Therapeutic potential of Polish Baltic spas

• Autorzy: Rydz E. , Jazewicz I.

Warianty tytułu

PL

Potencjał leczniczy polskich uzdrowisk nadbałtyckich

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The main objective of this paper is to show the therapeutic potential of Polish spas situated on the Baltic coast. The introduction discusses the development and the importance of spa treatment for the present society. The gradual growth of technical civilization has caused major changes in working and living conditions as well as lifestyles and diets of people. It has been emphasized that the new health risks connected with the evolution of technical civilization often have ecological background. In the further part of the article, particular attention has been paid to natural and socio-economic conditions of development of Polish Baltic spas. The paper presents also treatment profiles provided in the spas in question as well as their share in providing medical treatment in the scale of the whole country. It should be emphasised that the potential of Polish seaside spas may be proved not only by spa facilities, treatment profiles and numbers of services provided but also by significantly increasing in past six years number of patients, both foreigners and fully paid natives.

PL

Lecznictwo uzdrowiskowe należy z jednej strony do najstarszych dziedzin medycyny, z drugiej – do tych, które dopiero w XX w. uzyskały pełną podbudowę naukową. Równolegle do ogólnego postępu w medycynie znacznie odmienił się obraz uzdrowisk utrwalony kiedyś w pamiętnikach i literaturze. Swoista demokratyzacja uzdrowisk spowodowała, że wśród mieszkańców sanatoriów pojawili się ludzie praktycznie ze wszystkich warstw społecznych. Zaznaczyć należy, że kuracja uzdrowiskowa odgrywa dzisiaj ważną rolę w walce z chorobami cywilizacyjnymi, stanowi bowiem naturalny sposób zapobiegania licznym chorobom przewlekłym i ich leczenia poprzez pobudzenie naturalnych mechanizmów fizjologicznych wymuszających aktywny udział organizmu, zwłaszcza jego zdrowych części, w przywracaniu jego harmonijnego funkcjonowania. Coraz więcej osób słusznie uważa, że nie należy oglądać się na los, tylko w miarę istniejących możliwości zająć się własnym zdrowiem. Podstawą lecznictwa uzdrowiskowego jest stosowanie naturalnych metod leczniczych. Niepodważalnym walorem uzdrowisk nadmorskich jest zatem leczenie za pomocą czynników związanych z klimatem i wodą morską. Kurorty polskiej strefy nadbałtyckiej dysponują mineralnymi wodami leczniczymi z własnych źródeł, a także złożami borowiny. W uzdrowiskach tych obok talasoterapii stosuje się też inne metody współczesnej fizjoterapii – przede wszystkim balneologii – w tym zabiegi borowinowe i kąpiele w mineralnych wodach leczniczych. Potwierdzeniem dużego znaczenia zlokalizowanych na polskim wybrzeżu sześciu uzdrowisk: Dąbek, Kamienia Pomorskiego, Kołobrzegu, Sopotu, Świnoujścia i Ustki jest fakt, że na koniec 2010 r. dysponowały one łącznie 9 630 łóżkami, co stanowiło 25,5% ogólnej ich liczby w skali kraju. Kolejnym miernikiem świadczącym o znacznym potencjale usytuowanych na wybrzeżu zakładów lecznictwa uzdrowiskowego jest ogólna liczba kuracjuszy, która wynosiła w tym samym roku 161 970 osób, tj. 28,3% korzystających z lecznictwa uzdrowiskowego w całym kraju. Zdecydowanie największa liczba pacjentów korzystała z usług świadczonych w 24 obiektach w Kołobrzegu (104 970 osób), tj. 64,4% kuracjuszy przebywających w zakładach leczniczych na wybrzeżu. Pozytywnym zjawiskiem ostatnich sześciu lat (2005-2010) jest sukcesywne zwiększenie ilości miejsc w zakładach leczniczych, co sprzyja wzrostowi liczby kuracjuszy i wykonywanych zabiegów. Powiększa się także liczba kuracjuszy zagranicznych. Docelowym miejscem pobytu pacjentów z Niemiec i krajów skandynawskich są głównie Kołobrzeg i Świnoujście. Z badań, jakie prowadzono wynika, że uzdrowiska nadmorskie, szczególnie Dąbki i Kołobrzeg, odgrywają również bardzo ważną rolę w leczeniu dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat. W 2010 r. w tych miejscowościach przebywało łącznie ponad 7,6 tys. osób, co stanowiło prawie 40% wielkości krajowej. Obok wcześniej zaprezentowanych uwarunkowań wynikających ze środowiska przyrodniczego, o potencjale polskich uzdrowisk nadbałtyckich świadczy ilość i rodzaj wykonywanych tu zabiegów leczniczych. Zdecydowany prym w ilości wykonywanych zabiegów przyrodoleczniczych wiedzie Kołobrzeg, co ma związek z występującymi tu surowcami leczniczymi. Wyniki badań wskazują, że struktura zabiegów leczniczych, jakie wykonywane były w uzdrowiskach położonych w strefie nadmorskiej była wyraźnie zróżnicowana zarówno w ogólnej liczbie zabiegów, jak i poszczególnych uzdrowisk.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
• Rocznik: 2012
• Tom: 16
• Opis fizyczny: p.19-35,fig.,ref.

