Zgrupowanie drobnych ssaków w podmiejskich lasach Bytomia na podstawie analizy diety puszczyka Strix aluco

• Autorzy: Lesinski G. , Beuch S.

Warianty tytułu

EN

Small mammal community in suburban forests of Bytom based on the analysis of Tawny Owl’s Strix aluco diet

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Analiza zrzutek puszczyka Strix aluco została wykorzystana do określenia struktury zgrupowań drobnych ssaków w lasach podmiejskich Bytomia. W materiale zebranym w latach 2011-2016 stwierdzono szczątki 324 osobników ssaków należących do 14 gatunków. Trzy najliczniej notowane gatunki (nornica ruda Myodes glareolus, mysz leśna Apodemus flavicollis i ryjówka aksamitna Sorex araneus) należą do dominujących w leśnych zgrupowaniach drobnych ssaków w Polsce. Do rzadziej łowionych gatunków, które unikają terenów przekształconych przez człowieka, należały: karczownik Arvicola amphibius, nornik bury Microtus agrestis i orzesznica Muscardinus avellanarius. Obecność takich gatunków, jak: nornik zwyczajny Microtus arvalis i zębiełek karliczek Crocidura suaveolens, wskazuje, że sowy penetrowały też łowiecko przynajmniej obrzeża terenów otwartych. Uwzględniając bliskie sąsiedztwo wielkiej aglomeracji miejskiej, należy stwierdzić, że badane zgrupowanie ssaków charakteryzuje się stosunkowo dużym bogactwem gatunkowym.

EN

Small mammal community in suburban forests of Bytom was estimated by using an analysis of the Tawny Owl’s Strix aluco pellets. Material collected between 2011 and 2016 contained remains of 324 individuals of mammals belonging to 14 species. Three most frequently noted species (Bank Vole Myodes glareolus, Yellow-necked Mouse Apodemus flavicollis and Common Shrew Sorex araneus) belong to dominating small mammal communities in Polish forests. Species avoiding human-transformed areas: Water Vole Arvicola amphibius, Field Vole Microtus agrestis and Common Dormouse Muscardinus avellanarius were rarely captured by owls. The presence of Common Vole Microtus arvalis and Lesser White-toothed Shrew Crocidura suaveolens suggests that owls’ hunting grounds covered at least edges of open areas. As the forests where the study was conducted were contiguous to a large urban agglomeration, the species richness of small mammal community can be estimated as relatively high.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Kulon
• Rocznik: 2016
• Numer: 21
• Opis fizyczny: s.31-39,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Lesinski G.

• Wydział Nauk o Zwierzętach, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Ciszewskiego 8, 02-787 Warszawa

autor

Beuch S.

• Dział Przyrody, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, Pl. Jana III Sobieskiego 2, 41-902 Bytom

