Milicidae (Gastropoda, Pulmonata) - systematic monograph

• Autorzy: Wiktor A.

Warianty tytułu

PL

Milicidae (Gaspropoda, Pulmonata) - monografia systematyczna

RU

Milicidae (Gastropoda, Pulmonata) - sistematicheskaja monografija

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This is the first critical revision of the whole family Milacidae, and it discusses all basic problems of their systematics, taxonomy, phylogenesis, morphology, ecology, bionomics, distribution, and the research methods. There is a detailed presentation of all taxa whose status the author managed to find out on the basis of types, topotypes, ample museum material, and of his own twenty-year long experience. In all species synonymy is given, as well as original diagnoses and detailed descriptions of external morphology, anatomic characters, and the majority of spermatophores. Spermatophores were found to be particularly suitable in taxonomy. Data on bionomics and distribution were brought together and discussed. There is large illustrative material, made by the author, of all species, and distribution maps. The monograph is supplied with a completely original identification key to species and contains a great number of suggestions, remarks and opinions on poorly studied taxa.

PL

Jest to pierwsza monografia systematyczna Milacidae. Oparto ją na ponad dwudziestoletnich badaniach własnych autora, prowadzonych w terenie i przy wykorzystaniu wszystkich dostępnych kolekcji muzealnych i prywatnych. Zrewidowano w niej typy, które udało się odszukać oraz liczne topotypy zebrane później. Część ogólna jest podsumowującym omówieniem całokształtu wiedzy o rodzinie, dotyczącym zagadnień ważnych dla systematyki. Szczególnie zwrócono uwagę na przydatność różnych cech do rozważań taksonomicznych i filogenetycznych. Scharakteryzowano także rodzinę z punktu widzenia ekologii, bionomii i zoogeografii. Podano również niezbędne dane dotyczące metodyki badania tej grupy. Praca zawiera całkowicie oryginalny klucz do oznaczania gatunków. Część szczegółowa obejmuje wszystkie taksony, których status udało się autorowi ustalić. Podano w niej synonimię, dane dotyczące typów i podstawowego piśmiennictwa. Omówiono wygląd zewnętrzny i budowę narządów rozrodczych, wskazując na bardzo liczne cechy dotychczas nie znane, zwłaszcza struktur znajdujących się wewnątrz genitaliów, jak np. papilla w prąciu czy rzeźba wewnętrznych ścian epiphallus lub atrium. Opisano wygląd spermatoforów większości gatunków, wykazując jednocześnie ich wyjątkową, nie znaną dotychczas przydatność dla taksonomii. Tam gdzie było to możliwe, ustalono także skalę zmienności poszczególnych cech. Uzupełnienie opisów stanowią uwagi ostrzegające przed ewentualnymi omyłkami przy identyfikacji gatunków podobnych. Tu także zawarto wszystkie wątpliwości i sugestie autora. W wyniku rewizji całej rodziny zsynonimizowano bardzo liczne nazwy, ostatecznie ustalając całkowitą listę znanych gatunków na 47, z czego odrębność przynajmniej czterech budzi poważne wątpliwości i należy oczekiwać, że w przyszłości mogą okazać się synonimami. W spisie publikacji zestawiono piśmiennictwo z punktu widzenia taksonomii, morfologii i tylko częściowo zoogeografii. Niе uwzględniono całego piśmiennictwa faunistycznego, które nie zmienia istoty poglądu na zasięg geograficzny poszczególnych gatunków.

