Moralna ocena genetycznych badań prenatalnych w judaizmie, chrześcijaństwie i islamie

Warianty tytułu

EN

Moral evaluation of genetic prenatal diagnosis in Judaism, Christianity and Islam

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wprowadzenie. Genetyczne badania prenatalne w szerokim rozumieniu oznaczają zbiór metod wykrywania obecności chorób wrodzonych i wad genetycznych u zarodka lub płodu ludzkiego. Obecnie badania te są coraz częściej stosowane, a wokół nich toczy się dyskusja o charakterze światopoglądowym. Moralne dylematy genetycznej diagnostyki prenatalnej dotyczą zagrożeń związanych z inwazyjnymi sposobami pozyskiwania materiału biologicznego oraz możliwości wykorzystania badania do celów selekcji eugenicznej. Głos w tej sprawie zabierają także wyznawcy poszczególnych religii. Cel pracy. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie oficjalnego nauczania oraz syntetyczne ukazanie doktryny moralnej dotyczącej badań prenatalnych w trzech charakterystycznych dla kultury europejskiej religiach: judaizmie, chrześcijaństwie i islamie. Stan wiedzy. Istotę nauczania religijno-moralnego w kwestiach biomedycznych pozwala zrozumieć paradygmat „świętości życia” ludzkiego. Na interpretację i formułowanie zaleceń praktycznych wynikających z tego paradygmatu wpływa rodzaj autorytetu nauczycielskiego funkcjonujący w poszczególnych wspólnotach wyznaniowych. Wnioski. Obecny we wszystkich trzech religiach paradygmat „świętości życia” nie zawsze przesądza o bezwarunkowej ochronie każdej poczętej istoty ludzkiej. Badania preimplantacyjne nie stanowią istotnego problemu moralnego w judaizmie i islamie. Genetyczne badania płodu przeprowadzane w celach terapeutycznych są ogólnie akceptowane we wszystkich wymienionych religiach, ale wykonywane w celach eugenicznych spotykają się ze zróżnicowaną oceną w judaizmie. Protestantyzm jako jedyny z nurtów chrześcijaństwa często pozostawia rodzicom decyzję w sprawie wykonania eugenicznego badania prenatalnego i aborcji.

EN

Introduction. In a broad sense, genetic prenatal diagnosis include a set of methods used to detect the presence of congenital diseases and genetic defects in a human embryo or fetus. Currently, these tests are used more frequently and become involved in a discussion of a worldview nature. Moral dilemmas concerning genetic prenatal diagnostics concern the risk associated with the invasive methods of obtaining biological material, and the possibility of using test results for eugenic selection. Opinions on this case are also voiced by the followers of various religions. Aim. The aim of this study was to collect the official teaching of various religions and make a synthetic attempt to show the moral doctrine on prenatal diagnostics in three of them; Judaism, Christianity and Islam, which are most common for the European culture. State of knowledge. The essence of religious-moral teaching in biomedical issues allows for the understanding of the “sanctity of life” paradigm. The factor which influences its interpretation and the formulation of practical recommendations is a kind of teacher authority functioning in various religious communities. Results. The presence of the paradigm of “sanctity of life” in each of the analyzed religions does not necessarily indicate an unconditional protection of each conceived human being. Pre-implantation diagnoses do not cause a major moral problem in Judaism and Islam. Prenatal genetic tests carried out for therapeutic purposes are generally acceptable in all three religions. Their execution for eugenic reasons meets a diverse opinion in Judaism. Protestantism was the only branch of Christianity that sometimes left the decision of conducting eugenic prenatal testing and abortion to the parents.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu
• Rocznik: 2016
• Tom: 22(51)
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.21–26,bibliogr.

