Flora of vascular plants of selected Poznan cemeteries

• Autorzy: Czarna A. , Woznicka A. , Maj M. , Morozowska M.

Warianty tytułu

PL

Flora roślin naczyniowych wybranych cmentarzy Poznania

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The presence of 395 species of vascular flora at four rarely used cemeteries within the Poznań city was confirmed in 2010. Apart from naturally occurring species, cultivated species were noted equally. Among species appearing spontaneously between the graves, species new for the flora of Poland: Chionodoxa forbesii, Ch. luciliae, Puschkinia scilloides, new for the flora of Wielkopolska: Bidens ferulifolius, Hyacinthoides hispanica and new for the flora of Poznań: Erigeron ramosus, Lilium bulbiferum, Pimpinella nigra, Poa subcaerulea, Veronica hederifolia s.s., were recorded. Names of taxa originating from cultivation are underlined.

PL

W niniejszej pracy po raz pierwszy opisano i zanalizowano pod kątem przynależności do grup geograficzno- historycznych, socjologiczno-ekologicznych oraz form życiowych florę naczyniową czterech cmentarzy zlokalizowanych na terenie Poznania. Badaniami objęto cmentarz Jeżycki, Górczyński, parafii p. w. Bożego Ciała oraz p.w. Św. Jana Vianneya. Na ich obszarze stwierdzono występowanie 395 gatunków roślin naczyniowych. Występowanie największej liczby gatunków stierdzono na cmentarzu parafii p. w. Bożego Ciała (218 gatunków), a w drugiej kolejności na cmentarzu parafii p.w. Św. Jana Vianneya (210 gatunków). Gatunki roślin naczyniowych stwierdzone na czterech badanych cmentarzach reprezentowały pełne spektrum form życiowych Raunkiaera, przy czym najbardziej liczną grupę stanowiły hemikryptofity. W odniesieniu do klasyfikacji określającej stopień pokrycia roślin naczyniowych występujących na badanych cmentarzach, grupa gatunków o niewielkim, nie przekraczjącym 5% stopniu pokrycia była najliczniejsza, a w odniesieniu do przynależności do grup georafczno-historycznych najliczniejszą grupę stanowiły gatunki rodzime – apofity i spontaneofity. Wśród gatunków występujących spontanicznie poza grobami są gatunki nowe dla flory Polski: Chionodoxa forbesii, Ch. luciliae, Puschkinia scilloides oraz dla fory Wielkopolski: Bidens ferulaefolius, Hyacinthoides hispanica i dla flory Poznania: Erigeron ramosus, Lilium bulbiferum, Pimpinella nigra, Poa subcaerulea, Veronica hederifolia s.s. Wśród starych, uprawianych od lat roślin naczyniowych zaliczonych do „trwałych gatunków cmentarnych” czyli takich, które po posadzeniu na cmentarzu pozostają w dobrej formie, rosną, a nawet rozprzestrzeniają się pomimo braku pielęgnacji (Czarna, 2001), wymienić należy w warstwie zielnej: Aegopodium podagraria, A. podagraria ‘Variegatum’, Aquilegia vulgaris, Asparagus officinalis, Ballota nigra, Bergenia cordifolia, Campanula rapunculoides, Clematis vitalba, Convallaria majalis, Dianthus barbatus, Digitalis purpura, Gagea arvensis, G. pratensis, Galanthus nivalis, Hedera helix, Hemerocallis fulva, Iris germanica, Jovibarba sobolifera, Lamium album, Lilium bulbiferum, Muscari botryoides, Myosotis sylvatica, Narcissus poëticus, Ornithogalum umbellatum, Parthenocissus quinquefolia, Polygonatum multiflorum, Saponaria officinalis, Scilla sibirica, Sedum spurium, Solidago canadensis, Vinca minor, Viola cyanea i V. odorata. Wymienione gatunki są bardzo dobrymi fitoindykatorami starych miejsc pocmentarnych na terenie całej Wielkopolski. Do „trwałych gatunków” wprowadzanych na cmentarze w ostatnich latach zaliczyć należy na czterech zbadanych cmentarzach: Bidens ferulaefolius, Campanula rapunculoides, Dipsacus sylvestris, Erigeron annuus, E. ramosus, Euphorbia marginata, Leucanthemum vulgare, Papaver somniferum, Petunia ×atkinsiana, Solidago canadensis i Tanacetum parthenium. We florze badanych cmentarzy stwierdzono także obecność kilku gatunków, które należą do obecnie najczęściej uprawianych i popularnych roślin rocznych. Należą do nich: Ageratum houstonianum, Begonia semperflorens, Impatiens waleriana, Lobelia erinus, Pelargonium zonale, Salvia splendens, Senecio cineraria, Tagetes patula. W odniesieniu do roślin naczyniowych również współcześnie popularnych, ale rzadko uprawianych na cmentarzach, zanotowano występowanie następujących gatunków roślin: Campanula poscharskyana, Chlorophytum comosum, Chrysanthemum indicum, Dimorphotheca sinuata, Dorotheanthus bellidiformis, Exacum affine, Heliopsis helianthoides, Mesembryanthemum criniflorum, Plectranthus forsteri i Verbena ×hybrida. Wymienione wyżej gatunki należą do roślin nie zimujących w naszym klimacie.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrobotanica
• Rocznik: 2011
• Tom: 64
• Numer: 4
• Opis fizyczny: p.123-139,fig.,ref.