RU

Это первая систематическая монография семейства Milacidae. Она составлена на основании двадцатилетних полевых исследований самого автора и обработки всех доступных музеальных фондов и частных коллекций. Автор произвел ревизию всех типов, которые удалось найти и многочисленных топотипов, собранных позже. Общая часть подводит итог всех накопленных знаний о рассматриваемом семействе, касающихся вопросов, существенных для систематики. Особое внимание обращено на пригодность различных признаков для таксономического и филогенетического анализа. Приведена также характеристика семейства с точки зрения его экологии, биономии и зоогеографии. Даются также необходимые сведения по методике исследования этой группы. Монография содержит полностью оригинальный определитель видов. Во второй части автор рассматривает все таксоны, статус которых удалось установить. В ней приведены синонимы, данные относительно типов и основной литературы. Обсужден габитус и строение половых органов, при этом указывается на многочисленные, не известные до настоящего времени признаки, особенно творов находящихся внутри гениталев. Например, папилла в пенисе или резьба внутренних стенок эпифаллюса и атриум. У большинства видов описан внешний вид сперматофоров, который имеет исключительное значение для таксономии, на что указывается впервые. Установлена также там, где это было возможно, шкала изменчивости отдельных признаков. Дополнением описаний являются замечания, предстерегающие перед возможными ошибками при идентифицировании сходных видов. Выражены тут также все сомнения и предположания автора. В результате произведенной ревизии очень многие названия сведены в синонимы. Окончательный список известных видов составляет 47, из них систематическая принадлежность по крайней мере четырех видов вызывает серьезные сомнения и следует ожидать, что в будущем они могут оказаться синонимами. В списке литературы помещены публикации, касающиеся таксономии, морфологии и только частично распространения. Не принята во внимание вся фаунистическая литература, что не меняет существенным образом взглядов на географические ареалы отдельных видов.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Annales Zoologici
• Rocznik: 1987-1988
• Tom: 41
• Numer: 03
• Opis fizyczny: p.155-319,fig.,ref.

Twórcy

autor

Wiktor A.

• Natural History Museum, University of Wroclaw, Sienkiewicza 21, 50-335 Wroclaw, Poland

