PL
Wprowadzenie. Zaburzenia lipidowe są jednym z najważniejszych czynników ryzyka rozwoju chorób o podłożu miażdżycowym i mogą prowadzić do występowania choroby niedokrwiennej serca, otyłości, cukrzycy typu II oraz niektórych nowotworów. Wybór żywności i posiłków przez osoby dorosłe, w dużej mierze determinowany jest zwyczajami żywieniowymi i wiedzą, nabytą we wcześniejszych okresach życia. Cel badań. Celem pracy była ocena preferencji i częstotliwości spożycia produktów zawierających tłuszcze, wśród uczniów Zespołu Szkół Gastronomicznych w Krakowie. Materiał i metody. Badania przeprowadzono z udziałem 140 uczniów podzielonych na dwie podgrupy, w zależności od płci i zakresów wiekowych, w okresie jesienno-zimowym. Do badań wykorzystano ankietę opracowaną w Katedrze Żywienia Człowieka Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, dotyczącą sposobu żywienia oraz częstotliwości spożycia wybranych grup produktów spożywczych, zawierających tłuszcze. Wyniki. Wykazano istotny (P<0,05) wpływ czynnika płci na preferencje dotyczące wyboru mleka, spożywania potraw tłustych oraz rodzaju tłuszczu stosowanego do smażenia potraw. Dziewczęta częściej wybierały mleko o obniżonej zawartości tłuszczu w porównaniu do chłopców. Zaobserwowano, że tłuste części potraw częściej eliminowały dziewczęta niż chłopcy. Wykazano, że dziewczęta, częściej niż chłopcy wybierały do smażenia potraw olej lub margarynę, natomiast chłopcy częściej stosowali smalec, słoninę i boczek. Częstotliwość spożywania ryb lub przetworów rybnych, preferencje dotyczące spożycia mleka oraz spożywania potraw tłustych zależały istotnie (P<0,05) od wieku. Starsi uczniowie rzadziej spożywali ryby lub ich przetwory oraz częściej zostawiali tłuste kawałki, w porównaniu do uczniów młodszych klas. Mleko tłuste spożywane było chętniej przez uczniów młodszych, natomiast mleko chude przez młodzież starszą. Wnioski. Stwierdzono, że uczniowie Zespołu Szkół Gastronomicznych, pomimo nabywanej wiedzy żywieniowej, popełniają wiele błędów.
EN
Background. Dyslipidemia is one of the most important risk factors for atherosclerotic disease and may lead to coronary heart disease, obesity, type II diabetes and certain cancers. The choice of food and meals by adults is a large part determined by the dietary habits and knowledge acquired in earlier periods of life. Objective. The aim of this study was to evaluate frequency of consumption of food products containing fats among students of the Catering School in Kraków. Material and methods. The study was conducted with the participation of 140 students divided into two subgroups, depending on gender and age, in the autumn and winter season. During the studies a food frequency questionnaire containing question about frequency intake of selected groups of food products containing fats was used. This questionnaire was prepared at the Department of Human Nutrition Agricultural University of Kraków. Results. A significant (P <0.05) effect of gender on preferences for the choice of milk, eating greasy food and the type of fat used for frying foods was found. Girls more often chose milk with reduced fat content compared to boys. It was observed that the fatty parts of food more often were eliminated by girls than boys. Girls more often than boys chose to fry foods oil or margarine, while boys more often used lard and bacon. Frequency of consumption of fish or fish products, milk consumption preferences and eating fatty foods depended significantly (P <0.05) oon age. Older students less likely to eat the fish or fish products more often left fatty cuts compared to the younger students. Fatty milk was likely consumed by younger students, while fat free milk by older youth. Conclusions. It was found that the students of the Catering School, despite the acquired knowledge of nutrition, make many mistakes.