Wpływ wybranych czynników na spożycie przez dzieci produktów wzbogacanych

• Autorzy: Rolf K. , Januszko O. , Bylinowska J. , Sicińska E. , Pietruszka B. , Kaluza J.

Warianty tytułu

EN

Influence of selected factors on fortified food intake by children

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wprowadzenie. Szeroka oferta rynkowa produktów wzbogacanych w witaminy i/lub składniki mineralne powoduje ryzyko nadmiernego spożycia składników pochodzących z tego typu żywności wśród osób, które na stałe włączają ją do codziennego żywienia, szczególnie, gdy jednocześnie stosują suplementy diety. Jednocześnie rośnie spożycie tego typu żywności przez dzieci, natomiast niewiele jest badań dotyczących uwarunkowań i motywów jej spożycia. Cel badań. Celem niniejszej pracy była analiza uwarunkowań spożycia produktów wzbogacanych w witaminy i/lub składniki mineralne wśród dzieci w wieku 6-12 lat. Materiał i metody. Badanie ankietowe, dotyczące częstotliwości spożycia przez dzieci produktów wzbogacanych w witaminy i/lub składniki mineralne, przeprowadzono wśród rodziców 743 dzieci (374 chłopców i 369 dziewcząt) uczęszczających do szkół podstawowych na terenie województwa mazowieckiego, kujawsko-pomorskiego, łódzkiego oraz wielkopolskiego. Wyniki. Ponad 70% dzieci spożywało produkty wzbogacane, z czego 76% codziennie. Wśród czynników decydujących o wyborze produktów wzbogacanych rodzice wymieniali przede wszystkim korzystne działanie zdrowotne (86,2% ankietowanych) oraz preferencje smakowe dzieci (61,2%). Natomiast główne powody nie spożywania produktów wzbogacanych to, zdaniem rodziców, prawidłowe odżywianie się dzieci (57,4%), brak wpływu tego typu produktów na zdrowie (30,3%) oraz zbyt wysoka cena (24,1%). Stwierdzono statystycznie istotny związek między spożywaniem produktów wzbogacanych a wiekiem dzieci (75,8% w wieku 6-9 lat vs. 58,1% w wieku 10-12 lat), stanem zdrowia (71,6% dzieci ze stanem zdrowia ocenionym przez rodziców jako dobry i bardzo dobry vs. 55,6% jako średni i zły), liczbą posiłków spożywanych w ciągu dnia (75,6% spożywających 4 posiłki dziennie vs. 67,8% – 5 i więcej posiłków vs. 52,3% – 3 posiłki), regularnym spożywaniem I śniadań (71,8% dzieci spożywających vs. 50,0% nie spożywających), II śniadań (odpowiednio 73,3% vs. 54,0%), podwieczorków (75,7% vs. 59,4%) oraz stosowaniem suplementów diety (84,6% wśród dzieci spożywających suplementy vs. 61,4% wśród nie spożywających). Zebrane dane pozwoliły na stwierdzenie, iż około 22% rodziców nie była świadoma faktu, że ich dzieci spożywały produkty wzbogacone w witaminy i/lub składniki mineralne. Wnioski. Wykazano, iż produkty wzbogacane w witaminy i/lub składniki mineralne spożywało więcej dzieci z młodszej grupy wiekowej, o bardziej prawidłowym sposobie żywienia oraz stanie zdrowia bardzo dobrym i dobrym. Ze względu na częste podawanie dzieciom jednocześnie produktów wzbogacanych i suplementów diety istnieje ryzyko przedawkowania niektórych witamin i/lub składników mineralnych.