Bibliografia

• Altena С. О. van Regteren. 1953. Notes sur les limaces. 1. A propos de Milax niger (Carl Pfeiffer, 1894). Basteria, 17: 43-48,
• Altena C. O. van Regteren. 1974. Notes on land slugs, 23. A new species of Milax from Tunisia. Basteria, 38: 103-108.
• Altena С. O. van Regteren. 1975. Notes on land slugs, 24. Redescription of Limax wohlberedti Simroth and Milax reuleauxi (Clessin) from Crna Gora ( = Montenegro). Basteria, 39: 15-22.
• Altena C. O. van Regteren. 1977. Notes on land slugs, 25. On two little known species of the genus Milax. Basteria, 41: 65-70.
• Altena C. O. van Regteren, Smith B. J. 1975. Notes on introduced slugs of the families Limacidae and Milacidae in Australia, with two new records. J. malac. Soc. Aust., 3: 63-80.
• Babor J.F. 1898. Ueber Aspidoporus limax Fitz. Ann. k. k. naturhist. Hofmus. Wien 13: 33-39, pl. 1.
• Bett J. A. 1960. The breeding seasons of slugs in gardens. Proc. zool. Soc. London, 135: 559-568.
• Boettger С. R. 1943. Die Nomenklatur der in Deutschland vorkommenden Arten der Landschneckengattung Milax Gray. Arch. Moll., 75: 27-29.
• Boettger O. 1882. Nacktschnecken aus Epirus und von den Jonischen Inseln. Nachrbl. dtsch. malak. Ges., 14: 96-101.
• Вourguignat J. R. 1856-1860. Aménités malacologiques, 2. Baillière, Paris, 216 pp., 24 pls.
• Вourguignat J. R. 1861. Des Limaces algériennes. Eev. Mag. Zool., Sér. 2, 13: 299-306 (reprinted in Spec. Malac., pp. 33-43 + 2).
• Вourguignat J.R. 1866. Mollusques nouveaux, litigieux ou peu connus. Septième décade. Paris, pp. 199-221, pls 32-34.
• Вourguignat J. R. 1877. Descriptions de deux nouveaux genres algériens, suivis d’une classification des families et des genres de mollusques terrestres et fluviatiles du système européen. 57 pp. (reprint from Bull. Soc. Sci. phys. nat. Toulouse, 3).
• Вourguignat J.E. 1881. Histoire malacologique de la colline de Sansan. Ann. Sci. Géol., 11: 1-175 + 8 pls.
• Clessin S. 1883. Anhang zur Molluskenfauna der Krim. Malakozool. B1., N. F., 6: 37-52.
• Clessin S. 1887. Beitrag zur Fauna der Binnen-Mollusken Dalmatiens. Malakozool. B1., N. F., 9: 43-65.
• Cockerell T. D. A. 1890. XXXII. Notes on slugs, chiefly in the collection at the British Museum. Ann. Mag. nat. Hist., Ser. 6, 6: 277-288.
• Cockerell T. D. A. 1891. IX. Notes on slugs, chiefly in the Collection at the British Museum. Ann. Mag. nat. Hist., Ser. 6, 7: 97-107, 328-341.
• Cockerell T. D. A. 1935. African slugs. Nautilus, 48: 142-143.
• Collinge W. E. 1894. On the generative anatomy of Amalia marginata Drap., and some remarks upon the genus. J. Malac., London, 3: 70-73.
• Collinge W. E. 1895. Amalia parryi, a supposed new species. J. Malac., London, 4: 7.
• Collinge W. E. 1895. Notes on some slugs from Algiers. Proc. malac. Soc. London, 1: 336- 337, pl. 23.
• Collinge W. E. 1897. On a further collection of slugs from the Hawaiian (or Sandwich) Islands. Proc. malac. Soc. London, 2: 293-297.
• Collinge W. E. 1900. On a collection of slugs from South Africa, with description of some new species. Ann. S. Afr. Mus., 2: 1-8.
• Damjanov S. G., Likharev I. M. 1975. Gastropoda terrestria (Suhozemni ohlyuvi). Fauna Bulgarica, IV. Sofia, 425 pp., 333 figs (in Bulgarian).
