On two Oligocene Hyaenodontidae from Erghilyin-Dzo (Mongolian People's Republic)

• Autorzy: Dashzeveg D.

Warianty tytułu

PL

O dwóch oligoceńskich przedstawicielach Hyaenodontidae z Erghilyin-Dzo (Mongolska Republika Ludowa)

RU

O dvukh oligocenovykh predstaviteljakh Hyaenodontidae iz Ergilijjn-Dzo (Mongol'skaja Narodnaja Respublika)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper gives descriptions of two representatives of the Hyaenodontidae: Megalopterodon mongoliensis n. gen., n. sp. and Hyaenodon eminus Matthew & Granger from the upper horizons of the Erghilyin-Dzo outcrops (Lower Oligocene) in the Eastern Gobi Desert.

PL

Na terytorium wschodniej części Mongolskiej Republiki Ludowej, w odsłonięciu Ergilijn-Dzo, Checuu Caw (około 50 km na płn.-zachód od wschodniego urwiska Ergil Owo), zostały odkryte w 1962 roku przez autora szczątki oligoceńskich ssaków. W zebranej kolekcji znajdowały się dwie dolne szczęki, należące do dwóch przedstawicieli Hyaenodontidae Leidy. Szczątki te były wydobyte z górnych poziomów odsłonięcia skąd opisano dotychczas tylko fragmentaryczne materiały kostne prymitywnych mięsożernych. Podczas badań stwierdzono, że wymienione szczęki, różniące się między sobą wielkością, należą do dwóch odrębnych rodzajów. Większa z nich została tu opisana jako nowy rodzaj i gatunek Megalopterodon mongoliensis n.gen., n.sp., a druga zaliczona do małego hyenodonta Hyaenodon eminus Matthew & Granger. Materiały te przynoszą nowe dane do znajomości mało jeszcze zbadanych paleogeńskich mięsożernych Mongolskiej Republiki Ludowej. Poniżej podana jest diagnoza nowego przedstawiciela pterodontów. Megalopterodon n.gen. Diagnoza. - Formuła zębowa: I-₂-CP₁ ₂ ₃ ₄ M₁ ₂ ₃. Duży, stosunkowo wysoko wyspecjalizowany rodzaj podrodziny Hyaenodontinae. Dolna szczęka długa, masywna, z bardzo długim i wąskim spojeniem (symphysis). I₁ i I₃ nie występują. Kieł duży, masywny. P₂ - P₄ wyraźnie asymetryczne. P₃ i P₄ z dobrze wyrażonym tnącym charakterem koron. Długość koron przedtrzonowców półtora raza większa od ich szerokości. Tylna pięta (talonid?) przedtrzonowców bardzo duża. P₄ znacznie większy i wyższy od M₁. Diastemy między przedtrzonowcami wyraźnie widoczne. M₁ i M₂ z niewielkim talonidem. Parakonid i protokonid trzonowców niemal jednakowej wielkości. Metakonid na trzonowcach zupełnie zredukowany. Rodzaj monotypowy: Megalopterodon mongoliensis n.sp. Uwaga. - Najważniejszą cechą nowego rodzaju, odróżniającą go od innych znanych przedstawicieli podrodziny Hyaenodontinae Trouessart jest redukcja dolnych siekaczy i stosunkowo niewielki talonid na trzonowcach. Omawiana oecha charakteryzuje ten rodzaj jako dość wysoko wyspecjalizowanego przedstawiciela wśród pterodontów Starego Świata.

