Liczydło górskie Streptopus amplexifolius - nowe stanowisko na tle rozmieszczenia na Wyżynie Śląskiej

• Autorzy: Blonska A. , Bosek J.

Warianty tytułu

EN

Streptopus amplexifolius - a new site in relation to the distribution in the Silesian Upland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Liczydło górskie Streptopus amplexifolius (L.) DC. jest gatunkiem górskim objętym w Polsce ochroną ścisłą. Z obszaru Wyżyny Śląskiej znane były dotychczas trzy istniejące stanowiska tego gatunku. W 2006 roku w kompleksie Lasów Bytomskich (kwadrat ATPOL DF31) odnaleziono nowe stanowisko liczydła górskiego. W niniejszym artykule opisano aktualne i historyczne rozmieszczenie gatunku na Wyżynie Śląskiej oraz scharakteryzowano nowo odnalezione stanowisko

EN

Streptopus amplexifolius is a protected, mountain species. So far there have been only three confirmed sites of this species in the Silesian Upland. In 2006 a new location of Streptopus amplexifolius was discovered in a forest near the city of Bytom (ATPOL square DF31). The habitat at the new site was analysed and described. There is only one individual of Streptopus amplexifolius and the area is not protected. Apart from Streptopus amplexifolius, there are many interesting, protected and valuable plant species (e.g. Cypripedium calceolus, Iris sibirica, Lilium martagon, Veratrum lobelianum) in the forest, therefore this place deserves protection

Słowa kluczowe

PL

rosliny gorskie; liczydlo gorskie; Streptopus amplexifolius; gatunki chronione; rozmieszczenie gatunkow; nowe stanowiska; Wyzyna Slaska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2012
• Tom: 68
• Numer: 6
• Opis fizyczny: s.475-480,rys.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Blonska A.

• Katedra Geobotaniki i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Śląski, ul.Jagiellońska 28, 40–032 Katowice

autor

Bosek J.