• Draparnaud J.P.R. 1801. Tableau des Mollusques terrestres et fluviatiles de la France. Montpellier-Paris, 116 pp.
• Draparnaud J.P.R. 1805. Histoire naturelle des Mollusques terrestres et fluviatiles de la France. Paris, VIII + 164 pp., 13 pls.
• Ellis R.A. 1926. British snails. Oxford, 275 pp.
• Férussac J.B.L. d’Audebard de. 1819. Histoire naturelle générale et particuliére de Mollusques terrestres et fluviatiles. 2. Paris, XVI + 96 pp.
• Férussac J.B.L. d’Audebard de. 1823. Op. cit. (Nouvelle division des Pulmonés sans opercule). 2: 96 a-z, α-λ.
• Focardi S., Quattrini D. 1972. Structure of the reproductive apparatus aud life cycle of Milax gagates (Draparnaud). Mollusca Gastropoda Pulmonata. Boll. Zool., Perugia, 39: 9-27.
• Forcart L. 1942a. Die Verbreitung der Limaciden und Milaciden in der Schweiz. Arch. Moll., 74: 114-119.
• Forcart L. 1942b. Zwei neue Schnecken aus der Türkei. Arch. Moll., 74: 239-242.
• Forcart L. 1953. Verzeichnis der von Herrn H. W. E. Croockewit in der Türkei gesammelten Land- und Süsswassermollusken (excl. Clausiliidae). In: Malakologische Resultate einer Reise nach asiatische Türkei. Basteria, 17: 19-28.
• Forcart L. 1959. Milax simrothi Hesse in Nordtirol. Arch. Moll., 88: 195.
• Forcart L. 1960. Die systematische Stellung von Milax barypa Bourguignat. Arch. Moll., 89: 111-112.
• Forcart L. 1972. Milacidae und Limacidae der Insel Rhodos. Basteria, 36: 105-116.
• Frömming E. 1954. Biologie der mitteleuropäischen Landgastropoden. Berlin, 404 pp.
• Galangau V. 1964. Le cycle sexuel annuel de Milax gagates Drap. (Gastéropode pulmoné) et ses deux pontes. Bull. Soc. zool. Fr., 89: 510-513.
• Gerhardt U. 1936. Weitere Untersuchungen zur Kopulation der Nacktschnecken. Z. Morph. Ökol. Tiere, 30: 297-332.
• Gerhardt U. 1940. Neue biologische Nacktschneckenstudien. Z. Morph. Ökol. Tiere, 36: 557-580.
• Germain L. 1930. Mollusques terrestres et fluviatiles. (Première partie). Faune de France, 21. Paris, 477 pp., 470 figs, 13 pls.
• Gittenberger E. 1967. Beiträge zur Kenntnis der Molluskenfauna Oesterreiches. Basteria, 31: 70-75.
• Giusti F. 1968. Notulae malacologicae V. Le Isole di Gorgona, Capraia e Giglio. Atti. Soc. tosc. Sci. nat., Ser. B, 75: 265-324.
• Giusti F. 1970. Notulae malacologicae XII. L’Isola di Pianosa e loscoglio la Scola (Archipelago Toscano). Ann. Mus. civ. Stor. nat. Genova, 78: 59-148.
• Giusti F. 1973. Notulae malacologicae XVIII. I molluschi terrestri e salmastri delle Isole Eolie. Lav. Soc. ital. Biogeogr., N. S., 3 (1972): 113-306 + 16 pls.
• Giusti F. 1976. Notulae malacologicae XXIII. I molluschi terrestri, salmastri e di acqua dolce dell’Elba, Gianutri e scogli minori dell’Archipelago Toscano. Lav. Soc. ital. Biogeogr., N. S., 5 (1974): 99-355 + 19 pls.
• Gray J. E. 1855. Catalogue of Pulmonata or air-breathing Mollusca in the collection of the British Museum. Part I. London, IV + 192 pp.
• Grossu A. 1982. Une nouvelle espèce de gasteropode (Pulmonata, Milacidae) de la Roumanie: Milax (Milax) dobrogicus n. sp. Inf. Soc. belg. Malac., Ser. 10, 1-4: 81-86.
• Grossu A. 1983. Gastropoda Romaniae. Ordo Stylommatophora. 4. Superf.: Arionacea, Zonitacea, Ariophantacea si Helicacea. Bucuresti, 564 pp., 321 figs.
