Ile gatunków grzybów rośnie w Puszczy Białowieskiej? Wystawy grzybów źródłem nowych danych

• Autorzy: Kujawa A. , Szczepkowski A. , Gierczyk B. , Slusarczyk T.

Warianty tytułu

EN

How many fungal species grow in the Bialowieza Forest? Exhibitions of fungi as a source of new data

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Mycological data published in the years 2012−2017 in six papers on the exhibitions of fungi of the Białowieża Forest (NE Poland) was analysed to demonstrate that incidental, few days long field studies in that region may provide interesting and valuable data on fungal diversity and richness. The discussed papers, in addition to the lists of species presented, include information on some interesting taxa collected during the preparation of the exhibitions. This data complements the knowledge on the fungal biota of the Białowieża Forest and is documented by the herbarium specimens. There are 865 macrofungal taxa (72 of Ascomycota and 793 of Basidiomycota) mentioned in these papers. Almost half of them (421 taxa) were particularly valuable fungi, with 239 being new for the Białowieża Forest, i.e. they had not been reported from this area earlier. 75 taxa found during the field work preceding the exhibitions had not been found in Poland previously (e.g. Chromosera cyanophylla, Clitocybe collina, Cortinarius talimultiformis, Cystoderma subvinaceum). Moreover, 67 taxa have not been so far reported from other localities in Poland (e.g. Amylocystis lapponica, Pycnoporellus alboluteus and Steccherinum tenuispinum). 15 fungal species collected before the exhibitions are protected in Poland, 6 of them are strictly protected. 185 red−listed fungi were also found, among them 1 species with Ex (extinct) category (Scytinostroma galactinum) and 61 with E (endangered) category (e.g. Pholiota squarrosoides, Punctularia strigosozonata, Rigidoporus crocatus). An analysis of the published data indicates that even short−term, incidental studies may provide important and valuable data on the fungi of the Białowieża Forest and that the potential richness of its mycobiota is much higher than previously recognised and estimated. Presented results confirm the need for further basic research on the biodiversity of macrofungal biota of the Białowieża Forest. It should involve application of new research methods, participation of taxonomists specializing in specific fungal groups, identification of threats and establishing of a conservation program and population monitoring of the most valuable species in this area.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; Puszcza Bialowieska; mikologia; grzyby; Ascomycota; Basidiomycota; roznorodnosc gatunkowa; gatunki rzadkie; zrodla danych; wystawy przyrodnicze

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2018
• Tom: 162
• Numer: 11
• Opis fizyczny: s.933-940,bibliogr.

Twórcy

autor

Kujawa A.

• Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego, Polska Akademia Nauk, ul.Bukowska 19, 60-809 Poznań

autor

Szczepkowski A.

• Katedra Ochrony i Ekologii Lasu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Gierczyk B.

• Wydział Chemii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul.Umultowska 89b, 61-614 Poznań

autor

Slusarczyk T.

