Wpływ zaburzeń pola geomagnetycznego na lokalizację nor i miejsc legowiskowych wybranych gatunków zwierząt wolno żyjących

• Autorzy: Tombarkiewicz B. , Pawlak K. , Lis M. , Niedziolka J.

Warianty tytułu

EN

The influence of geomagnetic field disturbances on the choice of resting sites and dens by selected free-living animals

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pole geomagnetyczne (PGM) jest dla organizmów żywych ważnym biologicznie czynnikiem, koordynującym w przestrzeni i w czasie, niezbędnym do stymulacji i sterowania procesami przemiany materii. Dotychczas obiektami badań nad wpływem PGM na organizmy zwierząt były głównie zwierzęta hodowlane lub laboratoryjne, utrzymywane w warunkach naturalnie bądź sztucznie zaburzonego PGM.W tym aspekcie wydawało się interesujące rozpoznanie czy zwierzęta wolno żyjące, wybierając miejsca legowiskowe lub zakładając nory, kierują się stanem pola magnetycznego Ziemi. Część doświadczalną pracy wykonano w lasach Nadleśnictwa Lutowiska w województwie podkarpackim oraz Nadleśnictwa Nawojowa w Małopolsce. Stosując geomagnetometr, zmierzono wartość pola magnetycznego Ziemi nad siedliskami jeleni, dzików, borsuków, wydr i lisów. Uzyskane wyniki pozwalają przypuszczać, że zwierzęta wolno żyjące przy wyborze miejsc legowiskowych czy zakładaniu nor kierują się również stanem PGM, przy czym jeleń, dzik i wydra na miejsca legowiskowe i nory preferują tereny wolne od zaburzeń PGM, a borsuki zakładają nory na terenach o niejednorodnym polu geomagnetycznym.

EN

Geomagnetic field is for the living organisms a very significant biological factor, acting in time and space, indispensable in stimulating and steering of biological processes. So far domestic and laboratory animals kept in the conditions of naturally or artificially disturbed magnetic field were the objects of research on impact of geomagnetic field on the animals’organisms. Therefore the study whether the state of geomagnetic field affected the choice of resting or breeding sites’ selection of free-living animals was undertaken. The fieldwork was carried out in the forests of Lutowiska Forest District in Podkarpacie Province in the south-east of Poland and Nawojowa Frest District inMałopolska Province in the south of Poland. Geomagnetic field in the resting and breeding sites of red deer, wild boar, badger, otter and fox was measured with geomagnetometer. The results allow us to conclude that free-living animals take into account geomagnetic field while selecting resting or nesting sites – red deer, wild boar and otter select places with undisturbed geomagnetic field while badgers’ dens are situated in the heterogenous geomagnetic field.

Słowa kluczowe

PL

zwierzeta dziko zyjace; nory zwierzat; lokalizacja; pole geomagnetyczne; zaburzenia pola magnetycznego

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Zootechnica
• Rocznik: 2010
• Tom: 09
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.239-250,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Tombarkiewicz B.

• Katedra Hodowli Drobiu, Zwierząt Futerkowych i Zoohigieny, Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, al. Adama Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Pawlak K.

autor

Lis M.

autor

Niedziolka J.

