Research on rural culture. Paradigm shifts

• Autorzy: Bukraba-Rylska I.

Warianty tytułu

PL

Badania nad kulturą wsi. Zmiany paradygmatu

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Contemporary sociology of culture is on the verge of change of its paradigm. From a science the aim of which is to measure the consumption of culture or to interpret culture it is to be transformed into a research discipline studying the way in which the culture is experienced. Thus, the statistical or hermeneutic rules will have to be replaced by the assumptions which look for the corporeality of the human bodies as a source and essence of the culture. “Physical”, not “mental” meanings would be treated as the objects of sociological and humanistic research. Thanks to that the neo-naturalism may become the mainstream of the future in these sciences.

PL

Przedmiotem prezentowanych rozważań jest rekapitulacja teoretycznych podejść formułowanych w polskiej socjologii kultury na temat kultury wsi w okresie po 1945 r. Pierwszy model, nazywany modelem uczestnictwa, zakładał budowanie jednolitej oferty kulturalnej dla całego społeczeństwa i sprawdzanie stopnia jego upowszechnienia. Drugi model – lokalizmu, stworzony po 1989 r., zakładał oddolne tworzenie życia kulturalnego przez poszczególne środowiska lokalne. W chwili obecnej, na skutek rozwoju zglobalizowanej kultury hiperkapitalizmu, rysuje się potrzeba sformowania kolejnej propozycji teoretycznej. Jak się wydaje, powinna ona odpowiadać na współczesne tendencje spod znaku neo-naturalizmu, jakie zarysowują się w obszarze socjologii kultury, antropologii i całej humanistyki.

Słowa kluczowe

EN

sociology; village; rural area; rural culture; paradigm; change; Cartesian paradigm

• Wydawca: -
• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2016
• Numer: 4
• Opis fizyczny: p.163-177,ref.

Twórcy

autor

Bukraba-Rylska I.

• Institute of Rural and Agricultural Development, Polish Academy of Sciences, Nowy Swiat 72, 00-330 Warsaw, Poland

