Pilotażowe programy zarządzania obszarami NATURA 2000 "Małopolski Przełom Wisły", "Przełom Wisły w Małopolsce" i "Dolina Zwolenki"

• Autorzy: Kot J. , Kucharczyk M.

Warianty tytułu

EN

Pilot management programmes for Nature 2000 sites, "The Malopolska Vistula gap", "The Vistula gap in Malopolska" and "The Zwolenka river valley"

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej, w ramach Porozumienia Bliźniaczego PHARE PL/IB/2001/EN/02 „Wdrażanie Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 na terenie Polski", wykonane zostały opracowania planów ochrony dla wybranych obszarów zgłoszonych do sieci NATURA 2000. Program realizowany był przez IUCN przy wsparciu Ministerstwa Ekologii i Zrównoważonego Rozwoju Republiki Francuskiej i Ministerstwa Środowiska Rzeczpospolitej Polskiej. Przygotowanie planów zarządzania wybranych pilotażowych obszarów zgłoszonych do sieci NATURA 2000 miało na celu także opracowanie metodologicznych narzędzi zarządzania obszarami. W ramach projektu opracowane zostały m.in. programy zarządzania dla dwóch zatwierdzonych obszarów: ptasiego „Małopolski Przełom Wisły” (PLB140006) i siedliskowego (habitat) „Dolina Zwolenki” (PLH140008) oraz projektowanego obszaru siedliskowego „Przełom Wisły w Małopolsce”. Sformułowano następujące cele strategiczne dla ochrony siedlisk i gatunków ww. obszarach: I. Podtrzymanie naturalnych procesów kształtujących dolinę Wisły, zachowanie warunków siedliskowych do funkcjonowania ekosystemów, w szczególności zachowanie, a w razie potrzeby przywrócenie właściwych stosunków wodnych oraz utrzymanie wysokiej jakości i właściwego składu fizykochemicznego wód. II. W ekosystemach leśnych i zadrzewieniach doliny Wisły strategicznym celem jest zachowanie bądź renaturyzacja powierzchni zajętych przez siedliska łęgowe i grądowe oraz utrzymanie bądź poprawa warunków funkcjonowania związanych z nimi gatunków, przede wszystkim ptaków. Następnym strategicznym celem dla ochrony obszaru Przełomu Wisły w Małopolsce jest zabezpieczenie siedlisk związanych z użytkowaniem rolniczym: (a) siedlisk łąkowych poprzez utrzymanie bądź przywrócenie ekstensywnego użytkowania łąkowego i wypasowego; (b) muraw kserotermicznych z cennymi gatunkami roślin i zwierząt. III. Niezbędne jest utrzymanie drożności korytarza ekologicznego Wisły na całej długości rzeki od źródeł po ujście. W tym celu niezbędne jest odsuniecie wałów od głównego koryta rzeki. IV. Dla ochrony siedlisk i gatunków występujących w Dolinie Zwolenki strategiczne znaczenie posiada zachowanie istniejących stosunków wodnych.

EN

With the financial support of the European Union, as part of the Twinning Project PHARE PL/IB/2001/EN/02 "Implementation of NATURA 2000 Network in Poland", management plans of selected sites within the NATURA 2000 network have been prepared. The project was carried out by IUCN with considerable support from the French Ministry of Ecology and Sustainable Development and the Polish Ministry of the Environment. Part of this project, apart from preparing plans of management of selected pilot areas within the NATURA 2000 network, was preparing methodological tools for area management. Among other things, programmes have been prepared for the management of two existing sites: a bird site “The Małopolska Vistula Gap” (PLB140006) and a habitat site “The Zwolenka River Valley” (PLH140006) as well as a planned habitat site “The Vistula Gap in Małopolska. The following strategic aims in protecting habitats and species have been formulated: 1. Sustaining natural processes that shape the Vistula Valley, maintaining suitable habitat conditions for ecosystems to function, especially maintaining and, if necessary, recreating appropriate water relations as well as maintaining the high quality and appropriate physico-chemical composition of local waters. 2. In forest ecosystems and plantings in the Vistula Valley the main strategic aim is sustaining or re-naturisation of areas covered with riparian and dry-ground forests as well as maintaining or improving life conditions of species connected with them, especially birds. Another important aim for the Vistula Gap in Małopolska is protecting habitats connected with agriculture: (a) meadow habitats – through maintaining or re-introducing their extensive use as meadows or grazing areas, (b) xerothermic grasslands with their precious plant and animal species. 3. It is extremely important to keep the ecological corridor of the Vistula passable along its whole length, form the source to the mouth of the river. In order to do that it is necessary to move the embankments away from the river channel. For protecting the species and habitats of the Zwolenka River Valley it is vital to maintain the existing water relations.

Słowa kluczowe

PL

ochrona przyrody; Europejska Siec Ekologiczna Natura 2000; obszary chronione; obszary Natura 2000; Malopolski Przelom Wisly; dolina Zwolenki; Przelom Wisly w Malopolsce; zarzadzanie; programy pilotazowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2006
• Numer: 4/3
• Opis fizyczny: s.55-66,bibliogr.

Twórcy

autor

Kot J.

• Zakład Ochrony Przyrody, Instytut Biologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Lublin

autor

Kucharczyk M.

Bibliografia

• Chylarecki P., Nowicki W. Wartości przyrodnicze dużych rzek Polski. Zagrożenia i możliwości ochrony. Warszawa, Chrońmy Przyr. Ojcz. 1993, 49(4) s. 14–39.
• Chylarecki,P., Kucharczyk M. Przyrodnicze uwarunkowania wdrażania sieci Natura 2000 na obszarach dolin rzecznych, maszynopis. Warszawa 2004.
• Chylarecki P., Sawicki G. Ostoja Ptaków Doliny Środkowej Wisły, Warszawa 2003.
• Jermaczek A., Czwałga T., Krzyśków T., Stańko R. Ptaki Kostrzyńskiego Zbiornika Retencyjnego w okresie lęgowym w latach 1990–1992. .Przegl. Przyr. 1993, 4,2: s. 21–40.
• Okruszko T., Tyszewski S., Pudłowska D. Gospodarowanie zasobami wodnymi Górnej Narwi. Zeszyty Prob. Post. Nauk Rol., 428, Warszawa 1996.
• Petit-Uzac V., Pawlaczyk P. Przewodnik metodyczny „Planowanie ochrony obszarów Natura 2000, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2005.
• Warowna J. Wpływ zabudowy hydrotechnicznej na warunki sedymentacji w korycie powodziowym Wisły na odcinku Zawichost – Puławy. wyd. UMCS, Lublin 2003.