Bibliografia

• Alva-Valdivia L.M., Rivas-Sánchez M.L., Goguitchaichvili A., Urrutia-Fucugauchi J., Gonzalez A., Vivallo W., 2003. Integrated magnetic studies of the El Romeral iron-ore deposit, Chile: im-plications for ore genesis and modeling of magnetic anomalies. J. Appl. Geophys. 53,137–151.
• Breus T.K., Halberg F., Cornelissen G., 1995. Effect of solar activity on physiological rhythms of biological systems. Biofizika 40, 737–748.
• Burch J.B., Reif J.S., Yost M.G., 2008. Geomagnetic activity and human melatonin metabolite excretion. Neurosci. Lett. 438 (1), 76–79.
• Correia E., de Souza R.V., 2005. Identification of solar sources of major geomagnetic storms. J. Atmos. Terrest. Phys. 67, 1702–1705.
• Dobicki A., 1988.Wpływ zajmowanego stanowiska w oborze na płodność, zdrowie i produkcyjność krów. Prz. Hod. 12–24.
• Flemming K., 1989. Ortsabhangige Krankheiten durch Erdstrahlen. Der Naturarzt 11.
• Frankel R.D., Bazylinski D.A., 2006. How magnetotactic bacteria make magnetosomes queue up. Trends Microbiol. 14, 329–331.
• Galland P., Pazur A., 2005. Magnetoreception in plants. J. Plant. Res. 118, 371–389.
• Głogowski R., 1999Wpływ zaburzeń pola magnetycznego Ziemi na biologię zwierząt. Mag.Weter. 44.
• Godlewski S., 1989. Vademecum myśliwego. Wydaw. Min. Ośw. Nar.,Warszawa.
• Hołownia J., 1993. Nauki przyrodnicze a strefy geopatyczne i radiestezja. Wydaw. Politechniki Wrocławskiej,Wrocław.
• Iwańczuk-Czernik K., Wójcik A., Orliński J., 2001. Geopatyczne uwarunkowania lokalizacji obór w kontekście zdrowia i wydajności krów. Probl. Inż. Rol. 2.
• Janowski T.M., 1995. Geopatyczne stanowiska zwierząt. Med.Weter. 51 (3), 148–149.
• Johnsen S., Lohmann K.J., 2005. The physics and neurobiology of magnetoreception. Nat. Rev. Neurosci. 6, 703–712.
• Kopanev V.I., Efimenko G.D., ShakulaA.V., 1979. Biological effect of a hypomagnetic environment on an organism. Biol. Bull. Acad. Sci. USSR 6 (3), 289–298.
• Krzywda J., Szul E., Szul M., 1981. Radiacja wodna w oborach uwięzionych i jej wpływ na mleczność, płodność i zdrowie krów. Prz. Hod. 21, 6.
• Lohmann K.J., Johnsen S., 2000. The neurobiology of magnetoreception in vertebrate animals. Trends Neurosci. 23, 153–159.
• Martin A.H., 1992. Development of chicken embryos following exposure to 60 Hz magnetic fields with differing waveforms. Bioelectromagnetics 13, 223–230.
• Marx D., Flemming K., Lëffler K., 1989. Standartabhängige Erkrankungen in Rinder- und Schweinestellen und ihre Beeinflussbarkeit durch eine Mattenauflage. Prakt. Tierarzt. 2,
• Mersmann L., 1984. Standortabhangige Erkankungen. Ortung von biologish wirksamen Standortfaktoren durchMessung derAnomalien des Erdmagnetfeldes [w: Elektromagnetische Probleme
• in Medizin und Biologie]. Red. H. Jahnke. Bd. 1, Therapie- Verlags- Gesellschaft, Kaufbeuren. Rauscher E.A., Bise W.L., 1999. Response of physiological parameters to low frequency and low intensity pulsed magnetic fields. Front. Perspect. 8 (2), 26–32.
• Roman A., Tombarkiewicz B., 2009. Prolonged weakening of the geomagnetic field (GMF) affects the immune system of rats. Bioelectromagnetics 30, 21–28.
• Słownik fizyki, 2000.Wyd. 2. Prószyński i s-ka,Warszawa.
• Tombarkiewicz B., 1996. Geomagnetometric studies in the cow house. Acta Agric. Silv., Ser. Zootechnica 34, 39–63.
• Tombarkiewicz B., 2008. Effect of long-term geomagnetic field deprivation on the concentration of some elements in the hair of laboratory rats. Environ. Toxicol. Pharm. 26, 75–79.
• Tombarkiewicz B., Niedziółka J., Pawlak K., Migdał W., Klocek C., 1998. Effect of geomagnetic field disturbed by structural components on pig behavior. Symp. Nauk. „Nauka w Polskiej ZootechniceXXI wieku”. 10–11.09.1998, Lublin, 169–170.
• Tombarkiewicz B., Roman A., Niedziółka J., 2004. Effect of magnetic disturbance caused by metal elements on body growth and selected physiological blood parameters in laboratory rats. Ann. Anim. Sci. (Suppl.) 1, 243–246.
• Uveda S., Hayakawa M., Nagao T., Molchanov O., Hattori K., Orihara Y., Gotoh K., Akinaga Y., Tanaka H., 2002. Electric and magnetic phenomena observed before the volcano-seismic activityin 2000 in the Izu Island Region, Japan. PNAS 99, 7352–7355.
• Wajnberg E.,Alves O., HaradaA., Souza Esquivel D.M., 2005. Brazilian ants diversity and the local geomagnetic field: a ferromagnetic resonance study. Biometals 18 (6), 595–602.
• Wang K. Mattern E., Ritz T., 2006. On the use of magnets to disrupt the physiological compass of birds. Phys. Biol. 3 (3), 220–231.
• WiltschkoW.,Wiltschko R., 2005.Magnetic orientation and magnetoreception in birds and other animals. J. Comp. Physiol. Neuroethol. Sens. Neural Behav. Physiol. 191, 675–693.
• Wiltschko R.,Wiltschko W., 2006. Magnetoreception. BioEssays 28, 157–168.
• Wojtusiak J. Majlert Z., 1992. Geomagnetobiologia. Wpływ pola magnetycznego Ziemi na organizmy. Ossolineum,Wrocław.
• Zhadin M., 2001. Review of Russian literature on biological action of DC and low-frequency AC magnetic fields. Bioelectromagnetics 22, 27–45.

Uwagi

Rekord w opracowaniu