Twórcy

autor

Rydz E.

• Department of Socio-Economic Geography and Touristics, Institute of Geography and Regional Studies, Pomeranian University in Slupsk, Partyzantow 27, 76-200 Slupsk, Poland

autor

Jazewicz I.

• Department of Socio-Economic Geography and Touristics, Institute of Geography and Regional Studies, Pomeranian University in Slupsk, Partyzantow 27, 76-200 Slupsk, Poland

Bibliografia

• Durydiwka M., Duda-Gromada K., 2009. SPA i wellness jako nowe (?) funkcje w miejscowościach uzdrowiskowych. W: Turystyka uzdrowiskowa. Stan i perspektywy. (SPA and wellness as new (?) functions in holiday resorts. In: Spa tourism. State and perspectives). (Ed.) M. Boruszczak, WSTiH, Gdańsk, 245-256, (in Polish).
• Jackowski A., 1981. Typologia funkcjonalna miejscowości turystycznych (na przykładzie województwa nowosądeckiego). (Functional typology of tourist places (on the example of Nowy Sącz Voievodship), Habilitation Thesis, 35, UJ, Kraków, (in Polish).
• Jażewicz I., 2005. Ustka jako centrum turystyki uzdrowiskowej. W: Kształtowanie funkcji turystycznych w miejscowościach uzdrowiskowych. (Ustka as a centre of health tourism. In: Shaping the features of tourism in health resorts). (Ed.) E. Rydz, PAP, Słupsk, 60-71, (in Polish).
• Journal of Laws of 2005 No 167, item 1399 with later amendments.
• Journal of Laws of 2007 No 44, item 285.
• Kaczmarek J., Stasiak A., Włodarczyk B., 2002. Produkt turystyczny albo jak organizować poznawanie świata. (Tourism product or how to organize experiencing the world). UŁ, Łódź, 22-29, (in Polish).
• Kowalczyk A., 2005. Transformacja uzdrowiska w wielofunkcyjny ośrodek turystyczny – przykład Mariańskich Łaźni (Czechy). W: Kształtowanie funkcji turystycznych w miejscowościach uzdrowiskowych. (The transformation of spa into multifunctional tourist resort – an example of Marianske Lazne (Czech Republic). In: Shaping the features of tourism in health resorts). (Ed.) E. Rydz, PAP, Słupsk, 11-21, (in Polish).
• Kozłowska-Szczęsna T., Błażejczyk K., Krawczyk B., Limanówka D., 2002. Bioklimat uzdrowisk polskich i możliwości jego wykorzystania w lecznictwie. (Bioclimate of Polish spas and possibilities of its use in medicine). Monographies IGiPZ PAN, Warszawa, 3, 55-57, (in Polish).
• Krawczyk B., 2009. Klimatyczne uwarunkowania lecznictwa uzdrowiskowego. W: Zdrowie i wypoczynek. Wielka księga polskich uzdrowisk, kąpielisk nadmorskich i miejscowości o walorach klimatyczno-zdrojowych. (Climatic conditions of spa treatment. In: Health and rest. Great book of Polish spas, seaside resorts and places of beneficial climate conditions). (Ed.) Z. Franczukowski, „Mirex”, Bydgoszcz, 1, 55-57, (in Polish).
• Krystosik-Łasecka K., 2009. Uzdrowisko Kołobrzeg dla dzieci i młodzieży (Spa Kołobrzeg for children and adolescents). Bather’s Newspaper, 3(44), 12-13, (in Polish).
• Lecznictwo uzdrowiskowe w Polsce w latach 2000-2010. Informacje i opracowania statystyczne. (Health resorts in Poland in 2000-2010. Information and statistical studies). 2011. Under guidance of K. Jakóbik. GUS, Kraków, (in Polish).
• Leszczycki S., 1939. Rozwój ruchu uzdrowiskowego w Polsce. (Development of spa movement in Poland). Turyzm Polski, 2, 6, 111-118, (in Polish).
• Liszewski S., 1988. Funkcje osadnictwa nadmorskiego w świetle analizy ruchu turystycznego. Przykład Mierzei Helskiej. (Functions of coastal settlement in the light of tourism movement. Example of Hel Peninsula). Acta Univ. Lodz., Tourism, 4, 39-67, (in Polish).
• Liszewski S., 2009. Przestrzeń turystyczna Polski. Koncepcja organizacji turystycznej. W: Współczesne problemy przemian strukturalnej przestrzeni geograficznej. (Tourist space of Poland. Concept of tourist organisation. In: Modern problems of structural changes in geographical space). (Ed.) I. Jażewicz, AP, Słupsk, 59-69, (in Polish).