Bibliografia

• Bachmann-Medick D. (2012). Cultural Turns. Nowe kierunki w naukach o kulturze (trans. K. Krzemieniowa). Warsaw: Oficyna Naukowa.
• Benton T., Craib I. (2003). Filozofia nauk społecznych: od pozytywizmu do postmodernizmu (trans. L. Rasiński). Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej TWP.
• Bourdieu P. (2005). Dystynkcja (trans. P. Biłos). Warsaw: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Bukraba I. (1990). Kultura ludowa na co dzień. Warsaw: Instytut Kultury.
• Bukraba-Rylska I. (2000). Kultura w społeczności lokalnej – podmiotowość odzyskana? Warsaw: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
• Bukraba-Rylska I. (2004). Kultura w Polsce lokalnej – w mikroskopie i przez lunetę. Kultura Współczesna, 4, 96–118.
• Bukraba-Rylska I. (2013). W stronę socjologii ucieleśnionej. Warsaw: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Bukraba-Rylska I., Burszta W. (eds) (2011). Stan i zróżnicowanie kultury małych miast i wsi. Warsaw: Narodowe Centrum Kultury.
• Czerwiński M. (1965). Uwagi krytyczne o socjologii kultury. Kultura i Społeczeństwo, 3, 7–31.
• Czerwiński M. (1988). Przyczynki do antropologii współczesności. Warsaw: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Domańska E. (2005). Mikrohistorie. Spotkania w międzyświatach. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Domańska E. (ed.) (2010). Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Drwięga M. (2005). Ciało człowieka. Cracow: Księgarnia Akademicka.
• Engel J. (1992). Kultura Polski lokalnej. In: M. Grabowska (ed.), Barometr kultury (pp. 85–96). Warsaw: Instytut Kultury.
• Fatyga B. (2010). Świadomość kulturalna jako świadomość kulturowa. In: W. Burszta (ed.), Kultura miejska w Polsce z perspektywy interdyscyplinarnych badań jakościowych (pp. 45–74). Warsaw: Narodowe Centrum Kultury.
• Fleischer M. (1988). Literatura trywialna jako problem semiotyki. In: M. Graszewicz (ed.), Kultura – literatura – folklor (pp. 17–38). Warsaw: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
• Habermas J. (2000). Filozoficzny dyskurs nowoczesności (trans. M. Łukasiewicz). Cracow: Universitas.
• Habermas J. (2012). Między naturalizmem a religią (trans. M. Pańków). Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Ingarden R. (1966). Studia z estetyki. Warsaw: PWN.
• Jawłowska A. (1993). Kierunki zmiany kulturowej. In: A. Rychard, M. Federowicz (eds), Społeczeństwo w transformacji (pp. 181–198). Warsaw: Instytut Filozofii i Socjologii PAN.
• Johnson M. (2015). Znaczenie ciała. Estetyka rozumienia ludzkiego (trans. J. Płuciennik). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kłoskowska A. (1972). Społeczne ramy kultury. Warsaw: PWN.
• Kłoskowska A. (1981). Socjologia kultury. Warsaw: PWN.
• Kłoskowska A. (1996). Kultury narodowe u korzeni. Warsaw: PWN.
• Kotarbińska J. (1990). Z zagadnień teorii nauki i teorii języka. Warsaw: PWN.
• Kotula F. (1975). Folklor sakralny i świecki. Literatura Ludowa, 3, 11–22.
• Lakoff M., Johnson M. (1988). Metaphors We Live By (trans. T. Krzeszowski). Warsaw: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Latour B. (2010). Splatając na nowo to, co społeczne (trans. A. Derra, K. Abriszewski). Cracow: Universitas.
• Leach E. (1986). Poziomy komunikowania i problem tabu w odbiorze i rozumieniu sztuki pierwotnej. Polska Sztuka Ludowa, 3–4, 159–164.
• Mead G.H. (1975). Umysł, osobowość, społeczeństwo (trans. Z. Wolińska). Warsaw: PWN.
• Milczarek K. (1997). Kultura zideologizowana – kultura skomercjalizowana. Kultura i Społeczeństwo, 3, 47–74.
• Olsen B. (2013). W obronie rzeczy (trans. B. Shallcross). Warsaw: Instytut Badań Literackich PAN.
• Ossowski S. (1966). Więź społeczna i dziedzictwo krwi. Warsaw: PWN.
• Pawełczyńska A. (1966). Dynamika przemian kulturowych na wsi. Warsaw: PWN.
• Peirce Ch. (1997). Wybór pism semiotycznych (trans. H. Buczyńska-Garewicz). Warsaw: Polskie Towarzystwo Semiotyczne.
• Pietraszko S. (2000). Procedury humanistyki i jej cele. In: J. Pelc (ed.), Język współczesnej humanistyki (pp. 23–42). Warsaw: Polskie Towarzystwo Semiotyczne.
• Rancière J. (2008). Le spectateur emancipe. Paris: La Fabrique editions.
• Rifkin J. (2003). Wiek dostępu (trans. E. Kania). Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
• Rybus A. (2016). Czy rzecz może być sprawcą? In: A. Rybus, M. Kornobis (eds), Ludzie w świecie przedmiotów, przedmioty w świecie ludzi (pp. 19–58). Warsaw: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Rybus A., Kornobis M. (eds) (2016). Ludzie w świecie przedmiotów, przedmioty w świecie ludzi. Warsaw: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Salter Ch. (2015). Alien Agency. Experimental Encounters with Art in the Making. Cambridge, Massachusetts: The MIT Press.
• Siekierski S. (1983). Dyskwalifikacja kultury chłopskiej w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych. Przegląd Humanistyczny, 4, 29–46.
• Sułkowski B. (1972). Powieść i czytelnicy. Warsaw: PWN.
• Sułkowski B. (1995). Eksperyment w dziedzinie uspołeczniania kultury. Kultura i Społeczeństwo, 1, 154–168.
• Trochimska-Kubacka B. (2011). Ciało człowieka i podmiotowość w koncepcji Merleau- Ponty’ego. In: A. Pobojewska (ed.), Współczesne refleksje wokół kartezjańskiej wizji podmiotu (pp. 115–128). Łódź: Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej.
• Turner B. (2003). Zarys ogólnej socjologii ciała (trans. G. Woroniecka, A. Gąsior-Niemiec). In: Turner B. (ed.), Teoria społeczna. Podręcznik (pp. 535–556). Warsaw: Oficyna Naukowa.
• Turner V. (2005). Gry społeczne (trans. W. Usakiewicz). Cracow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Tyszka A. (1971). Uczestnictwo w kulturze. Warsaw: PWN.
• Tyszka A. (1987). Interesy i ideały kultury. Warsaw: PWN.
• Wolska D. (2012). Odzyskać doświadczenie. Cracow: Universitas.
• Wyka A. (1993). Badacz społeczny wobec doświadczenia. Warsaw: Instytut Filozofii i Socjologii PAN.
• Wyka K. (1984). Życie na niby. Cracow – Wrocław: Wydawnictwo Literackie.
• Żylińska J. (2015). Czy mamy bać się końca świata? In: R. Nycz (ed.). Kultura afektu (pp. 51–74). Warsaw: Instytut Badań Literackich PAN.

Identyfikatory

DOI

10.7366/wir042016/09