Zatorfienie i zasoby wodne złóż torfowych dorzecza górnej Warty

• Autorzy: Lipka K. , Stabryla J. , Zajac E.

Warianty tytułu

EN

Peat cover and water resources of peat deposits in the upper Warta basin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy jest ocena zatorfienia i zasobów wodnych złóż torfowych w dorzeczu górnej Warty i ich krótka charakterystyka. Ogólne zasoby wody w 972 złożach torfu na badanym obszarze, przy współczynnikach pojemności wodnej od 0,75–0,95, wynoszą 267,6 mln m3, a wskaźnik zatorfienia β = 1,7%. Do obliczeń wykorzystano skorygowane materiały inwentaryzacyjne torfowisk w Polsce. Pod względem geologicznym wśród torfowisk typu niskiego dominują torf drzewny olchowy (Alneti) oraz turzycowiskowy (Cariceti) i turzycowo-trzcinowy (Cariceto-Phragmiteti). Przeważają złoża torfowe o alimentacji fluwiogenicznej i topogenicznej. Mając na uwadze wielofunkcyjność torfowisk, we wszelkich działaniach gospodarczych w pierwszej kolejności należy brać pod uwagę ich znaczenie hydrologiczne.

EN

The aim of this paper was to evaluate peat cover and water retention of the peat deposits in the Warta river basin. The total water resources of 972 peat deposits on the investigated area, considering water capacity index between 0,75 - 0,95, were calculated to 267,6 mln m3, and peatlands area index was β = 1,7%. Corrected inventory materials of peatlands in Poland were used for calculation. In terms of geology, among lowland bogs alder swamp-forest peat dominate (Alneti) and sedge peat (Cariceti) and sedge-reed peat (CaricetoPhragmiteti). Peat deposits of fluviogeneous and topogeneous alimentation prevail. Considering peatlands multifunctional importance, regional economy should always take notice of their hydrological function.

Słowa kluczowe

PL

dorzecza; dorzecze gornej Warty; wskaznik zatorfienia; torfowiska; zloza torfowe; zasoby wodne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2008
• Numer: 05
• Opis fizyczny: s.63-70,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Lipka K.

• Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Stabryla J.

autor

Zajac E.