Twórcy

autor

Czarna A.

• Department of Botany, Poznan University of Life Sciences, Wojska Polskiego 71c, 60-625 Poznan, Poland

autor

Woznicka A.

• Department of Botany, Poznan University of Life Sciences, Wojska Polskiego 71c, 60-625 Poznan, Poland

autor

Maj M.

• Wierna Rzeka 8, 66-100 Sulechow, Poland

autor

Morozowska M.

• Department of Botany, Poznan University of Life Sciences, Wojska Polskiego 71c, 60-625 Poznan, Poland

Bibliografia

• Ce l k a Z . , Ży wi c a J . 2004. Flora naczyniowa wybranych cmentarzy Ostrowa Wielkopolskiego i okolicy. / Vascular flora of chosen Ostrów Wielkopolski cemeteries and its surroundings (Wielkopolska). Rocz. AR Pozn. 363, ser. Bot. 7: 11-31 (in Polish).
• C hm i e l J . 1993. Flora roślin naczyniowych wschodniej części Pojezierza Gnieźnieńskiego i jej antropogeniczne przeobrażenia w wieku XIX i XX. Część II. Atlas rozmieszczenia roślin. Wydawnictwo Sorus, Poznań (in Polish).
• Cz a r n a A. 2001. Flora naczyniowa cmentarzy ewangelickich w Koźminie i Koźmińcu (Nizina Wielkopolska). / Vascular flora of Evangelical Cemeteries in Koźmin and Koźminiec (Wielkopolska Lowland). Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu 334, ser. Bot. 4: 27-37 (in Polish).
• Cz a r n a A. 2004. Flora naczyniowa terenu przyklasztornego w Lubiniu (środkowa Wielkopolska). / Vascular flora of the area adjacent to Abbey in Lubiń (Central Wielkopolska). Rocz. Nauk. Pol. Tow. Ochr. Przyr. „Salamandra”, 8: 9-14 (in Polish).
• Cz a r n a A. 2005. Flora naczyniowa Starego cmentarza katolickiego na Świerczewie w Poznaniu. / Vascular flora of an old Catholic cemetery at Świerczewo in Poznań City. Rocz. Nauk. Pol. Tow. Ochr. Przyr. „Salamandra”, 9: 61-76 (in Polish).
• Cz a r n a A. 2009. Rośliny naczyniowe środkowej Wielkopolski. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań: 184 (in Polish).
• Cz a r n a A. , A n t k owi a k W. 2008. Vascular plants in the former old town evangelical cemetery in Wschowa (the Wielkopolska region). Rocz. AR Pozn. 387, ser. Bot.-Stec. 12: 71-78.
• Cz a r n a A. , P i s k o r z R . 2005. Vascular flora of cemeteries in the town of Zakopane in the Tatra Mountains. Rocz. AR Pozn. 373, ser. Bot.-Stec. 9: 47-58.
• Cz a r n a A ., P i s k o r z R ., Wy r z yk i ewi c z-R a s z e ws k a M. 2006. Vascular plants in selected Catholic cemeteries of Jelenia Góra and its surroudings. Rocz. AR Pozn. 378, ser. Bot.-Stec. 10: 69-86.
• Cza r n a A. , Nowi ń s k a R . , Wy s a k ows k a I . 2007. Vascular flora of the municipal cemetery in Ustrzyki Dolne (Bieszczady Mts., Poland). Rocz. AR Pozn. 384, ser. Bot.-Stec. 11: 29-33.
• Cz e k a l s k i M. 2001. Wieloletnie ozdobne rośliny zielne stosowane do dekoracji grobów na cmentarzu parafialnym w Lesznie w latach 1998-2000. / Perennial ornamental plants used for decoration of graves in the Catholic parish cemetery in Leszno in 1998-2000. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej im. H. Kołłątaja w Krakowie 379: 67-73 (in Polish).
