Odtworzenie nieistniejących jezior jako element zwiększania retencji leśnej i pozaprodukcyjnych funkcji lasu

• Autorzy: Ptak M.

Warianty tytułu

EN

Restoration of non-existing lakes as part of increasing forest retention and enhancing non-productive functions of forests

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The aim of the work is to present the possibility of increase in water resources and creation of new non−productive forest functions by restoration of the non−existent forest lakes. Ten currently non−existent natural forest lakes were randomly selected in northern Poland and their extent and volume of the water deposited in their basins were determined. The analysis was performed in two stages. At first, based on the cartographic materials (1:25 000) from XIX and XX century, the location of the lakes before their complete disappearance was determined and their surface were calculated. Bathymetric plans were reconstructed based on the 1:10 000 topographic map. Obtained contour lines constituted the isobaths necessary to calculate the volume of the using Penck method. The results show a large−scale transformation of the natural environment in the forests. The total area of the analyzed lakes before their disappearance amounted to nearly 800 ha, and the total volume of water was estimated to 12 million m3. The main activities aimed at achieving the foregoing goal include damming of rivers and lakes, construction of artificial reser− voirs, etc. At this point the possibility of restoring the natural hydrographic network elements to their original condition should be considered. Such an approach would certainly be less harmful to the environment than artificial structures, whose long−term impact on the environment is not always possible to determine. Yet another issue is the possibility of adaptation of the recon− structed forest lakes and their surroundings in order to achieve the objectives related to the non−productive forest functions. Based on the preliminary information on the location, area and volume of the lakes, more detailed analysis should be made taking into account natural needs (changing the species composition of the forest, increasing biodiversity, etc.) and economic aspects (e.g. leisure and recreational facilities).

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; lasy; funkcje pozaprodukcyjne; retencja wodna; zasoby wodne; jeziora srodlesne; niecki jeziorne; odtwarzanie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2015
• Tom: 159
• Numer: 05
• Opis fizyczny: s.427-434,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Ptak M.

• Zakład Hydrologii i Gospodarki Wodne, Uniwersytet im.Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul.Dzięgielowa 27, 61-680 Poznań

