Sposób żywienia młodzieży gimnazjalnej i licealnej

• Autorzy: Sitko D. , Wojtas M. , Gronowska-Senger A.

Warianty tytułu

EN

Food patterns of youth from gymnasium and lyceum

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wprowadzenie. Dzieci i młodzież stanowią grupę najbardziej narażoną na skutki nieprawidłowego żywienia. Sposób żywienia jest jednym z czynników wpływających na prawidłowy rozwój i wzrost młodego organizmu oraz utrzymanie zdrowia do późnej starości. Cel badań. Celem badań była ocena sposobu żywienia młodzieży z wybranego gimnazjum i liceum w Warszawie. Materiał i metoda. Badanie przeprowadzono za pomocą autorskiego kwestionariusza, 24-godzinnego wywiadu oraz kwestionariusza Block’a do oceny częstotliwości spożycia błonnika i tłuszczu. Wyniki. U uczniów obu szkół stwierdzono nieregularność spożywania podstawowych posiłków, często ich pomijanie, pojadanie między posiłkami (zwykle słodycze, słone przekąski ale też owoce) oraz picie herbaty, soków owocowych i wody niegazowanej. Ponad połowa badanych w obu szkołach regularnie spożywała napoje typu cola, a prawie połowa licealistów piła kawę. Sposób żywienia młodzieży był nieprawidłowy pod względem udziału błonnika i tłuszczu. Gimnazjaliści mieli bardziej prawidłowe spożycie tłuszczu. Racje pokarmowe młodzieży obu rodzajów szkół były ubogie w witaminy C, D i E oraz wapń, potas i magnez, natomiast zbyt bogate w witaminę A (u 7% powyżej UL) oraz B2, B6 i B12, a także sód, miedź i żelazo (chłopcy). Wnioski. Ogólnie nie stwierdzono istotnych różnic w sposobie żywienia młodzieży gimnazjalnej i licealnej, aczkolwiek był on bardziej poprawny u dziewcząt. Dla racjonalizacji sposobu żywienia konieczny jest stały jego monitoring oraz podjęcie działań edukacyjnych wśród rodziców, nauczycieli i młodzieży.

EN

Background. Children and adolescents are the most vulnerable for the impact of improper nutrition. The mode of nutrition is one of the factor influencing the proper development and growth of young organism and the maintenance of good health until advanced old age. Objective. The food pattern of youth from selected Warsaw gymnasium and lyceum was evaluated. Material and methods. Author’s questionnaire, 24h interview and Block questionnaire were used. Results. Irregularity of main meals intake, between meals consumption (sweets and salts snacks mainly and fruits also) as well as tea, fruit juices and mineral water drinking were observed in youth of both schools. More than half of them took cola drinks every day and half of youth drank coffee permanently. The daily ratios of both groups were short in fibre and too rich in fats. Fats intake was more proper among gymnasialists. Youth’s daily ration in both types of school were poor in vitamin C, D, E as well as calcium, potassium and magnesium. They were too rich in vitamin A in some cases (7%) over UL. Also, vitamin B2, B6 i B12 and sodium, copper, iron (boys) exceeded recommendations. Conclusions. No statistically significant differences in food pattern between gymnasium and lyceum youth were observed however in girls the one was more proper. In order to optimise the mode of nutrition the monitoring established on the constant base and education for parents, teachers and adolescents are needed.

Słowa kluczowe

PL

zywienie czlowieka; sposob zywienia; mlodziez; uczniowie; gimnazja; licea; skladniki odzywcze; bledy zywieniowe; zdrowie czlowieka; wywiad zywieniowy; chlopcy; dziewczeta; zywienie racjonalne

EN

human nutrition; nutritional model; adolescent; student; secondary school; nutritional component; dietary mistake; human health; nutritional interview; boy; girl; rational nutrition

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2012
• Tom: 63
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.319-327,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sitko D.

