Powodzie ciągle groźne

• Autorzy: Kundzewicz Z.W. , Pinskwar I. , Chorynski A. , Wyzga B.

Warianty tytułu

EN

Floods still pose a hazard

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zakończony we wrześniu 2016 roku polsko-szwajcarski projekt badaw- czy „Zagrożenie powodziowe na przedpolu Tatr” (FLORIST) umożliwił uzyskanie wartościowych wyników, zwiększających wiedzę na temat ryzyka powodziowego na północ od Tatr. Pokazano, jak zmieniło się zagrożenie powodziowe na przedpolu Tatr w przeszłości, a także doko- nano próby odpowiedzi na pytanie, jak zagrożenie powodziowe może się zmienić w przyszłości. Na przedpolu Tatr opady są najwyższe w Polsce i wielokrotnie powodowały powstawanie groźnych powodzi, np. w roku 1934, 1997, 2001, 2010. Rozważono różne mechanizmy powstawania powodzi oraz czynniki, wywołujące zmiany ryzyka powodziowego. Zmiana klimatu, a szczegól- nie postępujące ocieplenie, powoduje wzrost częstości i intensywności wysokich opadów. Istotne są też zmiany zagospodarowania zlewni – użytkowania terenu i lesistości. Unikatowym elementem projektu jest szerokie uwzględnienie znaczenia drzew i to zarówno w kontekście transportu rumoszu drzewnego, jak i uzyskania wartościowych informacji o przeszłych zjawiskach powo- dziowych, dzięki dendrochronologii. Rozważono strategie redukcji ryzyka powodziowego, w tym strategię tradycyjnie dominującą – budowę strukturalnych zabezpieczeń przed powodzią, wałów i zbiorników.

EN

Completed in 2016, the Polish-Swiss research project “Flood hazards in the foothills of the Tatra Mountains” (FLORIST) provided valuable results that extend knowledge of the flood hazard to the north of the Tatra Mts. It has been shown how the flood hazard in the foothills of the Tatra changed in the past, and an attempt to predict how to flood hazard will evolve in the future. Precipitation in the foothills of the Tatra Mts. is the highest in Poland, and it led to many hazardous floods, e.g., in 1934, 1997, 2001, and 2010. There are various mechanisms of flood occurrence and other contri- butors affecting the flood hazard. Climate change, especially warming, increases the frequency and intensity of precipitation. Changes in the management of the drainage basins, including land use and forest cover, are also significant. Under the project, the significance of trees in relation to the transport of rubble and its importance as a source of information on the future flood occurrences (dendrochronology) have been widely studied. Flood hazard reduction options have been considered, including the tra- ditional dominant strategy, e.g., the construction of protective facilities, embankments, and reservoirs.

Słowa kluczowe

PL

Tatry; tereny gorskie; tereny wysokogorskie; Gorczanski Park Narodowy; Row Podtatrzanski; Pogorze Spisko-Gubalowskie; projekty badawcze; projekt Zagrozenie powodziowe na przedpolu Tatr; zagrozenia powodziowe; ryzyko powodziowe; powodzie; fale powodziowe; zabezpieczenia przeciwpowodziowe; zbiorniki retencyjne; redukcja ryzyka; zmiany klimatyczne; rzeka Bialka; rzeka Cicha Woda; rzeka Dunajec

• Wydawca: -
• Czasopismo: Aura
• Rocznik: 2017
• Numer: 03
• Opis fizyczny: s.3-9,rys.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kundzewicz Z.W.

• Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego, Polska Akademia Nauk, Poznań

autor

Pinskwar I.

• Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego, Polska Akademia Nauk, Poznań

autor

Chorynski A.

• Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego, Polska Akademia Nauk, Poznań

autor

Wyzga B.

• Instytut Ochrony Przyrody, Polska Akademia Nauk

Bibliografia

• [1] Biedroń I., Bogdańska-Warmuz R., Kwiecień M., 2011, Szkody i straty powodziowe w dorzeczu Wisły. [w:] Maciejewski M., Ostojski S.M., Walczykiewicz T., (red.): Dorzecze Wisły – monografia powodzi 2010. IMGW PIB, Warszawa. s. 171-182.
• [2] Kundzewicz Z.W. (red.), 2012, Changes in flood risk in Europe. Wallingford, UK: International Association of Hydrological Sciences, IAHS Special Publications 10.
• [3] Kundzewicz Z.W., Stoffel M., Kaczka R.J. i in., 2014, Floods at the northern foothills of the Tatra Mountains - A Polish-Swiss research project. Acta Geophysica 62(3), 620-641.
• [4] Kundzewicz Z.W., Stoffel M., Niedźwiedź T., Wyżga B. (red.), 2016, Flood risk in the Upper Vistula Basin. Springer.
• [5] Kundzewicz Z.W., Szamałek K., Kowalczak P., 1999, The Great Flood in 1997 in Poland. Hydrological Sciences Journal 44 6), 855-870.
• [6] Seneviratne, S.I. i in., 2012, Changes in climate extremes and their impacts on the natural physical environment. [w:] C.B. Field, i in. (red.) Managing the risks of extreme events and disasters to advance climate change adaptation. Special Report of Working Groups I and II of the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). Cambridge: Cambridge University Press.

Identyfikatory

DOI

10.15199/2.2017.3.1