• Grossu A., Lupu D. 1961. Revizuirea speciilor genului Milax Gray, 1855 existente in Rominia. An. Univ. C. I. Parhon, Ser. stiint. nat. (Biol.), 28: 127-148.
• Hazay J. 1881. Die Molluskenfauna von Budapest. Malakozool. B1., N. F., 3: 1-69, 160-183, pi. 1-19.
• Hesse P. 1882. Eine neue Amalia aus Griechenland. Nachrbl. dtsch. malak. Ges., 14: 95-96.
• Hesse P. 1923. Kritische Fragmente. XXYI. Nomenklaturfragen. Arch. Moll., 55: 194-196.
• Hesse P. 1926. Die Nacktschnecken der palaearktischen Region. Abh. Arch. Moll., 2, 1: 1- 152 + 2 pls.
• Hudec V. 1963. Poznámky k druhům rodu Milax Grat (Mollusca, Pulmonata) z ČSSR. Zool. Listy (Folia zoologica), Brno, 12: 149-155, pl. 13.
• Hudec Y. 1964. Milax (Milax) bojanensis n. sp. aus Bulgarien. Arch. Moll., 93: 187-191.
• Hunter P. J. 1968. Studies on slugs of arable ground. II. Life cycles. Malacologia, 6: 379-389.
• Jungbluth J. Н., Likharev I. M., Wiktor A. 1981. Vergleichend morphologische Untersuchungen an der Radula der Landnacktschnecken. I. Limacoidea und Zonitoidea (Gastropoda: Pulmonata). Arch. Moll., 111 (1980): 15-35, 5 pls.
• Kaleniczenko J. 1851. Description d’un nouveau genre de Limaces de la Russie méridionale (Krynickillus). Bull. Soc. Nat. Moscou, 24: 215-228 + pls 5, 6.
• Kimakowicz M. V. 1884. Beitrag zur Mollusken-Fauna Siebenbürgens (Fortsetzung). Verh. Mitt. siebenb. Ver. Natur., 34: 57-116.
• Kuhna W., Schnell P. 1963. Milax gagates, eine neue Nacktschnecke in Deutschland. Arch. Moll., 92: 137-140.
• Künkel K. 1916. Zur Biologie der Lungenschnecken. Heidelberg, 440 pp., 48 figs, 1 pl.
• Lessona M., Pollonera C. 1882. Monografia dei Limacidi italiani. Mem. Sci. Torino, Ser. 2, 35: 1-82, pls 1-3.
• Leydig F. 1876. Die Hautdecke und Schale der Gastropoden nebst einer Uebersicht der einheimischen Limaciden. Arch. Naturgesch., 42: 209-292, pls 9-16.
• Likharev I. M., Rammelmeter E. S. 1952. Nazemnye mollyuski SSSR. Opredeliteli po faunie SSSR, 43. Leningrad, 512 pp., 420 figs.
• Likharev I. M., Wiktor А. 1979. Parallelismus in the structure of slugs of the superorder Stylommatophora and their systematic position. Trudy zool. Inst. AN SSSR, 80: 70-86 (in Russian).
• Likharev I. M., Wiktor A. 1980. The Fauna of Slugs of the USSR and Adjacent Countries (Gastropoda terrestria nuda). Fauna SSSR, Mollyuski III, 3(5). Leningrad, 438 pp., 576 figs, 1 pl. (in Russian).
• Lupu D. 1968. Données nouvelles concernant la position systématique de quelques espèces de Milax Gray, 1855, décrites antérieurement. Trav. Mus. Hist. nat. “Gr. Antipa”, 9: 31-37.
• Mabille J. 1868. Des Limaces européens. Rev. Mag. Zool., Ser. 2, 20: 129-146.
• Mermod G. 1930. Gastéropodes. Catalogue des Invertébrés de Suisse, 18. Genève, XII +583 pp., 87 figs.
• Millet P. A. 1843. Description de plusieure espèces nouvelles de Mollusques de France. Mag. Zool., Paris, Sér. 2, 5, Mollusques, 4 pp., pls 63-64.
• Moquin-Tandon A. 1855. Histoire naturelle des Mollusques terrestres et fluviatiles de France ... etc., 2. Paris, 646 pp. + Atlas: 92 pp., 54 pls.
• Ošanova N. 1970. Die Nacktschnecken im westlichen Teil des Balkan Gebirges (Bulgarien). Malakol. Abh., 3: 71-79.
• Ošanova N. 1972. Nacktschnecken (Familien Arionidae, Limacidae und Milacidae) aus dem Vitoscha-Gebirge. Bull. Inst. Zool. Mus., Sofia, 35: 139-154 (in Bulgarian).
