EN
Background. Metabolic processes of food additives which are “exogenous xenobiotics” are catalysed, primarily, by enzymes located in microsomes of hepatocytes affiliated to P-450 cytochrome superfamily, containing iron. The aim of the study was to investigate the effect of diet composition and selected food additives on the erythrocyte system and iron metabolism in peripheral blood of male rats. Material and methods. The experiment was carried out on 30 male rats sorted into three equinumerous groups. For drinking animals received pure, settled tap water, animals from group III were receiving additionally an aqueous solution of sodium (nitrate), potassium nitrite, benzoic acid, sorbic acid and monosodium glutamate. Results. Ascertained a significant effect of changes in diet composition on the increase in hematocrit marker value and the count of red blood cells in blood of animals examined. Used food additives diminished hemoglobin concentration, hematocrit value and red blood cell count, diminishing also iron concentration in serum, the total iron binding capacity and transferrin saturation with iron. Conclusions. Analysis of the results allowed ascertain adverse changes in values of the erythrocytic system markers, occurring under the influence of the applied mixture of food additives. Used food additives change the iron metabolism, most likely from the necessity of applied xenobiotics biotransformation by heme-containing monoxygenases of P-450 cytochrome.
PL
Wstęp. Procesy przemian ksenobiotyków, do których są zaliczane dodatki do żywności, katalizują enzymy grupy cytochromu P-450, w skład których wchodzi żelazo. Celem pracy było określenie, na modelu zwierzęcym, wpływu składu diety i wybranych dodatków do żywności na układ czerwonokrwinkowy i gospodarkę żelazem we krwi obwodowej. Materiał i metody. Doświadczenie przeprowadzono na 30 samcach szczura szczepu Wistar, podzielonych na trzy grupy. Do picia zwierzęta otrzymywały wodę, a grupie III dodatkowo podawano wodny roztwór azotynu sodu, azotanu potasu, kwasu benzoesowego, kwasu sorbowego i glutaminianu sodu. Wyniki. Stwierdzono istotny wzrost wartości wskaźnika hematokrytowego oraz ilości krwinek czerwonych we krwi badanych zwierząt pod wpływem zmiany składu diety. Zastosowane dodatki do żywności istotnie zmniejszały stężenie hemoglobiny, wartość wskaźnika hematokrytowego oraz ilość krwinek czerwonych we krwi badanych zwierząt, zmniejszając także stężenie żelaza w surowicy krwi, całkowitą zdolność wiązania żelaza i stopień wysycenia transferyny żelazem. Wnioski. Analizując uzyskane wyniki, stwierdzono niekorzystne zmiany wartości wskaźników układu czerwonokrwinkowego, zachodzące pod wpływem zastosowanej mieszaniny dodatków do żywności. Zastosowane dodatki zmieniały metabolizm żelaza, najprawdopodobniej ze względu na konieczność biotransformacji zastosowanych ksenobiotyków przez monooksygenazy cytochromu P-450 zawierające hem.