Bibliografia

• Bąba W, Grzegorek P 1995. Nowe stanowisko liczydła górskiego Streptopus amplexifolius (L.) DC.) w Puszczy Dulowskiej w województwie katowickim. Kształtowanie środowiska geograficznego i ochrona przyrody na obszarach uprzemysłowionych i zurbanizowanych. WBiOŚ, WNoZ, Katowice-Sosnowiec 19: 23-24.
• Bernacki L., Nowak T., Urbisz A., Urbisz A., Tokarska-Guzik B. 2000. Rośliny chronione, zagrożone i rzadkie we florze województwa śląskiego. Acta Biol. Siles. 35 (52): 78-107.
• Bosek J. 2009. Veratrum lobelianum Bernh. na Wyżynie Śląskiej - rozmieszczenie, warunki siedliskowe oraz charakterystyka wybranych populacji. Katedra Geobot. i Ochr. Przyr., WBiOŚ UŚ Katowice (praca magisterska).
• Bosek J., Błońska A., Babczyńska-Sendek B. 2012. Stanowisko Allium victorialis (Liliaceae) na Wyżynie Śląskiej. Fragm. Flor. Geobot. Pol. 19 (1): 67-71.
• Braun-Blanquet J. 1964. Pflanzensoziologie. Grundzüge der Vegetationskunde, 3 wyd. Springer Verlag, Wien.
• Brinkmann M. 1970. Pflanzenstandorte in der oberschlesischen Industrie-landschaft. (Beobachtungszeit 1941-1944). Mitt. des Beuthener Geschichts- und Museumsvereins 31: 95-110.
• Celiński F., Ludera F, Rostański K., Sendek A., Wika S. 1974-1975. Nowe stanowiska roślin naczyniowych na Górnym Śląsku i terenach przyległych. Część I i II. OTPN. Zesz. Przyr. 14-15: 11-31.
• Dyrektywa 1992. Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory.
• Fiek E. 1881. Flora von Schlesien preußischen und österreichischen Anteils. J.U. Kern’s Verlag (Max Müller), Breslau.
• Gendasz Z. 1978. Flora naczyniowa Knurowa i jego okolic. Katedra Botaniki Systematycznej. Uniwersytet Śląski, Katowice (praca magisterska).
• Hereźniak J. 1982. Rozmieszczenie liczydła górskiego (Streptopus amplexifolius (L.) DC.) w Polsce. Fragm. Flor. Geobot. 28 (2): 145-159.
• Hereźniak J. 1983. Nowe stanowiska rzadkich i interesujących gatunków roślin naczyniowych w północnej części Wyżyny Śląsko-Krakowskiej. Fragm. Flor. Geobot. 29 (3-4): 361-384.
• Hereźniak J. 2002. Rezerwaty przyrody ziemi częstochowskiej. Studium przyrodniczo-historyczne. Liga Ochrony Przyrody. Zarząd Okręgu w Częstochowie, Częstochowa.
• Hereźniak J., Grzyl A., Kołodziejek J., Ławrynowicz M. 2001. Materiały do florypółnocnej części Wyżyny Śląsko-Krakowskiej - rzadkie i interesujące gatunki roślin naczyniowych. Cz. 2. Fragm. Flor. Geobot. Pol. 8: 35-47.
• Hereźniak J., Grzyl A., Kołodziejek J., Sieradzki J. 1996. Materiały do flory północnej części Wyżyny Śląsko-Krakowskiej - rzadkie i interesujące gatunki roślin naczyniowych na obszarach położonych na zachód i południe od Częstochowy. Fragm Flor. Geobot. Pol. 3: 41-47.
• Kaźmierczakowa R., Zarzycki K. (red.). 2001. Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Inst. Bot. im. W. Szafera PAN, Inst. Ochr. Przyr. PAN, Kraków.
• Kłos L., Wieczorek E. 2002. Bytom i Wyżyna Miechowicka. Przyroda i Zabytki. Wyd. Oddziału PTTK im. Stefana Lachowicza w Bytomiu.
• Kłos L., Wieczorek E. 2004. Ciekawe drzewa Lasu Bytomskiego. Ścieżka dydaktyczna w Miechowicach. Biuro Promocji Bytomia.
• Kondracki J. 2000. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Konwencja 1973. Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora Signed at Washington, D.C., 3 marca 1973, zmieniona w Bonn 22 czerwca 1979 r. [www.cites.org/eng/disc/text.php]; dostęp: 20.07.2012 r.
• Konwencja 1979. Convention on the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats. Bern, 19 września 1979 [www.conventions.coe. int/Treaty/en/Treaties/Html/104.htm]; dostęp: 20.072012 r.
• Kornaś J. 1957. Rośliny naczyniowe Gorców. Monogr. Bot. 5: 1-259.
• Matuszkiewicz W 2001. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Vademecum Geobotanicum. PWN, Warszawa.
• Medwecka-Kornaś A. 1972. Zespoły leśne i zaroślowe. W: Szafer W., Zarzycki K. (red.). Szata roślinna Polski. PWN, Warszawa: 383-441.
• Parusel J.B. 1986. Element górski we florze leśnictwa Ochojec na Górnym Śląsku. Bad. Fizjogr. Pol. Zach. ser. B. 34: 171-177.
• Parusel J.B. 1995. Waloryzacja przyrodnicza rezerwatu florystycznego „Ochojec” w Katowicach. Liczydło górskie - stan populacji i wskazania ochronne. Kształtowanie środowiska geograficznego i ochrona przyrody na obszarach uprzemysłowionych i zurbanizowanych. WBiOŚ, WNoZ, Katowice-Sosnowiec 16: 31-37.
• Parusel J.B. 2009. Relict stand of Streptopus amplexifolius (Calochortaceae) in Katowice (Upper Silesia) - present state and threat. W: Mirek Z., Nikel A. (red.). Rare, Relict and Endangered Plants and Fungi in Poland. W Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
• Parusel J.B., Wika S., Bula R. 1996. Czerwona lista roślin naczyniowych Górnego Śląska. Raporty Opinie 1: 8-4. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice.
• Piękoś H. 1971. Rośliny naczyniowe Nadleśnictwa Bliżyn w Górach Świętokrzyskich. Fragm. Flor. Geobot. 18 (3-4): 59-127.
• Rok A., Henel K. 2001. Godne ochrony stanowisko liczydła górskiego (Streptopus amplexifolius (L.) DC) oraz innych roślin chronionych w Rybniku-Ochojcu. Scripta Rudensia 11: 65-67.
• Rozporządzenie 2001. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 września 2001 roku w sprawie określenia listy gatunków roślin rodzimych dziko występujących objętych ochroną gatunkową ścisłą i częściową oraz zakazów właściwych dla tych gatunków i odstępstw od tych zakazów (Dz. U. z dnia 29 września 2001 r.).
• Rozporządzenie 2004. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 roku w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz. U. z dnia 28 lipca 2004 r.)
• Rozporządzenie 2012. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 roku w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz. U. Nr 14, poz. 81).
• Schube T 1903. Die Verbreitung der Gefäßpflanzen in Schlesien preußischen und österreichischen Anteils. Druck von R. Nischkowsky, Breslau.
• Schube T. 1909. Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefäßpflanzenwelt im Jahre 1908. Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 86 (1908): 52.
• Schube T. 1914. Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefäßpflanzenwelt im Jahre 1908. Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 86 (1913): 138.
• Sendek A. 1984. Rośliny naczyniowe Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. OTPN, PWN, Warszawa-Wrocław.
• Spałek K., Nowak A. 2003. Streptopus amplexifolius (L.) Dc (Liliaceae) in the Opole Silesia (SW Poland). Natura Siles. Sup. 7: 5-10.
• Stuchlikowa B., Stuchlik L. 1962. Geobotaniczna charakterystyka pasma Policy w Karpatach Zachodnich. Fragm. Flor. Geobot. 8 (3): 229-396.
• Włoch W, Celiński F. 1998. O konieczności ochrony lasów na Garbie Tarnogórskim. Chrońmy Przyr. Ojcz. 54 (3): 35-44.
• Wossidlo P. 1900. Flora von Tarnowitz und der angrenzenden Teile der Kreise Beuthen, Gleiwitz und Lublinitz. Verlag von A. Kothe, Tarnowitz.
• Zając A., Zając M. (red.) 2001. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Prac. Chorol. Kom. Inst. Bot. UJ, Kraków.
• Zając M. 1996. Mountain Vascular Plants in the Polish Lowlands. Pol. Bot. Stud. 11: 1-92.
• Zarzycki K., Szelag Z. 2006. Red list of the vascular plants in Poland. W: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W, Szeląg Z. (red.). Red List of Plants and Fungi in Poland. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
• Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W, Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U. 2002. Ecological indicator values of vascular plants of Poland (Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski). W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
• http://www.przyroda.katowice.pl; dostęp: 20.07.2012 r.