• Os.Widok 15/23, 66-200 Świebodzin

Bibliografia

• Błoński F. 1889. Spis roślin zarodnikowych zebranych lub zanotowanych w lecie w r. 1888 w puszczach: Białowieskiej, Świsłockiej i Ladzkiej. W: Błoński F., Drymmer K. Sprawozdanie z wycieczki botanicznej, odbytej do Puszczy Białowieskiej, Ladzkiej i Świsłockiej w 1888 roku. Pam. Fizjogr. 9: 55-115.
• Błoński F., Drymmer K., Ejsmond A. 1888. Sprawozdanie z wycieczki botanicznej odbytej do Puszczy Białowieskiej w lecie 1887 r. Pam. Fizjogr. 8: 59-155.
• Bujakiewicz A. 1994. Macrofungi in the alder forests of the Białowieża National Park. Mycol. Helv. 6 (2): 57-76.
• Bujakiewicz A. 2002. New, rare and endangered fungi in the Białowieża Primeval Forest. Pol. Bot. J. 47: 113-124.
• Bujakiewicz A. 2003. Puszcza Białowieska ostoją rzadkich i zagrożonych grzybów wielkoowocnikowych. Parki Nar. Rez. Przyr. 22 (3): 323-346.
• Bujakiewicz A. 2004. Grzyby wielkoowocnikowe Babiogórskiego Parku Narodowego. W: Wołoszyn B. W., Jaworski A., Szwagrzyk J. [red.]. Babiogórski Park Narodowy. Monografia Przyrodnicza. 215-257.
• Bujakiewicz A., Chlebicki A., Chmiel M., Cieśliński S., Czyżewska K., Faliński J. B., Glanc K., Głowacki Z., Klama H., Komorowska H., Lisiewska M., Majewski T., Mrozińska T., Mułenko W., Sadowska B., Skirgiełło A., Załuski T., Żarnowiec J. 1992. Check-list of cryptogamous and seminal plant species recorded during the period 1987-1991 on the permanent plot V-100 (Project CRYPTO). W: Faliński J. B., Mułenko W. [red.]. Cryptogamous plants in the forest communities of Białowieża National Park. Phtocenosis 4 (N.S.), Archiv. Geobot. 3: 1-48.
• Bujakiewicz A., Kujawa A. 2010. Grzyby wielkoowocnikowe wybranych rezerwatów przyrody Puszczy Białowie-skiej. Parki Nar. Rez. Przyr. 29 (1): 3-26.
• Brincken J. 1826. Mémoire déscriptif sur la Foręt, imperériale de Białowieża en Lituanie. Glücksberg, Warszawa.
• Chachuła P., Dorda A., Fiedor M., Rutkowski R. 2015. Grzyby Cieszyna. Urząd Miejski w Cieszynie.
• Chlebicki A., Bujakiewicz A. 1994. Biscogniauxia repanda, B. marginata and Camarops polysperma (Pyrenomycetes) in Poland and Lithuania. Acta. Mycol. 29 (1): 53-58.
• Chlebicki A., Chmiel M. A. 2006. Microfungi of Carpinus betulus from Poland I. Annotated list of microfungi. Acta Mycol. 41 (2): 253-278.
• Chmiel M. A. 2006. Checklist of Polish larger Ascomycetes. W: Mirek Z. [red.]. Biodiversity of Poland. Vol. 8. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
• Domański S. 1959. Niektóre gatunki rodzaju Poria zebrane w Puszczy Białowieskiej. Monogr. Bot. 8: 153-169.
• Domański S. 1965. Grzyby zasiedlające drewno w Puszczy Białowieskiej. II. Grzyb mucronelloidalny z grupy Hericium: Dentipratulum bialoviesense, gen. et sp. nov. Acta Mycologica 1: 5-11.
• Domański S. 1967. Specyfika mikoflory nadrzewnej Białowieskiego Parku Narodowego ze szczególnym uwzględnieniem grzybów z rzędu Aphyllophorales. Sylwan 111 (1): 17-27.
• Domański S. 1972. Grzyby zasiedlające drewno w Puszczy Białowieskiej. XVIII. Amylocystis lapponica (Romell) Bond. & Sing. Acta Soc. Bot. Pol. 41: 425-431.
• Dorogin G. N. 1912. Otcziet o komandirowkie G.N Dorogina w Biełoweżskuiu puszczu oceniu 1910 g. Eżogodnik swiedenij o bolezniach i powreżdenijach kulturnych i polesnych dikorastushich rastinij 6: 425-439.
• Eberhardt U., Beker H. J., Vesterholt J. 2015. Decrypting the Hebeloma crustuliniforme complex: European species of Hebeloma section Denudata subsection Denudata (Agaricales). Persoonia 5: 101-147.
• Eichler B. 1904. Drugi przyczynek do flory grzybów okolic Międzyrzeca. Pam. Fizjogr. 18 (3): 1-31.
