PL
Oceniono wpływ zawartości różnych form Al i Fe na wielkość pojemności sorpcyjnej wobec fosforu warstwy ornej gleb uprawnych typowych dla warunków Polski. Wierzchnia warstwa analizowanych gleb uprawnych zawierała największą ilości żelaza „wolnego” (Fec), mniejszą form amorficznych i słabo skrystalizowanych (Feox) a najmniejszą ilość uzyskano w przypadku kompleksów żelaza z substancją organiczną gleby (Fep). Większość amorficznych i słabo skrystalizowanych związków glinu (Alox) występowało w połączeniach z dobrze rozłożoną substancją organiczną gleby (Alp). Wielkość pojemności sorpcyjnej warstwy ornej gleb lekkich i bardzo lekkich typowych dla warunków Polski determinowana była ilością amorficznych, słabo skrystalizowanych form glinu i żelaza (Alox, Feox) oraz połączeń żelaza z dobrze rozłożoną substancją organiczną (Fep).
EN
The work aims at the assessment of the effect of various Al and Fe forms on phosphorus sorption capacity in the arable layer of soils typical for the Polish conditions. The top layer of the analysed soils contained the largest quantity of free iron (Fec), smaller quantity of the amorphous and poorly crystallized forms (Feox) and the smallest amount was obtained in the case of iron complexes with the soil organic matter (Fep). Most amorphous and poorly crystallized aluminium compounds (Alox) occured in the combination with well decomposed soil organic matter (Alp). Most of sorption capacity of the arable layer of the light and very light textured soils, typical for the Polish conditions, was limited by the amount of amorphous, poorly crystallized aluminium and iron forms (Alox, Feox) and combinations of iron with well decomposed organic matter (Fep).