• Zakład Oceny Żywienia, Katedra Żywienia Człowieka, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159C, 02-776 Warszawa

autor

Wojtas M.

• Zakład Oceny Żywienia, Katedra Żywienia Człowieka, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159C, 02-776 Warszawa

autor

Gronowska-Senger A.

• Zakład Oceny Żywienia, Katedra Żywienia Człowieka, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159C, 02-776 Warszawa

Bibliografia

• 1. Cieślik E., Filipiak-Florkiewicz A., Topolska K.: Częstotliwość spożycia wybranych grup produktów spożywczych oraz stan odżywienia młodzieży gimnazjalnej. Żyw. Człow. Metabol. 2007, 34, 3/4 , 846 – 851.
• 2. Franczyk-Żarów M., Kostogrys R.B., Filipiak-Florkiewicz A., Maślak E., Pisulewski P.: Zwyczaje żywieniowe młodzieży wybranego technikum gastronomicznego w Warszawie. Żyw. Człow. Metabol. 2009, 36, 2, 294 – 299.
• 3. Frączek B.: Charakterystyka sposobu odżywiania młodzieży klas maturalnych liceum ogólnokształcącego, Żyw. Człow. Metabol. 2003, 30, 1/2, 87 – 922.
• 4. Gacek M., Fiedor M.: Charakterystyka sposobu odżywiania się młodzieży w wieku 14-18 lat. Roczn. PZH 2005, 56, 1, 49 – 55.
• 5. Gronowska-Senger A.: Zarys oceny żywienia. SGGW, Warszawa 2009.
• 6. Hamułka J., Gronowska-Senger A., Tomala G.: Częstotliwość i wartość energetyczna śniadań spożywanych przez młodzież szkół ponadpodstawowych. Roczn. PZH 2002, 53, 1, 81 – 87.
• 7. Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B. (red.): Normy Żywienia Człowieka, podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. PZWL, Warszawa 2008.
• 8. Jeżewska-Zychowicz M., Łyszkowska D.: Ocena wybranych zachowań żywieniowych młodzieży w wieku 13 – 15 lat i ich uwarunkowania na przykładzie środowiska miejskiego. Żyw. Człow. Metabol. 2003, 30, 1/2, 572 – 577.
• 9. Jeżewska-Zychowicz M.: Ocena poziomu wiedzy żywieniowej młodzieży w wieku 13-15 lat w perspektywie prewencji chorób dietozależnych. Żyw. Człow. Metabol. 2004, 31, Supl. 2, 2, 86 – 97.
• 10. Jeżewska-Zychowicz M.: Wpływ środowiska rodzinnego na częstotliwość spożywania posiłków przez młodzież w wieku 13 – 15 lat na przykładzie środowiska warszawskiego. Żyw. Człow. Metabol. 2003, 30, 1/2, 93 – 97.
• 11. Jeżewska-Zychowicz M.: Zachowania żywieniowe i ich uwarunkowania. SGGW, Wyd. II, Warszawa 2007.
• 12. Klebaniuk R., Grela E.: Ocena żywienia wybranej grupy młodzieży szkolnej Lubelszczyzny. Żyw. Człow. Metabol. 2009, 36, 1, 193-200.
• 13. Kolmaga A., Godala M., Trafalska E: Ocena podaży witamin i składników mineralnych dietą i suplementami diety w grupie 12-13 letnich z łódzkich szkół. Żyw. Człow. Metabol. 2009, 36, 1, 40 – 47.
• 14. Kołłajtis-Dołowy A., Olechnowicz I.: Rola telewizyjnej reklamy żywności w kształtowaniu postaw i zachowań żywieniowych dzieci. Żyw. Człow. Metabol. 2002, 29, Supl. 360 – 365.
