Zgrupowania naziemnych biegaczowatych (Col., Carabidae) wybranych zadrzewień śródmiejskich Olsztyna

• Autorzy: Nietupski M. , Kosewska A. , Sadej W. , Kordan B.

Warianty tytułu

EN

Assemblages of ground beetles (Col. Carabidae) in some woodlots in Olsztyn

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Od wielu lat prowadzone są badania (projekt Globenet) mające na celu ocenę wpływu urbanizacji na bioróżnorodność przy wykorzystaniu jednej grupy bezkręgowców, jakimi są biegaczowate (Col., Carabidae). Celem prowadzonych badań było poznanie struktury zgrupowań naziemnych Carabidae zasiedlających naturalne zadrzewienia śródmiejskie różniące się między sobą wpływem czynni­ków antropogenicznych. Badania prowadzono w Polsce północno-wschodniej w granicach administracyjnych miasta Olsztyna (UTM-DE 65) w latach 2004-2006 do zmodyfikowanych pułapek glebowych typu Barbera. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że skład gatunkowy i liczebność biegaczo-watych badanych zadrzewień miejskich różnił się w kolejnych latach badań. W zadrzewieniach miejskich w grupie gatunków eudominujacych i superdominujących znalazły się przede wszystkim gatunki charakterystyczne dla terenów otwartych oraz eurytopowe, którym towarzyszył hylofil (N. brevicollis), spotykany również często na terenach otwartych. Badane zadrzewienia znajdowały się pod silnym oddziaływaniem czynników środowiskowych, czego wyrazem był niski udział gatunków leśnych oraz zdecydowana dominacja kilku gatunków (C. fuscipes, N. brevicollis, С. nemoralis i H. rufipes). Spośród badanych zmiennych środowiskowych największy wpływ na kształt zgrupowań Carabidae miała antropopresja oraz obecność obszarów okresowo podmokłych.

EN

Urban areas create specific ecosystems, characterized by very high spatial diversity of micro-habitats, reflected in changeable plant cover, type of soil and exposure to a variety of pollutants. Among urban plant communities, one can distinguish areas strongly influenced by man (parks, cemeteries, arboreta) and trees growing wild on idle land and outskirts of the town. For many years, stud­ies have been conducted in order to determine the influence of urbanization on biodiversity, using a group of invertebrates such as ground beetles (Col., Carabidae). The objective of these investigations was to recognize the structure of com­munities of ground carabids inhabiting natural woodlots in a town, under a dif­ferent degree of man-made pressure. The present tests were performed in the town of Olsztyn, in the north-eastern part of Poland (UTM-DE 65). In 2004-2006, beetles were captured to modified Barber traps. Based on the collected material, it was concluded that the species composition and abundance of ground beetles in urban woodlots differed between the years. In the urban wood- lots, the eudominant and superdominant species comprised mainly species characteristic of open areas and eurytopic ones, accompanied by a hylophylous species (N. brevicollis), also found in open areas. The analyzed tree communities were subjected to strong environmental pressure, which was reflected by a low percentage of forest species and an evident dominance of a few species (C. fuscipes, N. brevicollis, C. nemoralis and H. nifipes). Among the analyzed environmental variables, man-made pressure and presence of periodically flooded areas had the biggest influence on the shape of the Carabidae assemblages.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2011
• Tom: 562
• Opis fizyczny: s.135-146,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Nietupski M.

• Katedra Fitopatologii i Entomologii Uniwersytet Warmńsko-Mazurski ul. Prawocheńskiego 17 10-720 OLSZTYN

autor

Kosewska A.

• Katedra Fitopatologii i Entomologii Uniwersytet Warmńsko-Mazurski ul. Prawocheńskiego 17 10-720 OLSZTYN

autor

Sadej W.

• Katedra Fitopatologii i Entomologii Uniwersytet Warmńsko-Mazurski ul. Prawocheńskiego 17 10-720 OLSZTYN

autor

Kordan B.