• Łoboda J., 2006. Niektóre uwarunkowania społeczne i dylematy współczesności a turystyka uzdrowiskowa. W: Turystyka uzdrowiskowa w gospodarce regionu i kraju. (Some social determinants and dilemmas of modernity and spa tourism. In: Spa tourism in the economy of the region and country). (Ed.) T. Iwanek, WSZ, Wrocław, 13-23, (in Polish).
• Matczak A., 1999. Segmentacja przestrzenna krajowego rynku turystycznego Ustki. (Spatial segmentation of domestic tourism market of Ustka). Turyzm, 9, 1, 105-136, (in Polish).
• Mika M., Ptaszycka-Jackowska D., 2007. Formy turystyki zdrowotnej. W: Turystyka. (Forms of health tourism. In: Tourism). (Ed.) W. Kurek, PWN, Warszawa, 279-292, (in Polish).
• Palmowski T., 2005. Funkcje rekreacyjno-turystyczne i uzdrowiskowe Sopotu. W: Kształtowanie funkcji turystycznych w miejscowościach uzdrowiskowych. (Recreational, tourist and spa functions of Sopot. In: Shaping the features of tourism in health resorts). (Ed.) E. Rydz, PAP, Słupsk, 30-45, (in Polish).
• Ponikowska I., 2009. Kliniczne podstawy balneologii medycyny fizykalnej. W: Zdrowie i wypoczynek. Wielka księga polskich uzdrowisk, kąpielisk nadmorskich i miejscowości o walorach klimatyczno-zdrojowych. (Clinical basis of balneology and physical medicine. In: Health and rest. Great book of Polish spas, seaside resorts and places of beneficial climate conditions). (Ed.) Z. Franczukowski, „Mirex”, Bydgoszcz, 1, 43-45, (in Polish).
• Ptaszycka-Jackowska D., 1999. Lecznictwo uzdrowiskowe a turystyka. (Spa treatment versus tourism). Turyzm, 9, 1, 201-208, (in Polish).
• Rajman J., 1987. Problemy przestrzennego rozwoju ośrodków lokalnych (na przykładzie Korfantowa) w województwie opolskim. W: Badania nad ekonomiką regionu. (Problems of spatial development of local centres (on the example of Korfantów) in Opolskie Voivodeship. In: Research on local economy). (Ed.) K. Heffner, IŚ, Opole, 179-184, (in Polish).
• Rajman J., 1997. Strefa podmiejska – mechanizm powstawania i przekształceń. W: Geografia, człowiek, gospodarka: profesorowi Bronisławowi Kortusowi w 70 rocznicę urodzin. (Suburban zone – mechanism of establishing and transformations. In: Geography, man, economy: to Professor Bronisław Kortus on the 70th birthday anniversary). (Ed.) A. Jackowski, UJ, Kraków, 67-73, (in Polish).
• Rydz E., 2005. Dostosowanie lecznictwa sanatoryjnego do potrzeb kuracjuszy na przykładzie sanatorium „Węgiel Brunatny” w Kołobrzegu. W: Kształtowanie funkcji turystycznych w miejscowościach uzdrowiskowych. (Adapting spa treatment to the health resort visitors’ needs on the example of “Węgiel Brunatny” sanatorium in Kołobrzeg. In: Shaping the features of tourism in health resorts). (Ed.) E. Rydz, PAP, Słupsk, 251-264, (in Polish).
• Rydz E., 2011. Rola turystyki w rozwoju strefy nadmorskiej na przykładzie Pomorza Środkowego. W: Turystyka. Księga Jubileuszowa w 70. rocznicę urodzin Profesora Stanisława Liszewskiego. (The role of tourism in coastal zone development on the example of Central Pomerania. In: Tourism. Jubilee Book on Professor Liszewski 70th anniversary of birth). (Ed.) B. Włodarczyk, UŁ, Łódź, 319-336, (in Polish).
• Straburzyńska-Lupa A., Straburzyński G., 2009. Uzdrowiska – archaizm, luksus czy konieczność. W: Zdrowie i wypoczynek. Wielka księga polskich uzdrowisk, kąpielisk nadmorskich i miejscowości o walorach klimatyczno-zdrojowych. (Spas – archaism, luxury or necessity. In: Health and rest. Great book of Polish spas, seaside resorts and places of beneficial climate conditions). (Ed.) Z. Franczukowski, „Mirex”, Bydgoszcz, 1, 121- 125, (in Polish).
• Szwichtenberg A., 2006. Gospodarka turystyczna polskiego wybrzeża. (Tourism economy of Polish coast). PK, Koszalin, (in Polish).
• Warszyńska J., Jackowski A., 1978. Podstawy geografii turyzmu. (Foundamentals of tourism geography). PWN, Warszawa, (in Polish).

Uwagi

PL

Rekord w opracowaniu