EN
Aim of the study This study analyses the efficiency of flood protection in a small urban catchment, based on a system of small reservoirs. Material and methods To assess the flood routing and surge reduction, a mathematical model of the river catchment was implemented. This was a lumped hydrological model, based on the SCS-CN method. Channel routing was performed, using kinematic wave equation. The sub-catchments have been determined based on the topographic maps and rain sewage systems. In the paper, the hydrological model of the water system of Potok Oruński (Oruński Stream) is presented with particular focus on the new and renovated retention structures. Hydrological modelling system of HEC HMS was used to simulate the catchment’s response to precipitation. Thanks to the recently established monitoring system of the Oruński Stream, it was possible to calibrate and validate the model. Single rain episode from April 2018 was used to perform model calibration, proving its high compatibility. The calibrated model was then used to reproduce the flood surge of July 2001, using historical catchment data. The peak discharge demonstrated a need for additional retention in the studied catchment. Theoretical scenarios were also modelled. The precipitation volume was calculated based on the IFS. As a worst-case scenario, the rain producing the most intense surface runoff was included. In all simulations, historical conditions as well the current state (2018) and projected further urbanisation of the catchment were taken into consideration. Results and conclusions Results of the study have shown reduction of the historical flood surge from July 2001 by nearly 60% when all existing flood protection systems were used.
PL
Cel pracy Celem pracy jest potwierdzenie efektywności pracy systemu zbiorników retencyjnych na redukcję fali wezbraniowej generowanej na obszarze małej w zlewni zurbanizowanej. Dodatkowo, w artykule zweryfikowano procedurę obliczeniową dla modelu typu opad-odpływ, na podstawie danych uzyskanych z sytemu monitoringu. Materiał i metody W pracy zaimplementowano model matematyczny o parametrach skupionych na zlewni Potoku Oruńskiego. Uwzględniono transformację fali wezbraniowej w korycie potoku według metody fali kinematycznej. Analizę podziału zlewni przeprowadzono na podstawie map topograficznych i zdjęć satelitarnych. Do ustalenia wskaźników CN wykorzystano mapy glebowe, Plany Zagospodarowania Przestrzennego miasta Gdańsk i inne dostępne materiały. Na tej podstawie wyznaczono granice zlewni, podzielone na zlewnie cząstkowe o określonych parametrach takich jak m.in.: powierzchnia, spadek, długość drogi spływu, czas koncentracji, możliwości retencyjne. Model został wykalibrowany na podstawie epizodu opadowego z kwietnia 2018 r. wykorzystując dane z monitoringu. Następnie zaadoptowano wykalibrowany model do sytuacji historycznej powodzi z roku 2001 r. przy zmienionym użytkowaniu zlewni. Przeprowadzono również analizę reakcji zlewni na sytuacje teoretyczne wystąpienia opadów o prawdopodobieństwie przewyższenia 1 i 0,5% Symulacje wykonano dla deszczów o różnym czasie trwania: wybierając jako opad miarodajny wariant najniekorzystniejszy (wywołujący największy hydrogram odpływu). W analizach uwzględniono zarówno stan istniejący zgodny ze stanem użytkowania zlewni na rok 2001 i rok 2016 oraz planowane użytkowanie terenu zgodne z planami zagospodarowania przestrzennego miasta Gdańska. Wyniki i wnioski Implementacja modelu matematycznego do warunków historycznych wykazała przepływ w przekroju zamykającym model matematyczny na poziomie 45 m3/s. Po uwzględnieniu całego systemu ochrony przeciwpowodziowej zlewnia była w stanie retencjonować znacznie więcej wody z historycznego opadu, a dopływ do kanału Raduni zmniejszył się o niemal 60%.