Ocena pokrycia zapotrzebowania na składniki mineralne przez dzieci w wieku 10-12 lat z regionu Malopolski

• Autorzy: Wielgos B. , Leszczynska T. , Kopec A. , Cieslik E. , Piatkowska E. , Pysz M.

Warianty tytułu

EN

Assessment of intake of minerals with daily diets by children aged 10-12 years from Malopolska region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wprowadzenie. Okres młodzieńczy jest czasem dynamicznego wzrostu oraz rozwoju organizmu. W czasie wzrostu i dojrzewania zachodzą intensywne przemiany w organizmie, a tym samym zwiększa się zapotrzebowanie na energię i składniki pokarmowe w tym składniki mineralne. Cel. Celem podjętych badań była ocena pobrania sodu, potasu, wapnia, fosforu, magnezu, żelaza, cynku, miedzi i manganu z całodziennych racji pokarmowych przez dzieci w wieku 10–12 lat. Materiał i metody. Ocenę sposobu żywienia przeprowadzono metodą wywiadu żywieniowego z ostatnich 24 godzin, wiosną oraz jesienią 2006 w losowo wybranych Szkołach Podstawowych w Krakowie i Skawinie. Zawartość składników mineralnych (Na, K, Ca, P, Mg, Fe, Zn, Cu, Mn) spożywanych przez respondentów z racjami pokarmowymi oraz realizację norm oszacowano przy użyciu programu komputerowego „DIETA 2.0”. Wyniki. Podaż składników mineralnych w racjach pokarmowych badanej populacji na ogół nie pozwalała na pokrycie zapotrzebowania. Deficytowymi makroelementami były wapń i magnez, natomiast mikroelementami - miedź, cynk oraz żelazo. Niedostateczna podaż wapnia, przy jednoczesnym pełnym pokryciu zapotrzebowania na fosfor, skutkowała niewłaściwym ich stosunkiem w diecie (0,62 przy zalecanym, wynoszącym 1). Spożycie manganu i potasu w pełni pokrywało zapotrzebowanie, natomiast sód i sól kuchenna pobierane były w nadmiarze. Wnioski. Stwierdzone nieprawidłowości w pobraniu składników mineralnych przez dzieci mogą zwiększać ryzyko rozwoju, chorób dietozależnych w wieku dojrzałym.

EN

Background. Adolescence is a time of rapid growth and development of the organism. During intense growth and maturation changes taking place in the body, it cost higher demand for energy and nutrients including minerals. Objective. The aim of this study was to assess the intake of sodium, potassium, calcium, phosphorus, magnesium, iron, zinc, copper and manganese with daily diets by children aged 10-12 years. Materials and methods. Assessment of intake of mineral compounds from daily diets was conduced with using 24 hours recall. Data were collected in spring and autumn of 2006 in randomly selected primary schools in Krakow and Skawina. Average intake of minerals (Na, K, Ca, P, Mg, Fe, Zn, Cu, Mn) with daily diets by respondents and the meeting of requirements was estimated with using the computer softwere Diet 2. Results. In almost all cases intake of minerals with daily diets did not meet requirements. Daily dies of children did not met requirements for major minerals i.e. calcium and magnese, and for trace minerals copper, zinc, iron. Insufficient intake of calcium, while fully covering the demand for phosphorus, resulted in improper ratio these minerals in the diet (0.62 at the recommended, of 1). Intake of manganese and potassium fully covered demand, while the sodium and salt were taken in excess. Conclusions. To low intake of minerals compounds by children may increase the risk of development of diet non-communicable diseases.

Słowa kluczowe

PL

skladniki mineralne; calodzienne racje pokarmowe; dzieci; rozwoj organizmu; zapotrzebowanie na skladniki mineralne; zapotrzebowanie na energie; skladniki pokarmowe; zywienie czlowieka; podaz skladnikow mineralnych; bledy zywieniowe; Malopolska

EN

mineral component; daily food ration; child; human development; mineral component demand; energy demand; nutritional component; human nutrition; mineral component supply; dietary mistake; Malopolska region

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2012
• Tom: 63
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.329-337,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wielgos B.

• Katedra Żywienia Człowieka, Wydział Technologii Żywności, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, ul.Balicka 122, 30-149 Kraków

autor

Leszczynska T.

