kajtoch Ł. 2015. Występowanie puszczyka zwyczajnego Strix aluco i puszczyka uralskiego S. uralensis w pofragmentowanych lasach centralnej Małopolski. Ornis Pol. 56: 287-297.
• Okarma H. et al. (red.) 2016. Atlas ssaków Polski. IOP, Kraków. www.iop.krakow.pl/ssaki/Katalog.aspx, dostęp 08.09.2016 r.
• Pucek Z., Michalak I. 1983. Crocidura leucodon (Hermann, 1780). W: Pucek Z. i Raczyński J. (red.). Atlas rozmieszczenia ssaków Polski. PWN, Warszawa: 60-61.
• Redpath S. M. 1995. Habitat fragmentation and the individual: tawny owls Strix aluco in woodland patches. J. Anim. Ecol. 64: 652-661.
• Romanowski J., Tarłowski A., Lesiński G., Olszewski A. 2014. Drobne ssaki Chojnowskiego Parku Krajobrazowego w pokarmie puszczyka Strix aluco. Chrońmy Przyr. Ojcz. 70: 63-67.
• Sachanowicz K. 2016. Nocek Brandta Myotis brandtii (Eversmann, 1845). W: Okarma H. et al. (red.). Atlas ssaków Polski. http://www.iop.krakow.pl/ssaki/Gatunek.aspx?spID=165, dostęp 08.09.2016 r.
• Sunde P., Bølstad M. S. 2004. A telemetry study of the social organization of a tawny owl (Strix aluco) population. J. Zool. 263: 65-76.
• Tomiałojć L., Stawarczyk T. 2003. Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. PTPP „pro Natura”, Wrocław.
• Żmihorski M., Gryz J., Krauze-Gryz D., Olczyk A., Osojca G. 2011. The tawny owl Strix aluco as a material collector in faunistic investigations: the case study of small mammals in NE Poland. Acta Zool. Lituan. 21: 185-191.