Gospodarowanie populacją dzika w świetle uwarunkowań wyrządzanych szkód w ujęciu ekonomicznym i społecznym

• Autorzy: Flis M.

Warianty tytułu

EN

Wild boar population management vs. damege conditions in economical and social grasps

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na przełomie ostatnich lat obserwowany jest dość intensywny rozwój populacji dzików na terenie naszego kraju. Jako główną przyczynę tego zjawiska wymienia się z reguły zmiany struktur agrocenoz w połączeniu ze zwiększonym udziałem w strukturze upraw rolniczych kukurydzy jako podstawowej rośliny paszowej. Elementy te, zapewniając wysokoenergetyczny żer, wpływają bezpośrednio na wzrost potencjału rozrodczego dzików, które zaadoptowały się do bytowania w rozległych plantacyjnych uprawach polowych kukurydzy. Zwiększenie potencjału rozrodczego, objawiającego się wcześniejszym dojrzewaniem oraz większymi liczebnie miotami, powoduje dynamiczny wzrost liczebności populacji tego gatunku. Z kolei wzrastająca wielkość łowieckiego pozyskania dzików w okresie ostatnich dziesięciu sezonów łowieckich, niejako nie nadąża za postępującym wzrostem populacji, czego potwierdzeniem jest ustabilizowany wskaźnik łowieckiej eksploatacji populacji na poziomie nieprzekraczającym średnio 85% wiosennego jej stanu. Stan taki prowadzi do wzmożonych interakcji populacji na środowiska bytowania, prowadząc w konsekwencji do rokrocznego wzrostu szkód w uprawach i płodach rolnych, a tym samym coraz większych zobowiązań finansowych dzierżawców obwodów łowieckich, jak i narastających konfliktów społecznych na tym tle. W zakresie działań zmierzających do zrównoważonego funkcjonowania populacji dzików, należy planować przyrost zrealizowany u tego gatunku w zależności od rejonu na poziomie 100-150% wiosennego stanu populacji oraz na tym samym poziomie planować wielkość łowieckiego pozyskania. Dodatkowo należy tak ustalone wytyczne konsekwentnie realizować, łącznie ze zrównoważonym odstrzałem loch. Jednocześnie należy realizować odstrzał strukturalny ze szczególnym naciskiem na realizację planów odstrzału dzików młodszych klas wieku, tj. warchlaków i przelatków, których udział w ogólnej puli pozyskania powinien zawierać się w przedziale 80-90%.

EN

In a view of dynamic development of wild boar population in Poland, which is no doubt affected by changes in agricultural landscape, mainly crop structure, as well as dynamic increase of maize cultivation area, it seems to be necessary to undertake some efficient actions towards reducing the species population. Those attempts should mainly consist in planning the hunting obtaining at the level of realized gains, i.e. 150-200% of the spring population size as well as consequent realizing these assumptions. In addition, making the population older by means of shooting the youngest individuals (squeakers and two-years-old wild boars), the percentage in the obtaining pool of which should be 80-90%, has to be targeted.

Słowa kluczowe

PL

gospodarka lowiecka; zwierzeta lowne; dziki; populacje zwierzat; liczebnosc populacji; dynamika liczebnosci; gospodarowanie populacja; pozyskanie lowieckie; szkody lowieckie; odszkodowania lowieckie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Animal Science
• Rocznik: 2011
• Tom: 50
• Opis fizyczny: s.43-50,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Flis M.

• Polski Związek Łowiecki, Zarząd okręgowy w Lublinie, ul.Wieniawska 10, 20-071 Lublin

Bibliografia

• BUDNY M., PANEK M., BRESIŃSKI W., KA­MIENIARZ R., KOLANOŚ B., MĄKA H., 2010: Sytuacja zwierząt łownych w Polsce w latach 2009-2010. Biuletyn Stacji Badaw­czej w Czempiniu. 7: 24-26.
• DUBAS W.J., 1996: Szkody łowieckie w przyle- śnych uprawach rolnych w północno-wschod­niej Polsce. Sylwan 10: 45-56.
• DROZD L., 1988: Wpływ rozdrobnienia kom­pleksów leśnych na szkody wyrządzane przez dziki w uprawach polowych w makroregionie środkowowschodniej Polski. Sylwan 11-12: 79-84.
• FLIS M., 2008a: Procedura szacowania szkód wyrządzonych przez zwierzęta w uprawach rolniczych. Biuletyn Instytutu Hodowli i Akli­matyzacji Roślin 248: 117-123.
• FLIS M., 2008b: Odpowiedzialność za szkody wyrządzane przez dzikie zwierzęta w upra­wach ziemniaków. Ziemniak Polski 3: 8-12.
• FLIS M., 2009a: Szkody w uprawach rolniczych w świetle szkodliwego oddziaływania rolnictwa na ekosystemy. Biotop. Zagrożenia biotopów le­śnych. Uniwersytet Opolski, Opole 123-132.
• FLIS M., 2009b: Wielkość szkód wyrządzanych przez dziki w uprawach rolniczych w obwo­dzie łowieckim polnym w latach 1999-2000 i 2008-2009. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, 254: 179-187.
• FLIS M., 2010a: Zmienność wielkości szkód wyrządzanych przez dziki w zróżnicowanych strukturach agrocenoz. Biuletyn Instytutu Ho­dowli i Aklimatyzacji Roślin, 256: 193-204.
• FLIS M., 2010b: Szkody łowieckie w świetle uwarunkowań ekonomicznych i prawnych. Wieś i Rolnictwo 4 (149): 95-103.
• FLIS M., NOWACKI W., 2011: Wyłączenie od­powiedzialności za szkody w uprawach rolni­czych ze szczególnym uwzględnieniem ziem­niaków. Ziemniak Polski 1: 9-13.
• FRUZIŃSKI B., WLAZEŁKO M., 1991: Seaso­nale Dynamik der vom Schwarzwald im Fel­danbau verursachten Schäd im Forschungsge­biet Zielonka. Z. Jagdwiss. 37: 250-257.
• KAMIENIARZ R., 2010: Czas na redukcje. Ło­wiec Polski 11: 18-22.
• KOŚCIELNIAK-MARSZAŁ M., 2009: Problemy prawne regulacji współdziałania myśliwych i rolników w celu ograniczania szkód łowiec­kich. Biotop. Zagrożenia biotopów leśnych. Uniwersytet Opolski, Opole 133-140.
• KOZDROWSKI R., DUBIEL A., 2004: Biologia rozrodu dzika. Medycyna Weterynaryjna 60: 1251-1253.
• MACKIN R., 1970: Dynamics of damage caused by wild boar to different agricultural crops. Acta Theriologica 15: 447-458.
• Ustawa z dnia 13 października 1995 roku - Prawo Łowieckie (DzU 05.175.1462).