Struktura spożycia kwasów tłuszczowych a profil lipidowy u osób z nadwagą i otyłością

• Autorzy: Wolanska D. , Klosiewicz-Latoszek L.

Warianty tytułu

EN

Fatty acid intake and serum lipids in overweight and obese adults

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wprowadzenie. Jedną z głównych przyczyn wysokiej zachorowalności i umieralności spowodowanej chorobami układu krążenia jest nieprawidłowe żywienie, a w tym nie tylko całkowita zawartość tłuszczu w diecie, ale również rodzaj kwasów tłuszczowych. Cel pracy. Określenie zależności między spożyciem tłuszczu, w tym poszczególnych kwasów tłuszczowych a parametrami profilu lipidowego u osób z BMI > 25 kg/m2. Materiał i metoda. Badania przeprowadzono w grupie 150 pacjentów w wieku 20-65 lat ze wskaźnikiem BMI>25 kg/m2. Informacje na temat sposobu żywienia zebrano za pomocą kwestionariusza ankietowego oraz metodą wywiadu 24-godzinnego. Na tej podstawie obliczono wartość odżywczą jednodniowych jadłospisów używając programu komputerowego Dieta 4.0. Wyliczenia poddano analizie statystycznej przy pomocy programu Statistica. Wyniki. Wartość energetyczna analizowanych całodziennych racji pokarmowych (CRP) wynosiła średnio 2579,2 ± 786,2 kcal, w tym zawartość tłuszczu ogółem równa była 103,3 ± 45,7 g, co stanowiło 34,6 ± 8,5% energii CRP. Zauważono, iż wraz ze wzrostem BMI zwiększa się spożycie kwasów tłuszczowych nasyconych (p<0,001). Nie wykazano korelacji między spożyciem SFA a CCH, natomiast zaobserwowano ujemną korelację między spożyciem kwasu stearynowego (C18:0) a stężeniem HDL-C (p < 0,05). Wykazano ujemną korelację między spożyciem MUFA, w tym kwasu oleinowego C18:1, a stężeniem TC (p<0,05) i LDL-C. Odnotowano ujemną korelację między PUFA a TC i LDL-C oraz między C20:4 a HDL-C i C18:2 a LDL-C. Wnioski. Wpływ na profil lipidowy ma nie tylko ogólne spożycie tłuszczu, ale również struktura spożycia kwasów tłuszczowych. Nieodpowiednie proporcje SFA, MUFA, PUFA oraz zawartość w diecie TFA negatywnie wpływa na stężenie lipoprotein w osoczu.

EN

Background. Many epidemiologic, experimental, and clinical studies have shown that the amounts and type of fat in the diet influence plasma lipid levels. Dietary fat has been shown to have a role in cardiovascular diseases. Objectives. The purpose of this study was to describe the relationship between dietary fatty acids and serum lipids in 150 overweight adults. Material and methods. The examinations were performed in 150 adults, aged from 25 to 65 years with overweight and obese. Fat intakes are estimated from one 24-hour dietary recall interview. Data obtained with 24-hour questionnaire method were calculated with computer program Dieta 4. Statistical analysis was performed using a computer program Statistica. Results. Mean energy intake amounted 2579.2 ± 786.2 kcal per day. The fat intake provided 34.6 ± 8.5% of total energy, including saturated fatty acid – 13.6% of total energy. Saturated fatty acids was not correlated with lipid profiles. Stearic acid was inversely correlated with the high-density lipoprotein. There were no signifificant associations between stearic acid and total cholesterol and plasma LDL cholesterol. Monounsaturated fat, including the oleic acid were affected lipid profiles by decreased total cholesterol and LDL-C. PUFA was correlated with decreased total cholesterol and plasma LDL cholesterol. Inverse correlation between arachidonic acid and HDL-C and between linoleic acid and LDL-C was observed. Conclusions. This study indicates that the type of fat, but not only the total amount of fat, predicts serum cholesterol and its fractions levels. The proportion of SFA, MUFA, PUFA in diet determines their effect on serum lipids profile.

Słowa kluczowe

PL

zywienie czlowieka; kwasy tluszczowe nasycone; kwasy tluszczowe jednonienasycone; kwasy tluszczowe wielonienasycone; spozycie zywnosci; struktura spozycia; profil lipidowy; dieta; choroby czlowieka; nadwaga; otylosc

EN

human nutrition; unsaturated fatty acid; monounsaturated fatty acid; polyunsaturated fatty acid; food consumption; consumption structure; lipid profile; diet; human disease; overweight; obesity

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2012
• Tom: 63
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.155-162,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wolanska D.

• Instytut Żywności i Żywienia, ul. Powsińska 61/63, 02-903 Warszawa

autor

Klosiewicz-Latoszek L.

• Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa, ul. Powsińska 61/63, 02-903 Warszawa
• Instytut Medycyny Społecznej, Warszawski Uniwersytet Medyczny, ul.Wojciecha Oczki 3, 02-007 Warszawa

Bibliografia

• 1. Abia R., Pacheco Y.M., Montero E., Ruiz-Gutierrez V., Muriana F.J.: Distribution of fatty acids from dietary oils into phospholipids classes of triacylglycerol-rich lipoproteins in healthy subjects. Life Sci. 2003, 72, 1643–1654.
• 2. Cassagno N., Palos-Pinto A., Costet P., et al.: Low amounts of trans 18: 1 fatty acids elevate plasma triacylglycerols but not cholesterol and alter the cellular defence to oxidative stress in mice. Br J Nutr. 2005, 94, 3, 346- 352.
• 3. Denke M.A., Adams-Huet B., Nguyen A.T.: Individual cholesterol variation in response to a margarine or butter based diet: a study in families. JAMA 2000, 284, 2740-2747
• 4. Emken E.A.: Metabolism of dietary stearic acid relative to other fatty acids in human subjects. Am J Clin Nutr. 1994, 60, 1023-1028.
• 5. European Food Safety Authority (EFSA). Scientific Opinion on Dietary Reference Values for fats, including saturated fatty acids, polyunsaturated fatty acids, monounsaturated fatty acids, trans fatty acids, and cholesterol. EFSA Journal 2010, 8, 3, 1461.
• 6. Garaulet M., Perez-Llamas F., Perez-Ayala M.: Site specific differences in the fatty acid composition of abdominal adipose tissue in an obese population from a Mediterranean area: relation with dietary fatty acids, plasma lipid profile, serum insulin, and central obesity. Am J Clin Nutr 2001, 74, 585-591.
• 7. Gerhard G.T., Ahmann A., Meeuws K., et al.: Effects of a low-fat diet compared with those of a high-monounsaturated fat diet on body weight, plasma lipids and lipoproteins, and glycemic control in type 2 diabetes. Am J Clin Nutr. 2004, 80, 3, 668-673.
• 8. Haban P., Zidekova E., Klvanova J.: Oleic acid serum phospholipids content is linked with the serum total- and LDL-cholesterol in elderly subjects. Med Sci Monit 2000, 6, 1093 –1097.
• 9. Hegsted D.M., McGandy R.B., Myers M.L.: Quantitative effects of dietary fat on serum cholesterol in man. Am J Clin Nutr 1965, 17, 281-295.
• 10. Howard B.V., Hannah J.S., Heiser C.C.: Polyunsaturated fatty acids result in greater cholesterol lowering and less triacylglycerol elevation than do monounsaturated fatty acids in a dose-response comparison in a multiracial study group. Am J Clin Nutr 1995, 62, 2, 392-402.
• 11. Hu F.B., Manson J.E., Willett W.C.: Types of dietary fat and risk of coronary heart disease: a critical review. J Am Coll Nutr. 2001, 20, 1, 5-19.
• 12. Hu F.B., Stampfer M.J., Manson J.E., Ascherio A., Colditz G.A., Speizer F.E., Hennekens C.H., Willett W.C.: Dietary saturated fats and their food sources in relation to the risk of coronary heart disease in women. Am J Clin Nutr. 1999, 70, 1001-8.
• 13. Jarosz M, Bułhak-Jachymczyk B: Normy Żywienia Człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. PZWL, IŻŻ, Warszawa 2008.
• 14. Jump D.B.: Dietary polyunsaturated fatty acids and regulation of gene transcription. Curr Opin Lipidol. 2002, 13, 155–64.
• 15. Keys A., Anderson J.T., Grende F.: Prediction of serum cholester responses of man to change in fats in the diet. Lancet 1957, 1, 943-953.
• 16. Kochan Z., Karbowska J., Babicz-Zielińska E.: Trans- -kwasy tłuszczowe w diecie – rola w rozwoju zespołu metabolicznego. Postepy Hig Med Dośw. 2010, 64, 650-658.
• 17. Kolanowski W.: Długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 – znaczenie zdrowotne w obniżaniu ryzyka chorób cywilizacyjnych. Bromat. Chem. Toksykol. 2007, 40, 3, 229 – 237.
• 18. Kris-Etherton P.M., Harris W.S., Appel L.J.: Fish consumption, Fish oil, omega-3 fatty acis, and cardiovascular disease. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2003, 23, 20-31.