RU

На территории восточной части М. Н. Р., в местонахождении Эргилийн-Дзо, Хэцуу Цаб (= Эргиль-Обо), были обнаружены автором в 1962 г. остатки олигоценовых млекопитающих. Среди указанной коллекции находились две нижние челюсти принадлежащие представителям Hyaenodontidae Leidy. Челюсти происходят из верхнего горизонта Эргилийн-Дзо, откуда остатки примитивных хищников были известны исключительно по фрагментарным материалам. В настоящей статье приводится описание Megalopterodon mongoliensis n. gen., n. sp. и Hyaenodon eminus Matthew & Granger, дополняющее наши сведения о еще малоизвестных палеогеновых хищниках Монгольской Народной Республики. Ниже приводится диагноз нового представителя птеродонтов. Megalopterodon n. gen. Диагноз. - Зубная формула: I-₂-CP₁ ₂ ₃ ₄ M₁ ₂ ₃. Нижняя челюсть длинная, массивная, с очень длинным и узким симфизом. I₁ и I₃ отсутствуют. С очень крупный, массивный. Р₂ и Р₃ резко асимметричны. Задний выступ у основания коронки переднекоренных зубов очень большой. Длина коронки пе-реднекоренных зубов более чем в полтора раза превосходит ее ширину. У Р₃ и Р₄ хорошо выраженный режущий характер. Р₄ значительно выше чем M₁. Диа-стемы имеются между премолярами. Параконид и протоконид почти одинаковой величины на M₁ и М₂. Метаконид отсутствует на коренных зубах. M₁ и М₂ с небольшим талонидом. Крупный и сравнительно высоко специализированный род подсемейства. Род монотипный: Megalopterodon mongoliensis n. sp. Измерение и сравнение - в английском тексте (см. стр. 266). Замечание. - Необходимо отметить, что один из наиболее важных отличительных признаков нового рода от всех известных родов подсемейства Нуаеnоdontinae Trouessart - это отсутствие резцов I₁ и I₂ нижней челюсти и сравнительно небольшой талонид на коренных зубах.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1964
• Tom: 09
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.263-274,fig.,ref.

Twórcy

autor

Dashzeveg D.

• Institute of Palaeozoology, Polish Academy of Sciences, Warsaw, Poland
• Department of Biology, Mongolian Academy of Sciences, Ulan Bator, Mongolian People's Republic

Bibliografia

• ANDREWS, CH. 1906. A descriptive Catalogue of the Tertiary Vertebrata of the Fayum, Egypt. - Brit. Mus. Publ., 1-324, London.
• BERKEY, CH. & MORRIS, F. K. 1927. Geology of Mongolia. Natural History of Central Asia. - Amer. Mus. Nat. Publ., 11, 1-327, New York.
• GROMOVA, V. 1952. O primitivných chiščnikach iz paleogena Mongolii i Kazachstana. - Trudy Pal. Inst. Akad. Nauk SSSR, 10, 51-76, Moskva.
• - 1962. Podotrjad Creodonta. Primityvnye chiščniki. Osnovy paleontologii. - Mosk. Gos. Geologtech., 184-193, Moskva.
• MARTIN, R. 1906. Revision der obereocänen und unteroligocänen Creodonten Europas. - Rev. Suisse Zool., 14, 410-591, Bâle.
• MATTHEW, W. D. 1909. Carnivora and Insectivora of the Briger Basin, Middle Eocene. - Mem. Amer. Mus. Nat. Hist., 9, 6, 201-567, New York.
• MATTHEW, W. D. & GRANGER, W. 1924. New Carnivora from Tertiary of Mongolia. - Amer. Mus. Novitates, 104, 1-9, New York.
• - & - 1925a. New Creodonts and Rodents from Ardyn Obo Formation of Mongolia. - Ibidem, 193, 1-7.
• - & - 1925b. New Mammals from the Shara Murun Eocene of Mongolia. - Ibidem, 196, 1-11.
• - & - 1925c. New Mammals from the Irdyn Manha Eocene of Mongolia. - Ibidem, 198, 1-11.
• OSBORN, H. F. 1909. New Carnivorous Mammals from the Fayum Oligocene Egypt. - Bull. Amer. Mus. Nat. Hist., 26, 415-424, New York.
• ROŽDŽESTVENSKIJ, A. K. 1949. Nekotorye mestonachoždenija drevnetretičnych mlekopitajuščich v Mongolii. - Dokl. Akad. Nauk SSSR, 11, 463-466, Moskva.
• SCOTT, W. & JEPSEN, G. 1936. The mammalian fauna of the White River Oligocene. I. - Trans. Amer. Philos. Soc., 28, 1-153, New York.
• STROMER, E. V. 1926. Reste Land- und Süsswasserbewohnender Wirbeltiere aus den Diamantenfeldern Deutsch-Südwestafrikas. In: E. Kaizer, Die Diamantenwuste Südwestafrikas, 2, 107-153, Berlin.