Occurrence of calcium, magnesium and iron in bottom sediments of lobelia lakes

• Autorzy: Mielnik L. , Czekala J.

Warianty tytułu

PL

Występowanie wapnia, magnezu i żelaza w osadach dennych jezior lobeliowych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Lobelia lakes are the ecosystems which needs special attention due to their specific and unique character. There are about 170 lobelia lakes in Poland. Increased degradation of this kind of lakes has been observed recently. To prevent degradation of the lobelia lakes it is necessary to introduce proper standards which bring limitation of anthropopression of these very valuable natural reservoirs. The aim of the research was to determine and compare the contents of lithophilus elements (Mg, Ca and Fe) in bottom sediments from selected lobelia lakes. The lake sediments were sampled during summer stagnation in the surface layer of the thickness of about to 20 cm. The samples were collected at two stands: (i) in the littoral zone and (ii) at the maximum depth of the basin. The investigated sediments were characterised with the low concentration of Ca, Mg, Fe. The total mean concentration of the metals was Fe > Mg > Ca (11 136 > 1.626 > 0.798 g•kg-1). In the lakes characterised with big depth in relationship to their surface (a big slope) substantial differences in properties of the bottom sediments in the litoral zone and profundal zone were observed. In the lakes of small depth the substantial differences in the properties of the investigated bottom sediments were not observed in the whole basin. The obtained differences in chemical properties of the investigated sediments result from individual characteristics of each lake such as: geological structure, character and use of the basin, as well as thermal conditions and mixing of the lake waters or its degree of oxidation.

PL

Jeziora lobeliowe stanowią specyficzną i unikatową grupę zbiorników wodnych. Liczba tego typu jezior w Polsce wynosi około 170. W ostatnich latach obserwuje się wzmożone procesy ich degradacji. W celu zapobieżenia dalszej dewastacji jezior lobeliowych powinny zostać wprowadzone odpowiednie normy postępowania prowadzące do ograniczenia antropopresji tych cennych przyrodniczo zbiorników. Celem przeprowadzonych badań było określenie i porównanie zawartości pierwiastków litofilnych (Mg, Ca oraz Fe) w osadach dennych wybranych jezior lobeliowych. Próby osadów przeznaczonych do badań pobierano w okresie stagnacji letniej z około 20-centymetrowej warstwy powierzchniowej. Osady pobierano z dwóch miejsc: (i) w strefie litoralu oraz (ii) w miejscu maksymalnej głębokości jeziora. Badane osady charakteryzowały się małą koncentracją Ca, Mg i Fe. Ogólna średnia zawartość metali wynosiła: Fe > Mg > Ca (11 136 > 1,626 > 0,798 g•kg-1). Uzyskane różnice we właściwościach chemicznych badanych osadów wynikają z indywidualnych cech każdego jeziora, m.in. budowy geologicznej, charakteru i użytkowania zlewni, jak również z termiki i miksji wód jeziornych oraz stopnia ich natlenienia.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Nauka Przyroda Technologie. Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
• Rocznik: 2012
• Tom: 06
• Numer: 3
• Opis fizyczny: http://www.npt.up-poznan.net/pub/art_6_46.pdf

Twórcy

autor

Mielnik L.

• Department of Physics and Agrophysics, West Pomeranian University of Technology in Szczecin, Pawla VI 3, 71-459 Szczecin, Poland

autor

Czekala J.

• Department of Soil Science and Land Protection, Poznan University of Life Sciences, Poznan, Poland

Bibliografia

• BORÓWKA R.K., 2007. Geochemiczne badanie osadów jeziornych strefy umiarkowanej. Stud. Limnol. Telmatol. 1, 1: 33-42.
• GONET S.S., ŚPIEWAKOWSKI E.R., DZIAMSKI A., 1994. Skład chemiczny wód i własności osadów dennych jezior lobeliowych Zaborskiego Parku Krajobrazowego. In: Jeziora lobeliowe. Charakterystyka, funkcjonowanie i ochrona. Ed. M. Kraska. Sorus, Poznań: 149-157.
• ISHIWATARI R., 1985. Geochemistry of humic substances in lake sediments. In: Humic substances in soil, sediment, and water. Geochemistry, isolation, and characterization. Ed. D.M. McKnight. Wiley, New York: 147-180.
• KAJAK Z., KACPRZAK K., POLKOWSKI R., 1965. Chwytacz rurowy do pobierania prób dna, tubular bottom sampler. Ekol. Pol. Ser. B 11: 159-165.
• KAMALELDIN M.H., SWINEHART J.B., SPALDING R.F., 1997. Evidence for Holocene environmental change from C/N ratios, and _13C and_15N values in Swan Lake sediments, western Sand Hills, Nebraska. J. Paleolimnol. 18: 121-130.
• KINDER M., TYLMANN W., CHLENDORF C., ZOLITSCHKA B., 2008. Laminowane osady denne jeziora Szurpiły jako podstawa rekonstrukcji zmian środowiska przyrodniczego w północno- -wschodniej Polsce. Landform Anal. 9: 241-246.
• KRASKA M., PIOTROWICZ R., KLIMASZYK P., 1997. Jeziora lobeliowe. Unikatowe ekosystemy wodne w Polsce. Aura 8: 17-18.
• KRASKA M., PIOTROWICZ R., KLIMASZYK P., 2006. Biodiversity in three lobelian lakes in relation to the catchment area influence. Acta Agrophys. 7, 2: 401-413.
• KRASKA M., PIOTROWICZ R., RADZISZEWSKA R., 1999. Dystrophication as the chief factor of changes in the physico-chemical properties of water and vegetation of lobelian lakes of the Bory Tucholskie National Park (NE Poland). Acta Hydrobiol. 41: 127-135.
• MEYERS P.A., 2003. Applications of organic geochemistry to paleolimnological reconstructions: a summary of examples from the Laurentian Great Lakes. Org. Geochem. 34: 261-289.
• MEYERS P.A., LALLIER-VERGÈS E., 1999. Lacustrine sedimentary organic matter records of Late Quaternary paleoclimates. J. Paleolimnol. 21: 345-372.
• MIELNIK L., PIOTROWICZ R., KLIMASZYK P., 2009. Chemical properties of bottom sediments in throughflow lakes located in Drawieński National Park. Oceanol. Hydrobiol. Stud. 38, 3: 69-76.
• ORLOV D.S., GRISHINA L.A., EROSHITSEVA N.L., 1969. Praktikum po khimii gumusa. Izd. Moskovskogo Universiteta, Moskva.
• SZMEJA J., 1997. Specyfika i zagrożenia jezior lobeliowych. In: Dynamika i ochrona roślinności Pomorza. Materiały z sympozjum 28-30 września 1995. Eds. W. Fałtynowicz, M. Latałowa, J. Szmeja. Bogucki Wyd. Nauk., Gdańsk: 83-90.
• TROJANOWSKI J., ANTONOWICZ J., 2005. Właściwości chemiczne osadów dennych jeziora Dołgie Wielkie. Słup. Pr. Biol. 2: 123-133.
• TWICHELL S.C., MEYERS P.A., 2002. Significance of high C/N ratios in organic-carbon-rich Neogene sediments under the Benguela Current upwelling system. Org. Geochem. 33: 715-722.
• WOJCIECHOWSKI A., 2000. Zmiany paleohydrologiczne w środkowej Wielkopolsce w ciągu ostatnich 12 000 lat w świetle badań osadów jeziornych rynny kórnicko-zaniemyskiej. Geogr. Ser. UAM Pozn. 63.