• Faliński J. B., Mułenko W. 1992. Cryptogamous plants in the forest communities of Białowieża National Park (Project CRYPTO). I. Introduction. Phytocoenosis N.S. 1, Archiv. Geobot. 3: 1-11.
• Faliński J. B., Mułenko W. 1995. Cryptogamous plants in the forest communities of Białowieża National Park. Problems and taxonomic groups analysis (Project CRYPTO [2]). XI. Summing up., Streszcz., Phytocoenosis N.S. 7, Archiv. Geobot. 4: 165-171.
• Faliński J. B., Mułenko W. [red.]. 1997. Cryptogamous plants in the forest communities of Białowieża National Park. Ecological Atlas (Project CRYPTO 4). Phytocoenosis. Supplementum Cartographiae Geobotanicae 7. Warszawa – Białowieża N.S. 9.
• Gierczyk B., Kujawa A., Pachlewski T., Szczepkowski A., Wójtowski M. 2011a. Rare species of the genus Coprinus Pers. s. lato. Acta Mycol. 46 (1): 27-73.
• Gierczyk B., Kujawa A., Szczepkowski A. 2015a. XX Jubileuszowa wystawa grzybów Puszczy Białowieskiej. Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej. Przegl. Przyr. 26 (1): 11-29.
• Gierczyk B., Kujawa A., Szczepkowski A., Chachuła P. 2011b. Rare species of Lepiota and related genera. Acta Mycol. 46 (2): 137-178.
• Gierczyk B., Kujawa A., Szczepkowski A., Karasiński D. 2014. Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej. Przegl. Przyr. 25 (1): 3-36.
• Gierczyk B., Kujawa A., Szczepkowski A., Ślusarczyk T., Kozak M., Mleczko P. 2015b. XXI Wystawa Grzy-bów Puszczy Białowieskiej. Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej. Przegl. Przyr. 26 (3): 10-50.
• Gierczyk B., Szczepkowski A., Kujawa A. 2013. XVIII Wystawa Grzybów Puszczy Białowieskiej. Parki Nar. Rez. Przyr. 32 (2): 88-112.
• Gierczyk B., Szczepkowski A., Kujawa A., Ślusarczyk A., Zaniewski P. 2017a. Contribution to the knowledge of fungi of the Kampinos National Park (Poland) with particular emphasis on the species occurring in burnt places. Acta Mycol. 52 (1): 1093.
• Gierczyk B., Ślusarczyk T., Szczepkowski A., Kujawa A. 2017b. XXII Wystawa Grzybów Puszczy Białowieskiej. Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej. Przegl. Przyr. 28 (1): 59-84.
• Gierczyk B., Ślusarczyk T., Szczepkowski A., Kujawa A. 2018. XXIII Wystawa Grzybów Puszczy Białowieskiej. Materiały do poznania mykobioty Puszczy Białowieskiej. Przegl. Przyr. 29 (2): 9-57.
• Halama M., Romański M. 2010. Grzyby makroskopijne (macromycetes). W: Krzysztofiak L. [red.]. Śluzowce Myxomycetes, grzyby Fungi i mszaki Bryophyta Wigierskiego Parku Narodowego. Przyroda Wigierskiego Parku Narodowego. Seria naukowa. Stowarzyszenie „Człowiek i Przyroda”, Suwałki. 87-201.
• Jaroszewicz B. 1996. Grzyby (Mycota) Puszczy Białowieskiej – gatunki zgromadzone na II Wystawie Grzybów Puszczy Białowieskiej. Parki. Nar. Rez. Przyr. 15 (4): 47-65.
• Karasiński D., Kujawa A., Gierczyk B., Ślusarczyk T., Szczepkowski A. 2015. Grzyby wielkoowocnikowe Kampinoskiego Parku Narodowego. Kampinoski Park Narodowy, Izabelin – Lublin.
• Karasiński D., Kujawa A., Szczepkowski A., Wołkowycki M. 2010. Plan Ochrony Białowieskiego Parku Narodowego na lata 2011-2030. Operat ochrony gatunków grzybów. Maszynopis. Białowieża.
• Knudsen H., Vesterholt J. [red.]. 2012. Funga Nordica. Agaricoid, boletoid, clavarioid, cyphelloid and gastroid genera. Nordsvamp, Copenhagen.
• Krzyściak-Kosińska R., Arnolbik V., Antczak A. [red.]. 2012. ‘Belovezhskaya Pushcha / Bialowieza Forest’ world heritage site (33 bis). Proposed modification of the criteria and boundaries change of the name of the property. Nomination Dossier to the UNESCO for the Inscription on the World Heritage List.
• Kujawa A. 2018. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej (wersja: czerwiec 2018). W: Snowarski M. Atlas grzybów Polski. http://www.grzyby.pl/grzyby-makroskopijne-Polski-w-literaturze-mikologicznej.htm. Dostęp: 20.08.2018.
