Wpływ zróżnicowanego nawożenia azotem na skład chemiczny ziarna dwóch odmian orkiszu (Triticum aestivum ssp. spelta L.)

• Autorzy: Biel W. , Hury G. , Maciorowski R. , Kotlarz A. , Jaskowska I.

Warianty tytułu

EN

Effect of nitrogen fertilization on chemical composition of spelt wheat (Triticum aestivum ssp. spelta L.) two varieties

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ziarno orkiszu (Triticum aestivum ssp. spelta L.) pochodziło z doświadczenia przeprowadzonego w 2008 roku w Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Lipniku k. Stargardu Szczecińskiego. Doświadczenie zrealizowano z następującymi czynnikami: odmiany orkiszu (Franckenkorn i Oberkulmer Rotkorn) i dawka nawożenia azotem (0, 40, 80, 120 kg N ・ ha–1). W ziarnie oznaczono zawartość składników pokarmowych, frakcje włókna, składniki mineralne oraz poziom aminokwasów. Analizy wykazały, że ziarno orkiszu jest bogate w składniki odżywcze. Odmiana Oberkulmer Rotkorn charakteryzowała się istotnie wyższą zawartością białka i niższą włókna surowego w porównaniu z odmianą Franckenkorn. Białko orkiszu cechuje korzystny skład aminokwasowy i wartość odżywcza białka potwierdzona wskaźnikiem EAAI. Pierwszym aminokwasem ograniczającym jakość białka we wszystkich badanych próbach okazała się lizyna. Zwiększone nawożenie azotem miało istotny wpływ na obniżenie ligniny (o 1,6 g ・ kg–1SM) i ADF (o 4,0 g ・ kg–1 SM). Najkorzystniejszy skład aminokwasowy określono dla Oberkulmer Rotkorn (32 g 16 g–1N).

EN

Spelt samples were derived from the plot trials carried out in 2008 at the Lipnik Experimental Station near Szczecin. The treatments were: 4 nitrogen fertilization rates: 0, 40, 80 and 120 kg N ・ ha–1 and 2 spelt wheat varieties: Franckenkorn, Oberkulmer Rotkorn. Samples of spelt were analyzed for concentration of chemical composition, dietary fibre, minerals and amino acids. It was shown that spelt grain is rich in such nutritional ingredients. A statistically significantly higher content of protein and a lower value of crude fibre were observed in Oberkulmer Rotkorn cv. compared with Franckenkorn. The protein of spelt was characterized by a favorable amino acid composition of high quality protein which can be confirmed by the EAAI values. The first amino acid limiting the nutritive value of protein was lysine in all samples. Increased nitrogen treatment significantly decreased levels of lignin (by 1.6 g ・ kg–1 DM) and ADF fraction (by 4.0 g ・ kg–1DM). The most beneficial content of essential amino acids was determined in Oberkulmer Rotkorn (32 g 16 g–1 N).

Słowa kluczowe

PL

zboza; pszenica orkisz; Triticum aestivum ssp.spelta; odmiany roslin; pszenica orkisz Franckenkorn; pszenica orkisz Oberkulmer Rotkorn; ziarno; sklad chemiczny; skladniki pokarmowe; aminokwasy; wartosc odzywcza; czynniki agrotechniczne; nawozenie azotem

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Zootechnica
• Rocznik: 2010
• Tom: 09
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.5-13,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Biel W.

• Zakład Żywienia Zwierząt i Żywności, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul. Doktora Judyma 2, 71-466 Szczecin

autor

Hury G.

autor

Maciorowski R.

autor

Kotlarz A.

autor

Jaskowska I.