• Paget O. 1976. Die Mollusken der Insel Rhodos, 1. Ann. naturhist. Mus. Wien, 80: 681-780 + 7 pls.
• Paulucci M. 1879. Escursione scientifica nella Calabria 1877-78. Fauna malacologica. Specie terrestri e fluviatili. Firenze, XIX + 223 pp., 9 pls.
• Pfeiffer C. 1894. Kleine Reiseergebnisse. Nachrbl. dtsch. malak. Ges., 26: 68-71.
• Philippi R. A. 1836-1844. Enumeratio molluscorum Siciliae cum viventium tum in telluro tertiaria fossilium, quae in itinere suo observavit auctor. Vol. I (1836), Berolini, IV + 267 pp., 12 pls; vol. II (1844), Halis Saxonum, IV + 303 pp., 16 pls.
• Phillips R. A., Watson H. 1930. Milax gracilis (Leydig) in Ireland. J. Conch., London, 19: 65-93 + 2 pls.
• P. H. [esse?] 1924. In: Literatur. “Alex. Tobees Mingues, Notes Malacològiques ...” etc. Arch. Moll., 56: 239.
• Pilsbry H. A. 1948. Land Mollusca of North America (North of Mexico), II, 2. Monogr. Acad. nat. Sci. Philadelphia, 3: I-XLVII + 521-1113, 1+282-585 figs.
• Pollonera C. 1887. Sulla classificatione dei limacidi del sistema europeo. Boll. Mus. Zool. Anat. comp. Torino, 2 (23): 1-6, pl.1.
• Polloneea C. 1891. Appunti di Malacologia VIII. — Sui Limacidi dell’Algeria. Boll. Mus. Zool. Anat. comp. Torino, 6(100): 3-4.
• Pollonera C. 1904. In: Caziot E. Faune du tumulus de Saint-Christophe, près Grasse (Alpes-Maritimes). Feuille jeun. Nat., Rennes, Sér. 4, 34(406): 221-224, 4 ff.
• Quick H. E. 1960. British slugs (Pulmonata: Testacellidae, Arionidae, Limacidae). Bull. Brit. Mus. (nat. Hist.) Zool., 6: 103-226, 2 pl., 23 maps.
• Quoy J. R. C., Gaimard J.P. 1824. Zoologie, 2 vol. In: Freycinet L. de — Voyage autour du monde, fait par ordre du roi, sur les corvettes l’Uranie et la Physicienne, pendant les années 1817 à 1820. Paris, 712 pp., 96 pls.
• Rähle W. 1974. Über einige Milaces von Galicica-Gebirge (Jugoslawisch-Mazedonien) und Beschreibung einer neuen Art. Arch. Moll., 104: 51-56.
• Rähle W. 1977. Milax clerxi nov. spec., eine neue Nacktschnecke aus Südjugoslawien (Gastropoda, Pulmonata, Milacidae). Zool. Meded., 50: 275-282.
• Rähle W. 1983. Ein Wiederfund der Nacktschnecke Tandonia robici (Simroth, 1885) in den österreichischen Karawanken. Carinthia II, Klagenfurt, 173(93): 143-145.
• Reischütz P. 1974. Die Nacktschnecken Österreichs. Mitt. dtsch. malak. Ges., 3: 154-161.
• Risso A. 1826. Histoire naturelle des principales productions de l'Europe méridionale, et particulièrement de celles des environs de Nice et des Alpes Maritimes, 4. Paris, VII + 439 pp., 12 pls., 2 maps.
• Schileyko A.A. 1967. Nekotorye novye i maloizvestnye mollyuski Talysha. Nauchn. Dokl. Vysshey Shkoly, Biol. Nauki, Moskva, 4: 24-32.
• Schulz 1836. See: Philippi 1836.
• Selenka E. 1865. Zwei neue Nacktschnecken aus Australien (Umax pectinatus und bicolor). Malakozool. Bl., 12: 105-110.
• Simroth H. 1885. Versuch einer Naturgeschichte der deutschen Nacktschnecken und ihrer europäischen Verwandten. Z. wiss. Zool., 42: 203-366, pls 7-11.
• Simroth H. 1886. Ueber bekannte und neue palaearktische Nacktschnecken. Jahrb. dtsch. malak. Ges., 13: 311-342, pls. 10-11.
• Simroth H. 1900. Ueber einige Nacktschnecken von Montenegro und Corsica. Nachrbl. dtsch. malak. Ges., 32: 77-85, 98-107.
• Simroth H. 1901. Die Nacktschneckenfauna des Russischen Reiches. St. Petersburg, 321 pp., 17 figs, 26 pls., 10 maps.