• Katedra Żywienia Człowieka, Wydział Technologii Żywności, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, ul.Balicka 122, 30-149

autor

Kopec A.

• Katedra Żywienia Człowieka, Wydział Technologii Żywności, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, ul.Balicka 122, 30-149

autor

Cieslik E.

• Małopolskie Centrum Monitoringu i Atestacji Żywności, Wydział Technologii Żywności, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, ul.Balicka 122, 30-149 Kraków

autor

Piatkowska E.

• Katedra Żywienia Człowieka, Wydział Technologii Żywności, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, ul.Balicka 122, 30-149 Kraków

autor

Pysz M.

• Katedra Żywienia Człowieka, Wydział Technologii Żywności, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, ul.Balicka 122, 30-149 Kraków

Bibliografia

• 1. Barić I.C., Šatalić Z.: Eating patterns and fat intake in school children in Croatia. Nutrition Research 2002, 22, 539-551.
• 2. Błaszczyk A., Chlebna-Sokół D., Frasunkiewicz J.: Ocena spożycia wybranych witamin i składników mineralnych w grupie dzieci łódzkich w wieku 10-13 lat. Pediatria Współczesna, Gastroenterologia, Hepatologia i Żywienie Dziecka, 2005, 7, (4), 275–279.
• 3. Chwojnowska Z., Charzewska Z., Jajszczyk B., Chabrom E.: Trendy w spożyciu wapnia i witaminy D w dietach młodzieży szkolnej. Probl Hig Epidem 2010, 91 (4), 544-548.
• 4. Clark M. A., Fox M. K.: Nutritional quality of the diets of the US Public School children and the role of the School Meal Programs. Journal of the American Dietetic Association, (Supl.) 2009, 109 (2S), 44–56.
• 5. Czeczelewski J., Raczyński G.: Relationships between somatic indices, energy intake and physical activity of children from eastern Poland. Pol J. Food and Nutr. Sci. 2004, 13, (54) 403–408.
• 6. Dybkowska E., Świderski F., Waszkiewicz-Robak B.: Spożycie składników mineralnych w polskiej diecie. Żyw. Człow. Metab. 2005, 32, (Supl. 1), 200–204.
• 7. Gawęcki J., Hryniewiecki L. (red.) Żywienie Człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, Warszawa.
• 8. Grzybowska K., Grzybowski A., Dziuda–Gorzkowska R.M., Kozieł B.: Ocena sposobu żywienia dzieci z zaburzeniami rozwoju somatycznego. Żyw. Człow. Metab. 2007, 1/2, 270-281.
• 9. Hall L., Collins C., Morgan P.J., Burrows T., Lubans D., Callister R.: Children’s intake of fruit and selected energy-dense nutrient poor foods is associated with faters intake. J. Amer. Dietet. Assoc. 2011, 111, 1039-1044.
• 10. Huybrechts I., Maes L., Vereecken C., De Keyzer W., De Bacquer D.: High dietary supplements intakes among Flemish preschools. Appetite 2010, 54, 340-345.
• 11. Ilow R., Regulska–Ilow B., Sarzała – Kruk D., Biernat J.: Ocena zwyczajów żywieniowych licealistów z Oleśnicy. Bromat. Chem. Toksykol. 2008, 3, 705-710.
• 12. Jeżewska-Zychowicz M.: Ocena zawartości wybranych składników mineralnych w całodziennych racjach pokarmowych młodzieży w wieku 13-15 lat. Żyw. Człow. Metab. 2005, 32, (Supl. 1), 630–635.
• 13. Kersting M., Aleby U., Sichert-Hellert W.: Dietary intake and food sources of minerals in 1 to 18 year old children and adolescents. Nutrition Research 2001, 21, 607-616.
• 14. Kiddie J. Y., Weiss M. D. Kitts D.D., Levy-Milne R., Wasdell M.B.: Nutritional status of children with attention deficit hyperactivity disorder: a pilot study. International Journal of Pediatrics 2010: 767318 doi:10.1155/2010/767318.
• 15. Kłos A., Bertrandt J., Stężyca E., Bzdęga J., Dębski B.: Zawartość magnezu, cynku, miedzi i manganu w racjach pokarmowych wydawanych do spożycia w placówkach żywienia zbiorowego będących pod nadzorem wojska. Żyw. Człow. Metab. 2001, 28, (Supl.), 480–485.