• Cz e k a l s k i M ., F u r n a ń c z y k K. 2000. Jednoroczne i dwuletnie rośliny ozdobne stosowane do dekoracji Grobów na cmentarzu parafialnym w Lesznie w 1998 roku. / Annual and biennial ornamental plants used for decoration of graves in the Catholic parish cementery in Leszno in 1998. Rocz. AR Pozn.318, Ogrodn. 29: 21-29 (in Polish).
• D ę b i c z R . 2002. Częstotliwość występowania roślin rosnących na grobach i obok nich na cmentarzach we Wrocławiu. / Frequency of occurrence of plants growing on and around graves in the cemeteries of Wrocław City. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, z. 483: 39-45 (in Polish).
• D ę b i c z R . , C z e k a l s k i M. 2002. Rośliny ozdobne stosowane do dekoracji grobów na cmentarzach we Wrocławiu. / Ornamental plants used for grave decoration in the cemeteries of Wrocław City. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 483: 47-53 (in Polish).
• F ij a ł kowsk i D. , Kę d z i e r aws k a Z . 1982. Drzewa i krzewy na cmentarzach grzebalnych województwa chełmskiego. / Trees and bushes in the burial cemeteries in the Chełm District. Folia Societatiarum Lublinensis, vol. 24, biol. 2: 125-133 (in Polish).
• Ga l e r a H., Sud n i k-Wój c i kowsk a B., L i sowsk a M. 1993. Flora cmentarzy lewobrzeżnej Warszawy – wybrane aspekty analizy siedliskowej. / Flora of the cemeteries of the left-bank part of Warsaw compared to the flora of the whole city. Fragm. Flor. Geobot. Ser. Polonica 1: 19-31 (in Polish).
• Gawr yś W. 2008. Słownik roślin zielnych. Łacińsko-Polski. Oficyna Botanica, Kraków (in Polish).
• J a c k owi a k B. 1993. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Poznaniu. Prace Zakładu Taksonomii Roślin Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2: 1-409 (in Polish).
• Mi e r z e j ews k a L . 2001. Tereny zielone w strukturze przestrzennej Poznania. Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Poznań (in Polish).
• Mirek Z ., P i ękoś-Mi rkowa H., Z aj ą c A., Z aj ąc M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Biodiversity of Poland, 1. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Science, Kraków.
• Po dmo s t ko -Kł o s A. 2010. Natura i sztuka. Cmentarz Jeżycki w Pozaniu. [In:] A. S. Czyż, B. Gutkowski (eds.) Sztuka cmentarzy w XIX i XX weku. Wyd. Uniw. Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa: 167-180 (in Polish).
• Ru t k ows k i L . 2006. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski Niżowej. Wydawnictwo Naukowe PWN (in Polish).
• S i ewn i a k M. , M i t k ows k a A . 1998. Tezaurus sztuki ogrodowej. Oficyna Wydawnicza Rytm. Warszawa (in Polish).
• S z u l c z ews k i J .W. 1951. Wykaz roślin naczyniowych w Wielkopolsce dotąd stwierdzonych. / Plantae vasculares in the flora of Great Poland. PTPN, Wydz. Mat.-Przyr., Prace Kom. Biol. 12(6): 1-128 (in Polish).
• Za r z yck i K . , Tr z c i ń s k a -Ta c i k H ., Róż a ń s k i W. , Sz e l ą g Z ., Wo ł e k J . , Ko r z e n n i k U. 2002. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski. Bidiversity of Poland, 2. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Science, Kraków. (in Polish)