• Simroth H. 1906. Ueber eine Reihe von Nacktschnecken, die Herr Dr. Cecconi auf Cypern und in Palaestina gesammelt hat. Nachrbl. dtsch. malak. Ges., 38: 17-24, 84-91.
• Simroth H. 1909a. Über den Ursprung des Liebespfeiles. Verh. dtsch. zool. Ges., 19: 239-251.
• Simroth H. 1909b. Über die Nacktschnecken Montenegros. In: Wohlberedt O. Zur Fauna Montenegros und Nordalbaniens. Wiss. Mitt. Bosn. Herzeg., Wien, 11: 594-605.
• Simroth H. 1910 a. Nacktschneckenstudien in den Südalpen. Abh. senckenb. naturf. Ges., 32: 275-348, pls 23-24.
• Simroth H. 1910 b. Die Landnacktschnecken der deutschen Südpolar-Expedition 1901-1903. In: Drygalski E. v., Deutsche Südpolar-Expedition, XII, Zoologie 4(3). Berlin, pp. 138-180, pl. 21.
• Simroth H. 1912. Neue Beiträge zur Kenntnis der kaukasischen Nacktschneckenfauna. Mit. kaukas. Mus., S.-Peterhurg, 6: 1-140 + 10 pls.
• Simroth H. 1916. Ueber einige von Herrn Dr. Absolon in der Herzegovina erbeutete höhlenbewohnende Nacktschnecken. Nachrbl. dtsch. malak. Ges., 28: 1-16.
• Sirgel W. P. 1986. A new subfamily of Arionidae (Mollusca, Pulmonata). Ann. Natal Mus., Pietermaritzburg, 26(2): 471-487.
• Soós L. 1924. Mollusca. In: Explorationes zoologicae ab E. Csiki in Albania peractae, 13. Budapest, pp. 177-197.
• Tate R. 1881. On some Australian slugs, chiefly Tasmanian. Pap. Proc. R. Soc. Tasm., Hobart, 1880: 15-18.
• Taylor J. W. 1902-1906. Monograph of the land and freshwater Mollusca of the British Isles. [2]. Testacellidae. Limacidae. Arionidae. Leeds, XX + 312 pp., 275 figs, 25 pls.
• Urbański J., Wiktor A. 1968. Beiträge zur Kenntnis bulgarischer Nacktschnecken (Moll., Pulm.). (Systematische, zoogeographische und ökologische Studien über die Mollusken der Balkan-Halbinsel. VIII). Bull. Soc. Amis Sci. Lett. Poznań, Sér. D, 8 (1967): 47-95.
• Valovirta I. 1969. First record of Milax gagates (Drap.) (Gastropoda, Milacidae) in Finland. Ann. zool. fenn., 6: 345-347.
• Wagner J. [= Н]. 1929. Beiträge zur Kenntnis der Gattung Milax. Ann. hist.-nat. Mus. nat. hung., 26: 327-338.
• Wagner H. 1930a. Morphologische und anatomische Studien an Milax. Zool. Anz., 88: 39-57.
• Wagner J. [=H]. 1930b. Újabb adatok a Milax-fajok ismeretéhez. Allattani Kozlemények, 22: 97-107 + 1 pl.
• Wagner H. 1930c. Neue Schnecken aus Ungarn. Arch. Moll., 62: 100-104, pl. 7.
• Wagner H. 1931a. Die in die Unterfamilie Parmacellinae gehörenden Formen des Naturhistorischen Museums in Wien. Ann. naturhist. Mus. Wien., 46: 57-76.
• Wagner H. 1931b. Diagnosen neuer Limaciden aus dem Naturhistorischen Museum in Wien. Zool. Anz., 95: 194-202.
• Wagner H. 1931c. Nacktschnecken aus Volosca und Abbazia. Arch. Moll., 63: 46-50, pl. 4.
• Wagner H. 1934a. Die Nacktschnecken des Königlichen Naturhistorischen Museums in Sofia. Mitt. k. naturw. Inst. Sofia, 7: 51-60.
• Wagner H. 1934b. Über einige von Herrn Dr. B. Rensch in den bulgarischen Gebirgen gesammelte Nacktschnecken. Mitt. k. naturw. Inst. Sofia, 7: 88-90.
• Wagner H. 1934c. Neue Beiträge zur Molluskenfauna Konstantinopels. Folia zool. hydro- biol., 5: 331-335.
• Wagner H. 1935. Die Nacktschnecken Ungarns, Croatiens und Dalmatiens. II. Ann. hist.- nat. Mus. nat. hung. (Pars zool.), 29: 169-212 (in Hungarian).