Bibliografia

• Andrzejewski R., Babińska-Werka J., Gliwicz J., Goszczyński J. 1978. Synurbization processes in population of Apodemus agrarius. I. Characteristics of populations in an urbanization gradient. Acta Theriol. 23: 341-358.
• Babińska-Werka J., Gliwicz J., Goszczyński J. 1979. Synurbization processes in a population of Apodemus agrarius. II. Habitats of the Striped Field Mouse in town. Acta Theriol. 24: 405-415.
• Balčiauskienė L., Naruševičius V. 2006. Coincidence of small mammal trapping data with their share in the Tawny Owl diet. Acta Zool. Lituan. 16: 93-101.
• Beuch S. 2015. Awifauna Lasu Miechowickiego w Bytomiu. Ptaki Śląska 22: 39-60.
• Bocheński Z. jun. 1990. The food of suburban Tawny Owls on the background of birds and mammals occurring in the hunting territory. Acta Zool. Cracov. 33: 149-171.
• Bogucki Z. 1967. O pokarmie puszczyka (Strix aluco L.) gnieżdżącego się w śródmieściu Poznania. Przegl. Zool. 11: 71-74.
• Cichocki J., Kościelska A., Piłacińska B., Kowalski M., Ważna A., Dobosz R., Nowakowski K., Lesiński G., Gabryś G. 2014. Occurrence of lesser white-toothed shrew Crocidura suaveolens (Pallas, 1811) in Poland. Acta Biol. 21: 149-168.
• Gliwicz J., Goszczyński J., Luniak M. 1994. Characteristic features of animal populations under synurbization – the case of the Blackbird and of the Striped Field Mouse. Memorab. Zool. 49: 237-244.
• Gortat T., Barkowska M., Gryczyńska-Siemiątkowska A., Pieniążek A., Kozakiewicz A., Kozakiewicz M. 2014. The effect of urbanization – small mammal communities in a gradient of human pressure in Warsaw city, Poland. Pol. J. Ecol. 62: 163-172.
• Goszczyński J., Jabłoński P., Lesiński G., Romanowski J. 1993. Variation in diet of Tawny Owl Strix aluco L. along an urbanization gradient. Acta Orn. 27: 113-123.
• Gryz J., Krauze D. 2007. Analiza wypluwek sów jako bezinwazyjna metoda wykrywania rzadkich gatunków ssaków. Stud. i Mat. CEPL Rogów 9: 431-437.
• Gryz J., Krauze D., Goszczyński J. 2008. The small mammals of Warsaw as based on the analysis of tawny owl (Strix aluco) pellets. Ann. Zool. Fenn. 45: 281-285.
• Grzędzicka E., Kus K., Nabielec J. 2013. The effect of urbanization on the diet composition of the tawny owl (Strix aluco L.). Pol. J. Ecol. 61: 391-400.
• Heisler L. M., Somers C. M., Poulin R. G. 2016. Owl pellets: a more effective alternative to conventional trapping for broad-scale studies of small mammal communities. Meth. Ecol. Evol. 7: 96-103.
• Kondracki J. 2002. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Lesiński G., Gryz J. 2012. How protecting a suburban forest as a natural reserve effected small mammal communities. Urban Ecosyst. 15: 103-110.
• Lesiński G., Gryz J., Kowalski M. 2008. Does the diet of an opportunistic raptor, the tawny owl Strix aluco, reflect long-term changes in bat abundance? A test in central Poland. Folia Zool. 57: 258-263.
• Lesiński G., Romanowski J., Gryz J., Olszewski A., Kowalski M., Krauze-Gryz D., Olech B., Pepłowska-Marczak D., Tarłowski A. 2013. Small mammals of Kampinos National Park and its protection zone, as revealed by analyses of the diet of tawny owls Strix aluco. Fragm. Faun. 56: 65-81.
• Lesiński G., Stolarz P. 1999. Kręgowce w pokarmie puszczyka Strix aluco w Lesie Sobieskiego na peryferiach Warszawy. Kulon 1-2: 77-81.
• Piłacińska B. 2016. Nornik północny Microtus oeconomus. W: Atlas ssaków Polski. H. Okarma et al. (red.). http://www.iop.krakow.pl/ssaki/Gatunek.aspx?spID=69, dostęp 10.08.2016 r.
• Profus P. 2016. Orzesznica Muscardinus avellanarius. W: Atlas ssaków Polski. H. Okarma et al. (red.). http://www.iop.krakow.pl/ssaki/Gatunek.aspx?spID=85, dostęp 10.08.2016 r.
• Pucek Z. 1983. Muscardinus avellanarius (Linnaeus, 1758). �� �� �� W: Atlas rozmieszczenia ssaków w Polsce. Z. Pucek i J. Raczyński (red.). PWN, Warszawa: 137-138.
• Pucek Z. (red.) 1984. Klucz do oznaczania ssaków Polski. PWN, Warszawa.
• Pucek Z., Michalak I. 1983. Crocidura suaveolens (Pallas, 1811). W: Atlas rozmieszczenia ssaków w Polsce. Z. Pucek i J. Raczyński (red.). PWN, Warszawa: 61-62.
• Pucek Z., Raczyński J. (red.) 1983. Atlas rozmieszczenia ssaków w Polsce. PWN, Warszawa. PUL 2012. Plan Urządzenia Lasu. Opisy taksacyjne cz. 3. Zestawienie tabelaryczne. Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach, Nadleśnictwo Brynek, Obręb Brynek. BULiGL, oddział w Krakowie.
• Wiącek J., Niedźwiedź M. 2008. Porównanie składu pokarmu puszczyka Strix aluco w leśnej i miejskiej strefie Lublina. W: Fauna miast. Ochronić różnorodność biotyczną w miastach. P. Indykiewicz, L. Jerzak, T. Barczak (red.), SAR „Pomorze”, Bydgoszcz: 501-505.
• Zalewski A. 1994. Diet of urban and suburban tawny owls (Strix aluco) in the breeding season. J. Rapt. Res. 28: 246-252.