• 16. Leszczyńska T.: Rzeczywiste zagrożenie azotanami (V, III) i wybranymi metalami ciężkimi mieszkańców gospodarstw wiejskich zlokalizowanych w strefie ochronnej Huty im. T. Sendzimira oraz na terenach wolnych od emisji przemysłowych. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej (Rozprawy) 2002, 284.
• 17. Ostrowska L., Szewczyński J., Gajewska M.: Nutritive value of daily foods rations of students of secondary schools in Mazowieckie Province. Part. II Minerals and vitamins. Żyw. Człow. Metab. 2003, 30, 367-371 (in Polish).
• 18. Przybyszewska J., Waluś A., Jaworowska A. Wartość odżywcza całodziennych racji pokarmowych młodzieży z regionu kujawsko-pomorskiego. Żyw. Człow. Metab. 2005, 32, (Supl. 1), 1, 339–345.
• 19. Przysiężna E., Wasilewska A.: Realizacja norm żywieniowych na wybrane składniki mineralne i grupy produktów spożywczych w dietach studentów Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Bromat. Chem. Toksykol. 2008, 41, 2, 151–159.
• 20. Przysiężna E., Klisz P., Orkusz A.: Oszacowanie zawartości składników mineralnych w racjach pokarmowych młodzieży szkolnej. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2002, 1 (30), 132-140.
• 21. Rajeshwari R., Nicklas T. A., Yang S., Berenson G. S.: Longitudinal Changes in Intake and Food Sources of Cal cium from Childhood to Young Adulthood: The Bogalusa Heart Study. J. Am. Coll. Nutr. 2004, 23, 341–350.
• 22. Skibiniewska K. A. Markiewicz K., Radzymińska M., Mozolewski W.: Dzienne pobranie żelaza i manganu przez dzieci i młodzież. Rocz Panst Zakl Hig 2004, 55, (Supl.), 47–50.
• 23. Stefańska E., Ostrowska L., Czapska D., Karczewski J.: Ocena poziomu spożycia wybranych składników mineralnych (Na, K, P, Ca, Mg, Fe, Zn) występujących w całodziennych racjach pokarmowych studentów AMB. Bromat. Chem. Toksykol. 2005, 38, 209–211.
• 24. Szajkowski Z.: Badania nad zawartością i wzajemnymi relacjami wybranych składników mineralnych w całodziennych racjach pokarmowych wytypowanych populacji z regionu Wielkopolski. Cz. II. Zawartość i wzajemne relacje pomiędzy Zn i Cu. Żyw. Człow. Metab. 1996, 23, 66-76.
• 25. Szczerbiński R., Karczewski J., Szpak A., Karczewska Z.: Podstawowe składniki odżywcze racji pokarmowych młodzieży mieszkającej w internatach na terenie powiatu sokólskiego. Bromat. Chem. Toksykol 2007, 3, 299-306.
• 26. Szponar L., Wolnicka K., Rychlik E.: Album fotografii produktów i potraw. IŻŻ, 2000, Warszawa.
• 27. Szponar L., Respondek W., Zaręba M.: Chlorek sodu w racjach pokarmowych i posiłkach obiadowych wydawanych w wybranych zakładach żywienia zbiorowego. Rocz Panstw Zakl Hig 2001,52, 4, 285–293.
• 28. Szponar L.: Badania indywidualnego spożycia żywności i stanu odżywienia w gospodarstwach domowych. Sprawozdanie z projektu TCP/POL/8921(A). IŻŻ, Warszawa, 2003, 763–771.
• 29. Szponar L., Ołtarzewski M.: Epidemiologia niedożywienia dzieci w Polsce. Pediatria Współczesna 2004, 6, 1, 13–17.
• 30. Waluś A., Wądołowska L., Cichoń R.: Sposób żywienia 16-letniej młodzieży z obszarów mniej zurbanizowanych Polski północno-wschodniej a sytuacja ekonomiczna. Żyw. Człow. Metab. 2005, 32, (Supl. 1), 1, 315–321.
• 31. WHO/FAO Report on Joint WHO/FAO Expert Consultation. Diet, Nutrition and the Prevention of Chronic Diseases. Geneva 2003.
• 32. Ziemlański Ś. (red.).: Normy żywienia człowieka. Fizjologiczne podstawy. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001.