• Kujawa A., Gierczyk B., Kozak M., Mleczko P., Ślusarczyk T. 2017. Różnorodność wielkoowocnikowych grzybów agarykoidalnych, boletoidalnych i hypogeicznych Puszczy Białowieskiej – założenia projektu i wstępne wyniki. Fragm. Flor. Geobot. Polonica 24 (1): 119-131.
• Kujawa A., Szczepkowski A., Gierczyk B., Ślusarczyk T., Chachuła P., Karasiński D. 2016. Grzyby wielkoowocnikowe w Bieszczadzkim Parku Narodowym. W: Górecki A., Zemanek B. [red.]. Bieszczadzki Park Narodowy. Bieszczadzki Park Narodowy Ustrzyki Górne: 199-210.
• Lisiewska M. 1994. Marasmius and allied genera in forest communities of the Białowieża National Park. Acta. Mycol. 29 (1): 59-67.
• Miettinen O., Spirin V., Niemelä T. 2012. Notes on the genus Aporpium (Auriculariales, Basidiomycota), with a new species from temperate Europe. Annales Botanici Fennici. 49: 359-368.
• Mułenko W., Majewski T., Ruszkiewicz-Michalska M. 2008. A preliminary checklist of micromycetes in Poland. W: Mirek Z. [red.]. Biodiversity of Poland. Vol. 9. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków
• Nespiak A. 1956. Grzyby kapeluszowe w zespołach leśnych Puszczy Białowieskiej (Komunikat wstępny). Fragment. Flor. Geobot. 2 (2): 134-135.
• Nespiak A. 1959. Studia nad udziałem grzybów kapeluszowych w zespołach leśnych na terenie Białowieskiego Parku. Mon. Bot. 8: 3-141.
• Niemelä T., Miettinen O., Manninen O. 2012. Aurantiporus priscus (Basidiomycota), a new polypore from old fallen conifer trees. Ann. Bot. Fenn. 49: 201-205.
• Orłoś H. 1955a. Bohatství hub v Bělověžském pralese w Polsku. I. Mykol. Sbornik 32 (1-2): 4-7.
• Orłoś H. 1955b. Bohatství hub v Bělověžském pralese w Polsku. II. Mykol. Sbornik 32 (4): 101-103.
• Orłoś H. 1960. Badania nad funkcją ekologiczną grzybów z rodziny Polyporaceae w różnych typach lasu Białowieskiego Parku Narodowego. Pr. Inst. Bad. Leś. 193: 5-100.
• Orłoś H. 1961. Badania ekologiczne nad mikoflorą niektórych typów lasu w Białowieskim Parku Narodowym. Pr. Inst. Bad. Leś. 229: 57-106.
• Robert V., Stegehuis G., Stalpers J. 2005. The MycoBank engine and related databases. http://www.mycobank.org. Dostęp: 20.08.2018.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 w sprawie ochrony gatunkowej grzybów. 2014. Dz. U., poz. 1408.
• Siemaszko W. 1923. Grzyby Puszczy Białowieskiej. Wydawnictwo Muzeum Przyrodniczego w Białowieży. Acta Insitituti Phytopathologici Scholae Superioris. Agroculturae Varsaviensis II. Skierniewice.
• Siemaszko W. 1924. Notatki grzyboznawczo-geograficzne. Acta Soc. Bot. Pol. 2 (1): 1-9.
• Siemaszko W. 1925. Grzyby Puszczy Białowieskiej II. Acta Insitituti Phytopathologici Scholae Superioris. Agroculturae Varsaviensis. Warszawa.
• Skirgiełło A. 1960. Wiosenne miseczniaki Białowieży. Mon. Bot. 10 (2): 3-19.
• Skirgiełło A. 1998. Macromycetes of oak-hornbeam forests in the Białowieża National Park – monitoring studies. Acta Mycol. 33: 171-189.
• Steinecke F. 1918. Die Kryptogamen im Urwalde. W: Escherich G. [red.]. Bialowies in deutscher Verwaltung. IV Heft. Verlagsbuchhandlung Paul Parey, Berlin. 251-272.
• Szczepkowski A., Kujawa A., Karasiński D., Gierczyk B. 2008. Grzyby zgromadzone na XIV Wystawie Grzybów Puszczy Białowieskiej. Parki Nar. Rez. Przyr. 27 (4): 115-133.
• Wojewoda W. 2003. Checklist of Polish larger Basidiomycetes. W: Mirek Z. [red.]. Biodiversity of Poland. Vol. 7. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
• Wojewoda W., Ławrynowicz M. 2006. Red list of the macrofungi in Poland. W: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. [red.]. Red list of plants and fungi in Poland. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków. 53-70.