• 19. Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. PZWL, Warszawa 2005.
• 20. Leaf A.: On the reanalysis of the GISSI-Prevenzione. Circulation 2002; 105: 1874-1875
• 21. Lichtenstein A.H., Appel L.J., Brands M. et all: Diet and Lifestyle Recommendations Revision 2006. A Scientific Statement from American Heart Association Nutrition Committee. Circulation 2006, 114, 82-96.
• 22. Luz Fernandez M., West K.L.: Mechanisms by which Dietary Fatty Acids Modulate Plasma Lipids. J. Nutr. 2005, 135, 2075–2078.
• 23. Matson F.H., Grundy S.M.: Comparison of effects of dietary saturated, monounsaturated and polyunsaturated fatty acids on plasma lipids and lipoproteins in man. J Lipid Res. 1985, 26, 194–202.
• 24. Mensink R.P., Zock P.L., Kester A.D.M., Katan M.B.: Effects of dietary fatty acids and carbohydrates on serum lipids and apolipoproteins: a meta analysis of 60 controlled trials. Am J Clin Nutr. 2003, 77, 1146–1155
• 25. Mozaffarian D., Micha R., Wallace S.: Effects on coronary heart disease of increasing polyunsaturated fat in place of saturated fat: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. PloS Medicine. 2010, 7, 3, 1-9.
• 26. Mustad V.A., Ellsworth J.L., Cooper A.D. Etherton T.D.: Dietary linoleic acid increases and palmitic acid decreases hepatic LDL receptor protein and mRNA abundance in young pigs. J. Lipid Res. 1996, 37, 2310-2323.
• 27. Ostrowska L., Czapska D., Karczewski J.: Ocena zawartości białka, tłuszczów i węglowodanów w dziennej racji pokarmowej studentów Akademii Medycznej w Białymstoku z nadwagą i otyłością. Roczn. PZH 2001, 52, 3, 247-256.
• 28. Połać I., Pytasz U., Stachowiak G.: Skład kwasów tłuszczowych tkanki tłuszczowej podskórnej i trzewnej u kobiet z nadwagą i otyłych w wieku pomenopauzalnym populacji Polski centralnej. Wpływ na profil lipidowy osocza. Przegląd Menopauzalny 2005, 6, 38 – 44.
• 29. Praca zespołowa. Wieloośrodkowe Badania Stanu Zdrowia Ludności. Program WOBASZ. Stan zdrowia populacji polskiej w wieku 20-74 lata w okresie 2003- 2005. Podstawowe wyniki badania przekrojowego. Próba ogólnopolska. Instytut Kardiologii im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego . Warszawa 2005.
• 30. Simopoulos A.P.: The importance of ratio of omega-6/ omega-3 essentials fatty acids. Biomed Pharmacother 2002, 56, 8, 365-379.
• 31. Siri-Tarino P.W., Sun Q., Hu F.B.: Saturated fat, carbohydrate, and cardiovascular disease. Am J Clin Nutr. 2010, 91, 502 – 509.
• 32. Sundram K., Karupaiah T., Hayes K.C.: Stearic acid-rich interesterified fat and trans-rich fat raise the LDL/HDL ratio and plasma glucose relative to palm olein in humans. Nutrition & Metabolism. 2007, 4, 3, 1-12.
• 33. Świerczyński J., Wołyniec W., Chmielewski M., Rutkowski B.: Molekularny mechanizm działania kwasów tłuszczowych na profil lipidowy. Przegląd Lekarski 2007, 64, 1, 3741
• 34. Szostak W.B., Cichocka A., Cybulska B.: Zdrowa dieta śródziemnomorska. Agencja Wydawnicza Comes, Warszawa 2001.
• 35. Szponar L., Wolnicka K., Rychlik E.: Album fotografii produktów i potraw. IŻŻ, Warszawa 2000.
• 36. Vasandi C., Kafrouni A.I., Caronna A., Bashmakov Y., Gotthard M., Horton J.D., Spady D.K.: Upregulation of hepatic LDL transport by n-3 fatty acids in LDL receptor knock out mice J Lipid Res. 2002, 43, 772–84.
• 37. Woollett L.A., Spady D.K., Dietschy J.M.: Regulatory effects of the saturated fatty acids 6:0 through 18:0 on hepatic low density lipoprotein receptor activity in the hamster. J Clin Invest. 1992, 89, 1133–1141.
• 38. Yu S., Derr J., Etherton T.D., Kris-Etherton P.: Plasma cholesterolpredictive equations demonstrate that stearic acid is neutral and monounsaturated fatty acids are hypocholesterolemic. Am J Clin Nutr 1995, 61, 1129–1139.
• 39. Zock P.L., Katan M.B.: Diet, LDL oxidation, and coronary artery disease. Am J Clin Nutr 1998, 68, 4, 759 – 760.