Bibliografia

• AOAC 1990. Official Methods of Analysis. Assoc. Off. Analytical Chemists. Arlington. 15th ed., Washington.
• Bavec F., Rantaśa I.,Makar S., Grobelnik S., JakopM., BavecM., 2006.Yield performance in spelta regarding to hulled and dehulled seed sown at different rates and dates. Bibl. Fragm.Agron. 11, 43–44.
• Boisen S., Hvelplund T.,Weisbjerg M.R., 2000. Ideal amino acid profiles as a basis for feed protein evaluation. Livest Prod. Sci. 64, 239–251.
• Cacak-Pietrzak G., CeglińskaA., Chaber T., 1999. Cechy fizyko-chemiczne ziarna wybranych krajowych odmian pszenicy. Pam. Puł. 118, 35–43.
• Cyrkler-Degulis M., Bulińska-Radomska Z., 2006. Plonowanie i zdrowotność odmian i populacji czterech gatunków pszenicy ozimej w warunkach gospodarstw ekologicznych. J. Res. Appl.Agric. Eng. 51 (2), 17–21.
• FAO, 1985. FAO/WHO. Energy and protein requirements. Tech. Rep. Series No. 522. Rome.World Health Organization.
• Fabijańska M., Kosieradzka I., Bekta M., 2003. Owies nagi w żywieniu trzody chlewnej i drobiu. Cz. I. Owies nagi w żywieniu tuczników. Biul. IHAR 229, 317–328.
• Feledyn-Szewczyk B., Duer I., 2005. Konkurencyjność kilku odmian pszenicy ozimej uprawianej w ekologicznymsystemie produkcji w stosunku do chwastów. Post. Ochr. Roślin. 45 (1), 126–133.
• Feledyn-Szewczyk B., Duer I., 2006.Ocena konkurencyjności odmian pszenicy ozimej uprawianej w ekologicznym systemie produkcji w stosunku do chwastów. J. Res.Appl.Agric. Eng. 51 (2), 30–35.
• Grela E.R., 1996. Nutrient composition and content of antinutritiond factors in spelt (Triticum spelta L.) cultivars. J. Sci. Food Agric. 71 (3), 399–404.
• Majewska K., Dąbkowska E., Żuk-Golaszewska K., Tyburski J., 2007. Wartość wypiekowa mąki otrzymanej z ziarna wybranych odmian orkiszu (Triticum spelta L). Żywn. Technol. Jakość2 (51), 60–71.
• Marconi E., Carcea M., Schiavone M., Cubadda R., 2002. Spelt (Triticum spelta L.) pasta quality: Combined effect of flour properties and drying conditions. Cereal Chem. 79, 634–639.PN-76/R-64781. 1976. Pasze sypkie. Oznaczanie fosforu.
• Rachoń L., Szumiło G., 2009. Comparison of chemical composition of selected winter wheat species. J. Elementol. 14 (1), 135–146.
• Ralcewicz M., Knapowski T., 2006. The effect of some agrotechnical factors on grain yield and amino acid composition of protein of oat. Biul. IHAR. 239, 193–204.
• Ranhotra G.S., Gelroth J.A., Glaser B.K., Lorenz K.J., 1996. Nutrient composition of spelt wheat. J. Food Comp. Anal. 9, 81–84.
• Ruibal-Mendieta N.L., Delacroix D.L., Mignolet J.M.P., Marques C., Rozenberg R., Petitjean G., Habib-Jiwan J.L.,Meurens M., Qeentin-Leclerco J., Delzenne N.M., Larondelle Y., 2005. Spelt(Triticum aestivum ssp. spelta) as a source of breadmaking flours and bran naturally enriched inoleic acid and minerals but not phytic acid. J. Agric. Food Chem. 53, 2751–2759.
• Sujak A., Kotlarz A., Strobel W., 2006. Compositional and nutritional evaluation of several lupin seeds. Food Chem. 98, 711–719.
• Sulewska H., 2004.Wpływ wybranych zabiegów agrotechnicznych na plonowanie i skład chemiczny ziarna formy ozimej orkiszu pszennego (Triticum aestivum ssp. spelta). Pam. Puł. 135, 285–293.
• Sulewska H., Nita Z., KruczekA., 2005. Zróżnicowanie cech jakościowych wybranych genotypów orkiszu (Triticum aestivum ssp. spelta L.). Biul. IHAR 235, 65–74.
• Sulewska H., Koziara W., Panasiewicz K., Ptaszyńska G.,Morozowska M., 2008. Skład chemiczny ziarna oraz plon białka odmian ozimych orkiszu pszennego w zależności od wybranych czynnikówagrotechnicznych. J. Res. Appl. Agric. Eng. 53 (4), 92–95.
• StatSoft, Inc. 2007. Statistica R (data analysis software system) ver. 8.0. www.statsoft.com.
• Van Soest P.J., Robertson J.B., Lewis B.A., 1991. Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber, and nonstarch polysaccharides in relation to animal nutrition. J. Dairy Sci. 74, 3583–3597.