EN

Background. The range of food products fortified with vitamins and minerals in Poland is growing rapidly in the last years. Also the consumption of such food and dietary supplements is increasing. Therefore there is a risk of excessive intake of vitamins and minerals. Objective. The aim of the study was to analyze the determinants of intake of food products fortified with vitamins and minerals among children aged 6-12. Material and methods. Data was collected by a questionnaire specially developed and a FFQ method including vitamins and/or minerals in fortified food products. There were collected data from parents of 743 children (374 boys, 369 girls) attending primary schools, placed in four different districts of Poland. Results. More than 70% of children consumed food products fortified with vitamins and/or minerals, among them 76% – every day. As a main reason of intake of fortified food by children, parents mentioned the beneficial effects on health (86.2% parents) and taste preferences (61.2%). However, the main reason of no consuming this kind of products, were proper nutrition of the children (57.4%), no influence on health (30.3%) and prohibitive price (24,1%). There were statistically significant relationships between intake of food fortified with vitamins and/or minerals and children’s age (75.8% of age 6-9 years vs. 58.1% of age 10-12 years), health condition (71.6% of children with good and very good health status –assessed by parents – vs. 55.6% with average and poor health status), the number of meals eaten during the day (75.6% eating 4 meals/day vs. 67.8% – 5 and more meals vs. 52.3% – 3 meals), regular breakfast eating (71.8% eating vs. 50.0% non consumption), brunch eating (73.3% vs. 54.0% respectively), afternoon snack eating (75.7% vs. 59.4%) and using of dietary supplements (84.6% among children who use supplements vs. 61.4% among non users). Conclusions. It was established that about 22% of parents were unaware that their children consumed food fortified with vitamins and/or minerals. Food fortified with vitamins and/or minerals was consumed more frequently among younger children, specially among those who eat more meals per day and with good and very good health status. Due to the fact that many children consumed both fortified foods and dietary supplements, there is a risk of exceeding levels consider as safe (UL) of some vitamins and/or minerals.

Słowa kluczowe

PL

zywnosc; wzbogacanie zywnosci; witaminy; skladniki mineralne; zywienie czlowieka; dzieci; spozycie zywnosci; zywienie racjonalne

EN

food; food enrichment; vitamin; mineral component; human nutrition; child; food consumption; rational nutrition

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2012
• Tom: 63
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.339-346,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Rolf K.

• Katedra Żywienia Człowieka, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159c, 02-776 Warszawa

autor

Januszko O.

• Katedra Żywienia Człowieka, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159c, 02-776 Warszawa

autor

Bylinowska J.

• Katedra Żywienia Człowieka, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159c, 02-776 Warszawa

autor

Sicińska E.

• Katedra Żywienia Człowieka, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159c, 02-776 Warszawa

autor

Pietruszka B.

• Katedra Żywienia Człowieka, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159c, 02-776 Warszawa

autor

Kaluza J.

• Katedra Żywienia Człowieka, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159c, 02-776 Warszawa