Bibliografia

• Choiński A., Ptak M. 2009. Lake infill as the main factor leading to lake's disappearance. Polish Journal of Environmental Stud. 18 (3): 347−352.
• Choiński A., Ptak M., Strzelczak A. 2012. Examples of lake dissapearnce as an effect of reclamation works in Poland. Limnological Review 12 (4): 161−167.
• Fabich A., Kwidzińska M. 2012. Changes in the water surface area of Lakes Udzierz and Mątasek in the light of cartographic materials. Limnological Review 12 (4): 169−177.
• Frydel K. 2008. Praktycznie o małej retencji wodnej w Nadleśnictwie Kaliska. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo−Leśnej 10/2 (18): 87−98.
• Gołos P. 2010. Społeczne znaczenie publicznych funkcji lasu – pożądany dla rekreacji i wypoczynku model drzewostanu i lasu. Leśne Prace Badawcze 71 (2): 149−164.
• Gołos P. 2012. Koszty świadczenia pozaprodukcyjnych funkcji gospodarki leśnej na przykładzie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach. Leśne Prace Badawcze 73 (3): 209−220.
• Gonet S., Markiewicz M., Marszelewski W., Dziarski A. 2010. Soil transformations in catchment of disappearing Sumówko Lake (Brodnickie Lake District, Poland). Limnological Review 3−4: 111−115.
• Grajewski S., Dobek T. 2012. Realizacja programu małej retencji wodnej w Nadleśnictwie Dąbrowa. W: Kannenberg K., Szramka H. [red.]. Zarządz. Ochr. Przyr. w Lasach. T. 6. Wyd. WSZŚ, Tuchola. 267−282.
• Hildebrandt−Radke I., Przybycin J. 2011. Zmiany sieci hydrograficznej i zalesienia a melioracje regionu środkowej Obry (centralna Wielkopolska) w świetle danych historycznych i materiału kartograficznego. Przegląd Geograficzny 83: 323−342.
• Kaniecki A. 1991. Problemy odwodnienia Niziny Wielkopolskiej w ciągu ostatnich 200 lat i zmiany stosunków wodnych. Materiały konferencji „Ochrona i racjonalne wykorzystanie zasobów wodnych na obszarach rolniczych w regionie Wielkopolski”. Akademia Rolnicza, Poznań.
• Jagiełka M., Grajewski S., Wąs M. 2011. Wpływ obiektów małej retencji na otaczające ekosystemy leśne w Leśnictwie Zagrody. W: Kannenberg K., Szramka H. [red.]. Zarządz. Ochr. Przyr. w Lasach. T. 5. Wyd. WSZŚ, Tuchola. 57−75.
• Jamorska I. 2013. Zmiany zasobów wodnych w zlewni górnej Noteci wywołane działaniami antropogenicznymi w XIX i XX wieku. Gospodarka Wodna 3: 103−109.
• Kalinowska K. 1961. Zanikanie jezior polodowcowych w Polsce. Przegląd Geograficzny 33 (3): 511−518.
• Koc J., Nowicki Z., Sidoruk M. 2005. Problemy renaturyzacji jezior na przykładzie jeziora Ardung w zlewni Łyny. Inżynieria Ekologiczna 13: 11−21.
• Kunz M., Skowron R., Skowroński S. 2010. Morphometry changes of Lake Ostrowskie (the Gniezno Lakeland) on the basis on cartographic, remote sensing and geodetic surveying. Limnological Review 10 (2): 77−85.
• Marszelewski W., Adamczyk A. 2004. Changes in the area of the Mazurian lakes in the light of the cartographic materials at the scale 1:25 000. Limnological Review 4: 167−176.
• Maruszczak H. 1988. Zmiany środowiska przyrodniczego kraju w czasach historycznych. Przemiany środowiska geograficznego Polski. Ossolineum.
• Mioduszewski W. 2008. Mała retencja w lasach elementem kształtowania i ochrony zasobów wodnych. Woda dla lasu, las dla wody. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo−Leśnej 10/2 (18): 33−48.
• Nowicki Z., Cymes J. 2000. Renaturyzacja systemów wodno−melioracyjnych na Pojezierzu Mazurskim. W: Michalczyk Z. [red.]. Renaturyzacja obiektów przyrodniczych – aspekty ekologiczne i gospodarcze. Wyd. UMCS, Lublin. 131−137
• Paluch J. 2009. Wpływ działalności spółek wodnych istniejących w XIX i na początku wieku XX na terenie zlewni rzeki Wełny na stan jej hydrografii i stosunków wodnych. Problemy ekologiczne dorzecza rzeki Wełny – stan i kierunki działań. 3−26.
• Ptak M. 2012. Jeziora Pojezierza Wielkopolsko−Kujawskiego jako baza rekreacyjno−wypoczynkowa. Badania Fizjograficzne III A (A63): 111−120.
• Ptak M., Choiński A., Strzelczak A., Targosz A. 2013. Disappearance of Lake Jelenino since the end of the XVIII century as an effect of anthropogenic transformations of the natural environment. Polish Journal of Environmental Studies 22 (1): 191−196.
• Sobczyńska−Wójcik K. 2009. Jakość wód odtworzonego zbiornika Nowe Włóki jako wskaźnik skuteczności tego zabiegu. Proceedings of ECOpole 3 (2): 509−514.
• Tyszka J. 2007. Zasoby wodne w lasach w zmieniających się warunkach klimatycznych. Biblioteczka Leśniczego 262.
• Wiśniewski S. 1996. Dotychczasowe metody regulacji stosunków wodnych w lasach i ich efekty. Sylwan 140 (11): 75−83.