The contribution and importance of rare macrofungi in selected plots of endangered xerothermic grasslands in the Nida Basin

• Autorzy: Tomaszewska A. , Luszczynski J. , Luszczynska B. , Jaworska J.

Warianty tytułu

PL

Udział i znaczenie rzadkich grzybów wielkoowocowych w wybranych powierzchniach zagrożonych muraw ksenotermicznych w Niecce Nidziańskiej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Xerothermic habitats of protected sites in the Nida Basin are of special natural value. The richness of steppe plant species contributes to the biodiversity of grassland ecosystems and increases the floristic and landscape uniqueness of Ponidzie. A rich thermophilous biota of interesting steppe macromycetes (Basidiomycetes) develops in the xerothermic vegetation in the area. As preliminary investigations into macrofungi in xerothermic communities in the Nida Basin have shown, many very rare and valuable species as well as species new to the Polish mycobiota occur in the study area. Several rare species of gasteroid fungi, such as Geastrum minimum and G. schmidelii, were found in patches of Sisymbrio-Stipetum capillatae. Many taxa are indicator species of these biocoenoses. Noteworthy are parasitic macrofungi infecting roots of the genus Stipa: Gastrosporium simplex and Polyporus rhizophilus. Localities of species of the genus Tulostoma: T. brumale, T. kotlabae and T. melanocyclum, T. squamosum, new to the Nida Basin, were recorded in patches of Koelerio-Festucetum rupicolae and Festucetum pallentis. The above fungi are very rare in Poland’s mycobiota. They are strongly threatened and are classified as endangered (E). Geastrum minimum and the species of the genus Tulostoma are strictly protected.

PL

Siedliska kserotermiczne obszarów naturowych Niecki Nidziańskiej to jedne z najcenniejszych elementów przyrody w Polsce. Ze względu na bogactwo gatunków roślin stepowych przyczyniają się nie tylko do powiększenia różnorodności gatunkowej ekosystemów murawowych ale także niebywale podnoszą walory florystyczne i krajobrazowe Ponidzia. Występowanie roślinności kserotermicznej na omawianym terenie niesie ze sobą pojawienie się bogatej bioty termofilnych, stepowych gatunków grzybów wielkoowocnikowych Basidiomycetes mających na tym obszarze szczególne znaczenie. Wstępne badania macromycetes w zespołach kserotermicznych Ostoi Nidziańskiej wykazały istnienie wielu bardzo rzadkich, cennych a także nowych dla mikobioty Polski gatunków. W płatach zespołu Sisymbrio- Stipetum capillatae zanotowano obecność rzadkich gatunków grzybów gasteroidalnych m.in: Geastrum minimum i G. schmidelii. Wiele zanotowanych taksonów to gatunki wskaźnikowe dla tych biocenoz. Na szczególną uwagę zasługują grzyby wielkoowocnikowe pasożytujące na korzeniach traw z rodzaju Stipa – Gastrosporium simplex oraz Polyporus rhizophilus. W płatach zespołów Koelerio-Festucetum rupicolae oraz Festucetum pallentis zanotowano całkiem nowe dla Niecki Nidziańskiej stanowiska gatunków z rodzaju Tulostoma – T. brumale, T. kotlabae, T. melanocyclum oraz T. squamosum. Przedstawione powyżej gatunki zaliczane są do bardzo rzadkich elementów mikobioty naszego kraju. Wszystkie należą do grzybów silnie zagrożonych, którym nadano kategorie zagrożenia E – wymierające, a Geastrum minimum i G. schmidelii oraz wymienione gatunki Tulostoma objęte są ścisłą ochroną gatunkową.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrobotanica
• Rocznik: 2012
• Tom: 65
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.147-154,fig.ref.

Twórcy

autor

Tomaszewska A.

• Department of Botany, Institute of Biology, Jan Kochanowski University, Swietokrzyska 15, 25-406 Kielce, Poland

autor

Luszczynski J.

autor

Luszczynska B.

autor

Jaworska J.