Bibliografia

• 1. Allen L., de Benoist B., Dary O., Hurrell R.: Guidelines on food fortification with micronutriens. WHO 2006.
• 2. Ares G., Gambaro A.: Influence of gender, age and motives underlying food choice on perceived healthiness and willingness to try functional foods. Appetite 2007, 49, 148-158.
• 3. Babicz-Zielińska E.: Postawy konsumentów wobec nowej żywności. Zeszyty naukowe Akademii Morskiej w Gdyni 2010, 60, 16-22.
• 4. Babicz-Zielińska E., Zabrocki R.: Postawy konsumentów wobec prozdrowotnej wartości żywności. Żywn. Nauka Technol. Jakość 2007, 6, 55, 81-89.
• 5. Butte N.F., Fox M.K., Briefel R.R., Siega-Riz A.M., Dwyer J.T., Deming D.M., Reidy K.C.: Nutrient intakes of US infants, toddlers and preschoolers meet or exceed dietary reference intakes. JADA 2010, suppl. 1, 110, 12, 27-37.
• 6. Charzewska J.: Ocena stanu odżywienia. W: Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Red. Gawęcki J., PWN, Warszawa 2010, 529-547.
• 7. Charzewska J.: Ogólnopolskie badanie nad zawartością wapnia i witaminy D w dietach dzieci w wieku 4 lat. Biuletyn dla środowisk medycznych. Żywność dla zdrowia 2006, 3, 6-7.
• 8. Czarniecka-Skubina E., Namysław I.: Wybrane elementy zachowań żywieniowych uczniów szkół średnich. Żywn. Nauka Technol. Jakość 2008, 6(61), 129-143.
• 9. Jeżewska-Zychowicz M.: Ocena wpływu wybranych czynników na stosowanie suplementów wśród studentów. Now. Lek. 2007, 76, 6, 459-462.
• 10. Jeżewska-Zychowicz M., Babicz-Zielińska E., Laskowski W.: Uwarunkowania spożycia żywności wzbogacanej w witaminy i składniki mineralne – wybrane aspekty. Roczn. PZH 2010, 61, 2, 155-158.
• 11. Natri A.-M., Salo P., Vikstedt T., Palssa A., Huttunen M., Karkkainen M.U.M., Salovaara H., Piironen V., Jakobsen J., Lamberg-Allardt C.J. : Bread fortified with cholecalciferol increases the serum 25-hydroxyvitamin D concentration in women as effectively as a cholecalciferol suplement. J. Nutr. 2006, 136, 123-127.
• 12. Pietruszka B.: Efektywność uzupełniania diety folianami na tle czynników ryzyka niedoboru folianów u młodych kobiet. Wyd. SGGW, Warszawa 2007.
• 13. Pietruszka B, Kołłajtis-Dołowy A., Chmara-Pawlińska R.: Suplementacja diety i spożycie produktów wzbogacanych w witaminy i/lub składniki mineralne przez młodzież w wieku 16-19 lat. Żyw. Człow. Metab. 2003, 30,1/2, 441-446.
• 14. Ratkovska B., Kunachowicz H., Przygoda B.: Krajowy rynek produktów wzbogaconych w witaminy i składniki mineralne wobec wymagań prawnych UE. Żywn. Nauka Technol. Jakość 2007, 6(55), 90-99.
• 15. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie substancji wzbogacających dodawanych do żywności z dnia 16 września 2010 r. (Dz. U. nr 136, poz. 914).
• 16. Rozporządzenie (WE) nr 192/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności.
• 17. Schlegel-Zawadzka M., Barteczko M.: Ocena stosowania suplementów diety pochodzenia naturalnego w celach prozdrowotnych przez osoby dorosłe. Żywn. Nauka Technol. Jakość 2009, 4, 65, 375-387.
• 18. Serra-Majem L.: Vitamin and mineral intakes in European children. Is food fortification needed? Public Health Nutr. 2001, 4, 101-107.
• 19. Sichert-Hellert W., Wenz G., Kersting M.: Vitamin intakes from supplements and fortified food in german children and adolescents: results from the DONALD study. J. Nutr. 2006, 136, 1329-1333.
• 20. Sicińska E., Pelc A.: Produkty wzbogacone jako potencjalne źródło kwasu foliowego w żywieniu człowieka. Rocz. PZH 2011, 62, 2, 209-214.
• 21. Szponar L., Gielecińska I.: Substancje dodatkowe i dodatki funkcjonalne a bezpieczeństwo żywności i jej wartość żywieniowa. Postępy Fitoterapii 2000, 1, 7-16.
• 22. Szponar L., Walkiewicz A., Traczyk I., Walas E.: Rynek żywności ogólnego spożycia wzbogacanej w witaminy i składniki mineralne dopuszczonej do obrotu w Polsce w latach 1995-2001. Bromat. Chem. Toksykol. 2003, 36 (3), 193-197.
• 23. Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006, Dz.U. Nr 171, poz. 1225 z późniejszymi zmianami w 2010 r.
• 24. Strona internetowa http://www.food-fortification.com, 14.03.2011.