Bibliografia

• Bartkowski T. Ochrona zasobów przyrody i zagospodarowanie środowiska geograficznego. PWN, Warszawa–Poznań 1973.
• Brandyk T., Szuniewicz J., Szatyłowicz J., Hewelke P. Gospodarowanie wodą w profilach gleb torfowo-murszowych w aspekcie renaturyzacji. Zesz. Nauk. AR Wrocław, ser. Konferencje nr 256, t. 8, Wrocław 1995.
• Byczkowski A. Hydrologia, II, Wyd. SGGW, Warszawa. 1996.
• Byczkowski A., Pajnowska H. Rozpoznanie hydrogeologiczne jako warunek efektywnego kształtowania środowiska. Roczn. AR w Poznaniu, y. 68, z. 15, cz. 1, Poznań 1994.
• Dynowska I. Przemiany stosunków wodnych w Polsce. (synteza) [w:] Przemiany stosunków wodnych w Polsce w wyniku procesów naturalnych i antropogenicznych. Opracowanie zbiorowe pod red. I. Dynowskiej. Kraków 1993.
• Ilnicki P. Rozmiar osiadania zmeliorowanych torfowisk nadnoteckich. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol, z.146, PAN, Warszawa 1973.
• Ilnicki P. Torfowiska i torf. AR Poznań 2000.
• Jasnowski M. Znaczenie torfowisk w Polsce i ich ochrona [w:] Ochrona i kształt środowiska przyrodniczego. Pr zbior. pod red. Michajłowa W. i Zabierowskiego K. Zakład Ochrony Przyrody PAN, PWN, Warszawa–Kraków 1978.
• Lipka K. Ocena gospodarcza złóż torfowych w Polsce [w:] Gospodarka zasobami Przyrody. Praca zbior. pod red. S. Kozłowskiego. PAN Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju. Studia, t. 85. PWE, Warszawa 1984.
• Lipka K. Torfowiska w dorzeczu Wisły jako element środowiska przyrodniczego. Zesz. Nauk. AR Kraków, Rozprawy 255. Kraków 2000.
• Lipka K., Bergiel T., Boroń K., Klatka S. Torfowiska i zasoby wodne złóż torfowych w województwie lubuskim. Zesz. Nauk. Uniwersytetu Zielonogórskiego, z. 12 „Inżynieria Środowiska, 2004.
• Lipka K., Frankiewicz J. K. Torfowiska w dolinie rzeki Ilanki woj. Zielonogórskie. Zesz. Nauk. AGH, Geologia, t. 6, z. 4, Kraków 1980.
• Lipka K., Jóźwiak Z., Gaczkowski H., Szytów A. Inwentaryzacja i ocena gospodarcza złóż torfu i torfowisk w Polsce. Makroregion południowo zachodni. Instytut Mel. Roln. I Leśnych. Zespół Torfoznawstwa. AR Kraków (maszynopis) 1977–1980.
• Mihilewicz A. Torfowiska i zasoby wodne złóż torfowych dorzecza górnej Warty. Kat. Rekult. i Ochrony Torf. AR Kraków (maszynopis) 2007.
• Mioduszewski W. Rola torfowisk w kształtowaniu zasobów wodnych małych zlewni rzecznych [w:] Torfoznawstwo w badaniach naukowych i praktyce. Sesja Naukowa. IMUZ, Materiały seminaryjne 34, Falenty 1995.
• Molenaar A., Bootsma M. C., Schenkels R., Barendragt A. The upper Biebrza: useful as reference for headwater catchment in the Netherlands?. Proceedings of the International Symposium “Conservation and Megement of Fens”. Warsaw–Biebrza, Poland 1994.
• Nyc K. Ekologiczne konsekwencje melioracji wodnych–spojrzenie meliorantów [w:] Ekologiczne aspekty melioracji wodnych. Pod red. L. Tomiałojć. Komitet Ochrony Przyrody PAN, Wyd. Ochrona Przyrody, Kraków 1995.
• Okruszko H. Melioracja a zmiany w środowisku przyrodniczym. W: Rola melioracji w kształtowaniu środowiska przyrodniczego. Konferencja Naukowa. IMUZ, Falenty 1978.
• Olszta W., Jaros H. Wpływ intensywnego odwodnienia na zdolności zatrzymywania wody, kurczliwości oraz przewodnictwa kapilarnego gleb torfowo-murszowych. Wiadomości IMUZ, 16, 3, 37–55. Falenty 1991.
• Pietrucień C. Zmiany hydrologiczne i przestrzenne obszarów podmokłych. W: Przemiany stosunków wodnych w Polsce w wyniku procesów naturalnych i antropogenicznych. Opracowanie zbior. pod red. I. Dynowskiej. Kraków 1993.
• Podział hydrograficzny Polski. Cz. I. Mapa 1:200 000. Praca zbiorowa. IMiGW, Warszawa 1980.
• Prończuk J. Czy wszystkie bagna osuszać? Aura 10, 1973.
• Radecki-Pawlik A. Wołanie o wodę. Dziennik Polski, 28–11–2007.
• Rycharski M., Piórkowski H. Wpływ warunków geologicznych i rzeźby terenu na zróżnicowanie siedlisk hydrogenicznych w wybranych mezoregionach strefy staroglacjalnej [w:] Woda i Środowisko – Obszary Wiejskie, 1, z. spec. (3), 23–36, Wyd. IMUZ Falenty 2001.
• Stolarska A. Próba ustalenia pojemności wodnej złóż torfowych na ternie Polski. Prace i Studia Komitetu Inżynierii i Gospodarki Wodnej PAN, PWN, Warszawa 1962.
• Verry E. S. Water table and streamflow changes after stripcutting and clearcutting an undrained black spruce bog. Proceedings of the Sixth International Congress, Duluth 1981.
• Zawadzki S. Badania gleb hydrogenicznych w dolinie Huczwy koło Werbkowic. Ann. UMCS, Sect. E., 18, s, 64–81, Lublin 1962.