• Katedra Fitopatologii i Entomologii Uniwersytet Warmńsko-Mazurski ul. Prawocheńskiego 17 10-720 OLSZTYN

Bibliografia

• Aleksandrowicz O., Gawroński R., Browarski В., 2003. New species of carabid beetles (Coleoptera: Carabidae) from North - East Poland. Baltic J. Coleopterol. 3(2): 153-156.
• Angold P.G., Sadler J.P., Hill M.O., Pullin A., Rushton S., Austin K., Small E., Wood В., Wadsworth R., Sanderson R., Thompson K. 2006. Biodiversity in urban habitat patches. Science of the Total Environment 360: 196-204.
• Elek Z., Lovei G.L. 2007. Patterns in ground beetle (Coleoptera.Carabidae) assem­blages along an urbanisation gradient in Denmark. Acta Ecologica 32: 104-111.
• Eversham B.C., Roy D.B., Telfer M.G. 1996. Urban, industrial and other manmade sites as analogues of natural habitats for Carabidae. Ann. Zool. Fennici 33: 149-156.
• Górny M., Grum L. 1981. Metody stosowane w zoologii gleby. PWN W-wa: 482 ss.
• Kosewska A., Nietupski M., Ciepielewska D. 2006. Skład i struktura zgrupowań Cara­bidae (Coleoptera) zasiedlających zadizewienia śródpolne okolic Olsztyna. Wiad. entomol. (Entomological News), XXV, Supl. 1: 49-59.
• Magura Т., Lovei G., Tothmeresz B. 2008. Time-consistent rearrangement of carabid beetle assemblages by an urbanisation gradient in Hungaiy. Acta Oecologica 34: 233-243.
• McGeoch M. 1998. The selection, testing and application of terrestrial insects as bioindicators. Biological Reviews 73: 181-201.
• McIntyre N.E., Rango J., Fagan W.F., Faeth S.H. 2001. Ground arthropod community structure in a heterogeneous urban environmen. Landscape Urban Plan. 52: 257-274.
• Niemela J. 1999. Ecology and urban planning. Biodiversity and Conservation 8: 119-131.
• Niemela J., Kotze J., Ashworth A., Brandmayr P., Desender K., New Т., Penev L., Samways M., Spencer J. 2000. The search for common anthropogenic impacts on biodiversity: a global network. J. Insect Conserv. 4: 3-9.
• Niemela J., Kotze DJ. 2009. Carabid beetle assemblages along urban to rural gradients: A review. Landscape Urban Plan. 92: 65-71.
• Nietupski M., Ciepielewska D., Kosewska A. 2008a. Assemblages of epigeic Carabidae (Col.) in a peatbog nature reserve situated in an urban area. Pol. J. Natur. Sc. 23(3): 611-623.
• Nietupski M., Kosewska A., Ciepielewska D., Sądej W. 2008b. Zgrupowania Carabidae leśnego rezerwatu toifowiskowego zlokalizowanego w obrębie aglomeracji miej­skiej. Sylwan 11: 16-25.
• Rainio J., Niemela J. 2003. Ground beetles (Coleoptera: Carabidae) as bioindicatos. Biodiversity and Conservation 12: 487-506.
• Sadler J.P., Small E.C., Fiszpan H., Telfer M.G., Niemele J. 2006. Investigating environmental variation and landscape characteristics of an urban-rural gradient using woodland carabid assemblages. J. Biogeogr. 33: 1126-1138.
• Ter Braak C.J.F. 1986. Canonical correspondence analysis: a new eigenvector method for multivariate direct analysis. Ecology 67: 1167-1179.
• Żelazna E., Błażejewicz-Zawadzińska M. 2006. Zróżnicowanie gatunkowe biegaczowatych (Coleoptera: Carabidae) terenów parkowych Bydgoszczy oraz wybranych kompleksów leśnych i zadrzewień śródpolnych obszam kujawsko-pomorskiego. Wiad. Entomol. 25, Supl.: 129-140.