• Wagner H. 1940. Neue Beiträge zur Kenntnis der Nacktschnecken-Fauna der Balkanhalbinsel, mit besonderer Berücksichtigung der griechischen Arten. Ann. hist.-nat. Mus. nat. hung., 33: 137-152.
• Wiktor A. 1968. Eine Nacktschnecke Milax (Milax) parvulus Wiktor, 1968 aus Bulgarien (Mollusca, Pulmonata). Neubeschreibung. Bull. Acad. pol. Sci., Cl. II, 16: 419-422.
• Wiktor A. 1969. Milax verrucosus sp. n. eine neue Nacktschnecke aus Bulgarien (Mollusca, Pulmonata). Bull. Acad. pol. Sei., Cl. II, 17: 47-49.
• Wiktor A. 1971. Die von der Niederländischen Biologischen Expedition in die Türkei in 1959'gesammelten Nacktschnecken (Milacidae und Limacidae, Pulmonata) mit Beschreibung einer neuen Deroceras-Art aus dem Balkan-Gebiet und der Türkei. Zool. Meded., 45: 261-280.
• Wiktor A 1973 Die Nacktschnecken Polens. Arionidae, Milacidae, Limacidae (Gastropoda, Stylommatophora). Monogr. Fauny Polski, 1. Kraków, 182+97 pp., 289 figs, 19 maps.
• Wiktor A. 1975. New slug species (Pulmonata: Milacidae and Limacidae) from the Balkan Peninsula. Ann. zool., 33: 77-91.
• Wiktor A. 1977. Verbreitung der Nacktschnecken (Arionidae, Milacidae, Limacidae — Pulmonata, Gastropoda) in Bulgarien. Malacologia, 16: 291-294.
• Wiktor A. 1979. The taxonomic status of the genus Aspidoporus Fitzinger, 1833 and remarks on Tandonia reuleauxi (Clessin, 1887) (Mollusca, Pulmonata). Ann. zool., 35: 43-52.
• Wiktor A. 1981. Genus-group level classification of Milacidae. Malakol. Abh., 7: 145-153.
• Wiktor A. 1982. Contributions to the knowledge of the slugs of Yugoslavia (Arionidae, Milacidae, Limacidae, Agriolimacidae — Gastropoda, Pulmonata). Ann. zool., 36: 465-489.
• Wiktor A. 1983a. Some data on slugs of Morocco and Algeria with description of a new Deroceras species (Gastropoda, Pulmonata). Malakol. Abh., 8: 155-166.
• Wiktor A. 1983b. The slugs of Bulgaria (Arionidae, Milacidae, Limacidae, Agriolimacidae — Gastropoda, Stylommatophora). Ann. zool., 37: 71-206.
• Wiktor A. 1984. Die Abstammung der holarktischen Landnacktschnecken (Mollusca, Gastropoda). Mitt, dtsch. malak. Ges., 37: 119-137.
• Wiktor A. 1986. New for science Milacidae (Mollusca, Pulmonata). Malakol. Abh., 11: 155-165.
• Wiktor A. 1986a. Slug distribution in Greece. Proc. 8th Intern. Malac. Congress, Budapest, 1983. Budapest, pp. 295-300.
• Wiktor A. 1987. Spermatophores in Milacidae (Gastropoda, Pulmonata) and their significance for classification. Malakol. Abh. (in the press).
• Wiktor A., Likharev I. M. 1979. Phylogenetische Probleme bei Nacktschnecken aus den Familien Limacidae und Milacidae (Gastropoda, Pulmonata). Malacologia, 18: 123-131.
• Wiktor A., Likharev I. M. 1980. The pallial complex of holarctic terrestrial slugs (Pulmonata, Stylommatophora) and its importance for classification. Zoologica Pol., 27: 409-448.
• Wiktor A., Mylonas M. 1986. Milax aegaeicus n. sp. from Cyclades (Gastropoda, Milacidae). Malakol. Abh., 11: 149-153.
• Zhadin V. I. 1946. To the biology of Parmacella khorshinskii Smrth. and the measures for their extermination in Tadjikistan. Zool. Zh., 25: 15-26 (in Russian).
• Zilch A. 1959-1960. Gastropoda, Teil 2 — Euthyneura. In: O. H. Schindewolf — Handb. Paläozoologie, Bd. 6, Teil 2. Berlin, XII + 834 pp., 2515 ff.