• 15. Kołłajtis-Dołowy A., Pietruszka A., Waszczeniuk-Uliczka M., Chmara-Pawlińska R.: Wybrane zachowania żywieniowe młodzieży gimnazjalnej z Warszawy. Żyw. Człow. Metabol. 2003 30, 1/2, 182 – 187.
• 16. Paczkowska M., Białkowska M., Kunachowicz H.: Ocena preferencji spożycia produktów zawierających błonnik pokarmowy przez młodzież z terenu Warszawy. Żyw. Człow. Metabol. 2003, 30, 1/2, 382 – 385.
• 17. Pietruszka B., Dołowa J., Osypiuk D.: Udział soków i wód mineralnych w spożyciu napojów przez młodzież szkół średnich Płocka i Białej Podlaskiej. Żyw. Człow. Metabol. 2002, 29, Suplement, 132 – 136.
• 18. Reguła J., Zielke M.: Styl życia i preferencje pokarmowe dzieci i młodzieży otyłej w porównaniu z osobami o prawidłowych wskaźnikach rozwoju somatycznego. Żyw. Człow. Metabol. 2007, 34, 961 – 964.
• 19. Roszkowski W.: Podstawy nauki o żywieniu człowieka. Przewodnik do ćwiczeń. SGGW, Warszawa 2005.
• 20. Suliga E.: Częstość spożycia i wartość energetyczna śniadań wśród dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. Roczn. PZH 2006, 57, 1, 73 – 79.
• 21. Suliga E.: Spożycie produktów fast food oraz słodyczy i słodzonych napojów gazowanych wśród uczniów szkół średnich. Żyw. Człow. Metabol. 2002, 29, 3, 156 – 163.
• 22. Szczepaniak B., Flaczyk E., Górecka D.: Częstotliwość spożycia wybranych produktów w zależności od sytuacji materialnej młodzieży. Żyw. Człow. Metabol. 2002, 29, Supl., 137 – 142.
• 23. Szczepańska E., Bielaszka A., Mikoda M., Kiciak A.: Ocena zawartości wapnia i żelaza w jadłospisach licealistek zamieszkałych na wsi i w mieście na terenie województwa śląskiego. Probl. Hig. Epidemiol. 2011, 46, 2, 266 – 272.
• 24. Szponar L., Ołtarzewski M., Rychlik E.: Zawartość wybranych witamin i składników mineralnych w całodziennym pożywieniu Polaków. Żyw. Człow. Metabol. 2002, Supl., 114 – 118.
• 25. Szponar L., Rychlik E.: Żywienie zbiorowe dzieci i młodzieży szkolnej w Polsce. Roczn. PZH 2000, 51, 2, 149 – 161.
• 26. Urbańska I., Czarniecka-Skubina E.: Częstotliwość spożycia przez młodzież produktów spożywczych oferowanych w sklepikach szkolnych. Żywność, Nauka, Technologia, Jakość 2007, 3, 52, 193 – 204.
• 27. Wajszczyk B., Charzewska J, Rogalska-Niedźwiedź R.: Zwyczaje żywieniowe młodzieży związane z częstotliwością spożywania posiłków a nadwaga i otyłość. Zdrowie Publiczne 2006, 116, 491 – 493.
• 28. Wajszczyk B., Charzewska J., Chabros E., Rogalska- -Niedźwiedź R., Chwojnowska Z., Fabiszewska J.: Jakościowa ocena sposobu żywienia młodzieży w wieku pokwitania. Probl. Hig. Epidemiol. 2008, 89, 1, 85 – 89.
• 29. Wołowski T., Jankowska M.: Wybrane aspekty zachowań zdrowotnych młodzieży gimnazjalnej. Część I. Zachowania młodzieży związane z odżywianiem. Probl. Hig. Epidemiol. 2007, 88, 1, 64 – 68.
• 30. Ziółkowska A., Gajewska M., Szostak-Węgierek D: Zachowania żywieniowe młodzieży gimnazjalnej z Warszawy i miejscowości podwarszawskich. Probl. Hig. Epidemiol. 2010, 91, 4, 606 – 610.