Wstępna ocena cech dynamicznych namułów z jeziora Dąbie

• Autorzy: Parzonka W. , Glowski R. , Kreft A.

Warianty tytułu

EN

Preliminary estimation of dynamic features of muds from lake Dabie

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Namuły zalegające w jeziorze Dąbie mają cechy plastyczno-lepkie. Zawierają one dużą ilość materii organicznej oraz są zanieczyszczone przez ścieki komunalne i przemysłowe. Obecność tych substancji zmienia w istotny sposób cechy dynamiczne rumowiska drobnoziarnistego oraz warunki sedymentacji i resuspensji cząstek stałych. Przez jezioro Dąbie przechodzi ważny tor wodny o długości 14,5 km, szerokości 150 m i o głębokości gwarantowanej 3,2 m. Jest on okresowo pogłębiany za pomocą refulerów. Autorzy przeprowadzili wstępną ocenę własności fizycznych i reologicznych próbek pobranych z dna jeziora Dąbie w rejonie toru wodnego. Miąższość warstwy namułów wynosi od 3 do 5 m. Mają one konsystencję płynną, a ich wilgotność wynosi od 300–500%. Nominalna średnica ziarn d50 waha się od 12–15 μm na powierzchni do 44–95 μm przy dnie, a zawartość części organicznych zmienia się od 10–30%. Badania cech reologicznych namułów organicznych wykazały, że zachowują się one jak ciecze nienewtonowskie. Ich cechy można opisać za pomocą dwuparametrowego modelu Binghama.

EN

The muds settled in the Lake Dąbie have visco-plastic properties. They contain many organic matter and are polluted by sewage from communities and industry. The presence of this substances changes clearly the dynamic properties of the fine grained material, as well the conditions of sedimentation and resuspension of solid particles. An important navigation way is located in the lake Dąbie with following parameters: length 14.5 km, width 150 m and guaranteed depth 3.2 m. This way is periodically deepened by dredgers. The authors have performed a preliminary estimation of the physical and rheological features of mud samples from the Lake Dąbie in the region of the navigation way. The thickness of the mud layer is equal 3–5 m. The fine grined sediments have a liquid consistency, and their water content is equal to some 300- 500%. The nominal granulometric size d50 changes between 12–15 μm for superficial muds and between 44-95 μm for bottom muds, and the organic matter content varies between 10 – 30%. The studies on rheological features of organic sediments proved that they behave as non-newtonian liquids. Their behaviour can be described by the twoparameter rheological model of Bingham.

Słowa kluczowe

PL

jeziora; jezioro Dabie; namuly; osady jeziorne; wlasciwosci fizyczne; sklad granulometryczny; zawartosc czesci organicznych; gestosc objetosciowa szkieletu gruntowego; wlasciwosci reologiczne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2007
• Numer: 4/2
• Opis fizyczny: s.149-157,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Parzonka W.

• Instytut Inżynierii Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Pl.Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław

autor

Glowski R.

autor

Kreft A.

Bibliografia

• Hydroprojekt Warszawa.Badania geotechniczne oraz składu chemicznego osadów dennych jeziora Dąbie dla zadania „Udrożnienie toru wodnego w j. Dąbie”. 2004.
• Kurnatowski J., Orlewicz St. Mroziński Z., Kreft A. Badania rozmywalności organicznych osadów dennych z koryta dolnej Odry. Gospodarka Wodna, nr 9, Warszawa 1988.
• Kreft A. Wpływ zdolności retencyjnej jeziora Dąbie na rozpływy w sieci rzecznej dolnej Odry. Rozprawa doktorska, Politechnika Szczecińska, 1989.
• Madeyski M., Parzonka W. Physical and rheological features of bottom sediments from selected fish ponds. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu, CCCX, 1999.
• Migniot C. Etude des proprietes physiques de differents sédiments très fins et de leur comportement sous des actions hydrodynamiques. La Houille Blanche, 1968, 7.
• Parzonka W., Wolski W. Przybliżone określanie charakterystyk plastyczno-lepkiego płynięcia jednorodnych mieszanin gruntowo-wodnych za pomocą pojedynczego cylindra wiskotestera. Arch. Hydrotechniki, t. XV, z. 2, 1968.
• Parzonka W. Teoria wiskozymetrów dla jednorodnych mieszanin gruntowo-wodnych. Rozprawy Inżynierskie 1, 16. Zesz. Nauk. Akademii Rolniczej we Wrocławiu, 1968.
• Parzonka W. Deposition and erosion of fine sediments in rivers. Tempus Course on Erosion, Sediment Transport and Deposition Processes. SGGW, Warszawa 1994.
• Szutowicz J. Studies of feasibility of using the dredging material in aspects of environmental engineering. Seminar on problems of environmental engineering in the Odra river mouth. Technical University Szczecin, Department of Geotechnical Engineering, 1999.
• Wolski T. Prądy jeziora Dąbie i ich związek z reżimem hydrologicznym obszaru ujściowego Odry. Rozprawa doktorska, Uniwersytet Szczeciński, 2004.