Dynamika składników biogennych w wodach powierzchniowych zlewni górnego Dunajca

• Autorzy: Smoron S. , Twardy S.

Warianty tytułu

EN

Dynamic of biogenic components in the surface waters of the upper Dunajec basin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 1996 - 2000 wykonywano comiesięczne badania stężeń składników biogennych (N-NH₄, N-NO₃, PO₄) w wodach Białego Dunajca (Szaflary), Czarnego Dunajca (przekrój Ludźmierz) oraz Dunajca (przekrój Harklowa). Biały Dunajec niesie wody z gęsto zaludnionego obszaru Podhala, najliczniej odwiedzanego przez turystów i wczasowiczów, m.in. z Zakopanego, Poronina, Białego Dunajca i okolic. Czarny Dunajec zbiera wody z rolniczych, słabiej zaludnionych terenów, w macznie mniejszym stopniu odwiedzanych przez turystów. Rzeki te łączą się w Nowym Targu i płyną dalej przez wiejskie tereny rolnicze. Szczególnie w Białym Dunajcu, ale również i w Dunajcu, ujawnił się wyraźny wpływ działalności bytowej człowieka na zawartość biogenów. Najwyższe ich stężenia w wodach Białego Dunajca występowały w miesiącach zimowych (III klasa czystości), a w wiosennych i letnich były znacznie niższe (II klasa czystości). Wody Dunajca były lepszej jakości (II i I klasa). Woda Czarnego Dunajca była najlepszej jakości (I klasa), a wpływ czynników antropogennych był nieistotny.

EN

In the each months of the period of 1996-2000 investigations were made on concentration of the biogenic components (N-NH₄, N-NO₃, PO₄) in the waters of the Biały Dunajec (Szaflary), Czarny Dunajec (Ludźmierz section) and in the Dunajec river (Harklowa section). The Biały Dunajec river is carrying waters from the densely populated areas of the Podhale, most frequently visited by the tourist and holidaymakers including from Zakopane ski resort, Poronin, Biały Dunajec and a vicinity. The Czarny Dunajec is collecting waters from agricultural, less populated areas, and less frequently visited by the tourists. The above two rivers are joining together in town of Nowy Targ and continue to flow further through rural agricultural areas. The distinctive impact of a human live existence on the concentration of biogenic components was revealed, particularly at the Biały Dunajec as well as at the Dunajec river. Their highest concentration in the waters of the Biały Dunajec occurred in winter months (III class of river cleanliness), however, in spring and summer concentration was much lower (II cleanliness class). The water cleanliness of the Dunajec River was much better (II and I class). The water quality of the Czarny Dunajec was the best (I class of river cleanliness) and an impact of antropogenic factors was not significant.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Problemy Zagospodarowania Ziem Górskich
• Rocznik: 2003
• Tom: 49
• Opis fizyczny: s.103-112,rys.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Smoron S.

• Instytutu Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, Falenty
• Małopolski Ośrodek Badawczy w Krakowie, Kraków

autor

Twardy S.

• Instytutu Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, Falenty
• Małopolski Ośrodek Badawczy w Krakowie, Kraków

Bibliografia

• Atlas Posterunków Wodowskazowych, 1995-1996, Biblioteka Monitoringu Środowiska, PIOŚ, Warszawa, 210.
• Bieszczad S., 1999, Człowiek a środowisko przyrodnicze [w:] Zagrożenia, ochrona i kształtowanie środowiska przyrodniczo-rolniczego, opr. zbior., red. S. Bieszczad, J. Sobota, Wyd. AR we Wrocławiu, 9-14.
• Dojlido J., 1987, Chemia wody, Arkady, Warszawa, 352.
• Kopeć S., H abovstiak J., 1995, Zależność pomiędzy działalnością rolniczą a stanem środowiska wodnego w rejonie tatrzańskim Polski i Słowacji, Probl. Zagosp. Ziem Górs., z. 39, 21-30.
• Kowalski T., 1997, Wpływ zanieczyszczeń organicznych na skład wód, Ochrona Środowiska, nr 2(65), 33- 35.
• Krakowski W. M., Niedbała J., 1997, Efekty redukcji fali powodziowej przez ZZW Czorsztyn-Niedzica i Sromowce Wyżne, Gospod. Wod., nr 12, 402-404.
• Twardy S. i inni, 2003, Kryteria wyznaczania wód i obszarów wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu pochodzącymi ze źródeł rolniczych (na terenie RZGW w Krakowie), Opracowanie Monograficzne, RZGW Kraków, 93.
• Mazurkiewicz-Boroń G., 2002, Czynniki kształtujące procesy eutrofizacyjne w podgórskich zbiornikach zaporowych, Supplementa ad Acta Hydrobiologica, Kraków, vol. 2, 68.
• Niedźwiedź T., Obrębska-Starklowa B., 1991, Klimat [w:] Dorzecze Górnej Wisły. Cz. 1. Opr. zbior. Red. I. Dynowska, M. Maciejewski, PWN, Warszawa- Kraków, 68-84.
• Opuszyński K., 1997, Wpływ gospodarki rybackiej, szczególnie ryb roślinożernych, na jakość wody w jeziorach, WIOŚ, Zielona Góra, 156.
• Rocznik Statystyczny woj. nowosądeckiego 1997, Urząd Statystyczny Nowy Sącz, 382.
• Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 5 listopada 1991 r. w sprawie klasyfikacji wód oraz warunków, jakim powinny odpowiadać ścieki wprowadzane do wód lub do ziemi, Dz. U. Nr 116, 16 XII, poz. 503, 1579- 1584.
• Sikorski M., 1998, Gospodarka ściekami bytowymi na wsi jako czynnik ochrony środowiska, Rozpr. Hab. Wydaw. IMUZ, Falenty, 133.
• Smoroń S., Twardy S., 2001, Wstępna ocena gospodarki wodno-ściekowej w rolniczo-turystycznych rejonach górnej zlewni Dunajca, Inż. Rol. Nr 8, 223-237.