Bibliografia

• Bujakiewicz A., 1997. Macromycetes occurring in the Violo odoratae-Ulmetum campestris in the Bielinek Reserve on the Odra river. Acta Mycol. 32(2): 189-206.
• Flisińska Z., Sałata B., 1991. Materiały do poznania flory grzybów wielkoowocnikowych (macromycetes) kilku regionów południowo-wschodniej Polski. / The materials for the study of the macromycetes flora of a few regions of South-Eastern Poland. Ann. Univ. M. Curie-Skłodowska, C 46(2): 13-19. (in Polish)
• Hansen L., Knudsen H., 1997. Heterobasidioid, aphyllophoroid and gastromycetoid Basidiomycetes. [In:] Nornic macromycetes. 3. Nordsvamp, Copenhagen: 1-445.
• Jaworska J., Łuszczyński J., Łuszczyńska B., Tomaszewska A., 2012. Macromycetes indicator species for xerothermic grasslands of the Chęciny district. Acta Agrobot. 65 (1): 63-70.
• Jülich W., 1984. Die Nichtblätterpilze, Gallertpilze und Bauchpilze. Aphyllophorales, Heterobasidiomycetes, Gasteromycetes. [In:] H. Gams (ed.). Kleine Kryptogamenflora. VEB G. Fischer Verl. Jena: 626. (in German)
• Kostuch R., Misztal A., 2007. Roślinność kserotermiczna istotnym elementem bioróżnorodności Wyżyny Małopolskiej. / Xerothermic vegetation as an important element of biodiversity of the Małopolska Upland. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. 7, 2b (21): 99-110. (in Polish)
• Kreisel H. (ed.), 1987. Pilzflora der Deutschen Demokratischen Republik. Basidiomycetes (Gallert-, Hut- und Bauchpilze). VEB G. Fischer Verl., Jena: 1-281. (in German)
• Kreisel H., Benkert D., Brandt B., Kretschmer C., Michael H., Olm S., Schurig B., Schwik J., Westphal B., 1992. Rote Liste der gefährdeten Großpilze Mecklenburg-Vorpommerns. Die Umweltministerin des Landes Mecklenburg-Vorpommern. Goldschmidt Druck GmbH, Schwerin: 1-47. (in German)
• Krieglsteiner G., 1991. Verbreitungsatlas der Großpilze Deutschlands (West.) Band 1: Ständerpize. Teil A: Nichtblätterpilze: 1-416. Teil B: Blätterpilze. Verl. E. Eugen, Stuttgart: 421-1016. (in German)
• Łuszczyńska B., 1992. Flora i zbiorowiska kserotermiczne wybranych subregionów Niecki Nidziańskiej. cz. 1: 182, cz. 2: 128 + 11 tabel fitosocjologicznych. Mskr. pracy doktorskiej, Zakład Botaniki Instytutu Biologii WSP, Kielce. (in Polish)
• Łuszczyński J., 2002. Preliminary red list of Basidiomycetes in the Góry Świętokrzyskie Mts (Poland). Polish Bot. J. 47 (2): 183-193.
• Łuszczyński J., 2006. Leucopaxillus lepistoides – a new steppe fungus in Poland. Acta Mycol. 41(2): 279-284.
• Łuszczyński J., 2008. Basidiomycetes of the Góry Świętokrzyskie Mts. A checklist. Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej w Kielcach. Kielce.
• Łuszczyński J., 2010. Grzyby wielkoowocnikowe. [In:] A. Świercz (ed.). Monografia Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego. Wyd. UJK, KTN, Kielce: 198-211. (in Polish)
• Łuszczyński J., Łuszczyńska B., 1991-1992. Nowe stanowiska Gasteromycetes w okolicy Buska Zdroju. / New localities of Gasteromycetes near Busko Zdrój. Acta Mycol. 27(2): 221-223. (in Polish)
• Łuszczyński J., Łuszczyńska B., 1992. Ponidzie. Przewodnik Sesji Terenowych 49 Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego. Kielce 1-5 września 1992. Polskie Towarzystwo Botaniczne, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. J. Kochanowskiego. Kielce: 66-89. (in Polish)
• Łuszczyński J., Łuszczyńska B., Pełka A., 1998. Szaniecki Park Krajobrazowy. Informator Krajoznawczo-Przyrodniczy. Wyd. Zarząd Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych w Kielcach. Kielce. (in Polish)
• Łuszczyński J., Łuszczyńska B., 2009 a. Steppe macromycetes in xerothermic grasslands in Poland: 119-127. [In:] L. Frey (ed.). Grass research. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences. Kraków.
• Łuszczyński J., Łuszczyńska B., 2009 b. Nadnidziański Park Krajobrazowy. Informator Krajoznawczo-Przyrodniczy. Wyd. Zarząd Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych w Kielcach. Kielce. (in Polish)
• Phillips R., 1981. Mushrooms and other fungi of Great Britain and Europe. Ward: 1-288. Pilát A. (ed.)., 1958. Gasteromycetes houby – břichatky. [In:] F. A. Novak (ed.). Flora ČSR. B. 1. Nakl. Československé Akademie Věd. Praha: 1-863 (in Czech and Latin).
• Rudnicka-Jezierska W., 1991. Podstawczaki (Basidiomycetes), Purchawkowate (Lycoperdales), Tęgoskórowe (Sclerodermatales), Pałeczkowe (Tulostomatales), Gniazdnicowe (Nidulariales), Sromotnikowe (Phallales), Osiakowe (Podaxales). [In:] A. Skirgiełło (ed.). Grzyby (Mycota) 23. Polskie Wydawnictwo Naukowe, Kraków: 1-208. (in Polish)
• Šmarda J., 1957. Přispěvek k poznání Gasteromycetů v Polsce. Acta Soc. Bot. Pol. 26: 319-324. (in Czech)
• Stasińska M., 2002. Gastrosporium simplex (Fungi, Hymenogastrales) new localities in Pomerania (NW Poland). Polish Bot. J. 47(1): 71-74.
• Stasińska M., 2003. Różnorodność grzybów (Macromycetes) w warunkach naturalnej sukcesji muraw stepowych: 31-34. [In:] Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego. I. Środowisko biotyczne. S. M. Rogalska, J. Domagała (eds). Uniwersytet Szczeciński, Wydz. Nauk Przyr. Oficyna IN PLUS, Szczecin. (in Polish)
• Stasińska M., 2008. The state of knowledge of Macromycetes in xerothermic grassland in Poland. Ann. Univ. M. Curie-Skłodowska, C 58(1): 71-78.
• Wojewoda W., 2003. Checklist of Polish larger Basidiomycetes. [In:] Z. Mirek (ed.). Biodiversity of Poland 7. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków: 1–812.
• Wojewoda W., Ławrynowicz M., 2006. Red list of the macrofungi in Poland. [In:] Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z. Szeląg (eds). Red list of plants and fungi in Poland. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków: 53-70.
• Wright J. E., 1987. The Genus Tulostoma (Gasteromycetes) – a word Monograph. Bibl. Mycol. 113: 1-338.

Uwagi

Rekord w opracowaniu