Twórcy

Bibliografia

• 1. Srebniak MI, Tomaszewska A. Badania cytogenetyczne w praktyce klinicznej. Warszawa: PZWL; 2008.
• 2. Piotrowski K, Zajączek S. Prenatalna diagnostyka molekularna chorób i zespołów genetycznych. W: Wielgoś M, red. Diagnostyka prenatalna z elementami perinatologii. Gdańsk: Via Medica; 2009: 17–29.
• 3. Marianowski P, Bablok L. Diagnostyka przedimplantacyjna. W: Wielgoś M, red. Diagnostyka prenatalna z elementami perinatologii. Gdańsk: Via Medica; 2009: 30–39.
• 4. Krajewska-Walasek M, Jezela-Stanek A. Trendy w przedurodzeniowej diagnostyce chorób genetycznych. W: Wielgoś M, red. Diagnostyka prenatalna z elementami perinatologii. Gdańsk: Via Medica; 2009: 1–16.
• 5. Sodowski K, Cnota W, Wielgoś M. Inwazyjna diagnostyka prenatalna W: Wielgoś M, red. Diagnostyka prenatalna z elementami perinatologii. Gdańsk: Via Medica; 2009: 137–140.
• 6. Ruta G. Sacralità della vita. W: Russo G, red. Enciclopedia di bioetica e sessuologia. Torino: ELLEDICI; 2004: 1527–1530.
• 7. Tora. Bereszit. 1: 27.
• 8. Di Segni R. Ebraismo e bioetica. W: Leone S, Privitera S, red. Nuovo dizionario di Bioetica. Roma–Acireale: Città Nuova; 2003: 377–383.
• 9. Aleksiejuk A. Judaizm wobec animacji ludzkiego embrionu. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku; 2011: 299–315.
• 10. Lawton C. Judaizm. W: Morgan P, Lawton C, red. Problemy etyczne w tradycjach sześciu religii. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX; 1996: 204–252.
• 11. Di Segni R. Il punto di vista ebraico su aborto, contraccezione e fecondazione artificiale. W: Spinsanti S, red. Bioetica e grandi religioni. Cinisello Balsamo: San Paolo; 1987: 281–302.
• 12. The 614th Commandment Society. Zapłodnienie in vitro a judaizm. http://www.the614thcs.com/40.796.0.0.1.0.phtml (dostęp: 2015.11.07).
• 13. Muszala A. Status ludzkiego embrionu w różnych religiach i w historii. Medycyna Praktyczna. 2010; 6. http://www.mp.pl/etyka/poczatki_zycia/show.html?id=53006#1 (dostęp: 2015.11.07).
• 14. Bleich JD. Pregnancy reduction: survey of recent Halakhic periodical literature. Tradition 1995; 29(3): 55–63.
• 15. Brown J. Prénatal screening in Jewish law. J Med Ethics. 1990; 16(2): 75–80.
• 16. Atighetchi D. Islam. W: Leone S, Privitera S, red. Nuovo dizionario di Bioetica. Roma–Acireale: Città Nuova; 2003: 611–615.
• 17. Mashuq ibn Ally. Islam. W: Morgan P, Lawton C, red. Problemy etyczne w tradycjach sześciu religii, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX; 1996: 311–365.
• 18. Leźnicki M. Wartość życia u podstaw islamskiej (bio)etyki. Studia Ecologiae et Bioethicae. 2013; 11(3); 51–70.
• 19. Fakher Ben Hamida. Moralność muzułmańska wobec medycyny i biotechnologii. http://etyka.doktorzy.pl/hamida.htm (dostęp: 2015.11.07).
• 20. Atighetchi D. Islam e aborto. Medicina e Morale. 1993; 43(4): 714–721.
• 21. Atighetchi D. Islam, musulmani e bioetica. Roma: Armando; 2002.
• 22. Rizvi SM. Marriage and Morals in Islam. Scarborough: Islamic Education and Information Center; 1999.
• 23. Tertulian. O duszy. XXVII: n. 1.
• 24. Grzegorz z Nyssy. O stworzeniu człowieka. XXIX: n. 1.
• 25. Ireneusz z Lyonu. Komentarz do Pieśni nad Pieśniami. XXVI.
• 26. Maksym Wyznawca, Ambiguorum Liber. II.
• 27. Kongregacja Nauki Wiary, Instrukcja Dignitas personae dotycząca niektórych problemów bioetycznych (8 września 2008). AAS. 2008; 80: 858–887. n. 220.
• 28. Kongregacja Nauki Wiary, Instrtrukcja Donum vitae o szacunku dla rodzącego się życia ludzkiego i o godności jego przekazywania (22 lutego 1987). AAS. 1988; 80: 70–102.
• 29. Jan Paweł II. Encyklika Evangelium vitae o wartości i nienaruszalności życia ludzkiego (25 marca 1995). AAS. 1995; 87: 401–522.
• 30. Catechismo della Chiesa Cattolica. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana; 1992: n. 2274.
• 31. Pontificio Consiglio per la Pastorale della Salute. Carta degli Operatori Sanitari. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana; 1995: n. 59–61.
• 32. Giovanni Paolo II. Discorso ai partecipanti all’XI Congresso Europeo della Medicina Perinatale (14.04.1988). Insegnamenti di Giovanni Paolo II. 1988; 11(1): 888–890.
• 33. Giovanni Paolo II, Discorso ai partecipanti al convegno del “Movimento per la vita” (3.12.1982). Insegnamenti di Giovanni Paolo II. 1982; 5(3): 1509–1513.
• 34. Giovanni Paolo II, Discorso ai partecipanti al Congresso Internazionale degli Ostetrici e dei Ginecologi Cattolici (18.06.2001). Insegnamenti di Giovanni Paolo II. 2001; 24(1): 1230–1232.
• 35. Osnowy socjal’noj koncepcji Russkoj Prawosławnoj Cerkwi. Moskwa 13–16.08.2000. XII: n. 4. http://www.wco.ru/biblio/books/koncep1 (dostęp: 2015.06.12).
• 36. Basis Position of the Assisted Reproduction. Athens 11.01.2006. http://www.bioethics.org.gr/en/10_frame_5.html (dostęp: 2015.06.12).
• 37. On Marriage, Family, Sexuality, and the Sanctity of Life. Official document of the Holy Synod of Bishops on the occasion of the Tenth All-American Council of the Orthodox Church in America. Miami: July 1992. http://www.bioethics.org.gr/en/10_frame_5.html (dostęp: 2015.06.12).
• 38. World Council of Churches. Church and Society – Three reports. Study Encounter. 1971; 7(3) Suppl. 12: 1–24.
• 39. World Council of Churches. Findings on genetics and the quality of life. W: Brich C, Abrecht P, red. Genetics and the quality of life. Oxford: Pergamon Press; 1975: 200–223.
• 40. Oświadczenie Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP w sprawie dopuszczalności stosowania metody in vitro. Warszawa 19.04.2009. http://old.luteranie.pl/pl/index.php?D=3354 (dostęp: 2015.06.12).
• 41. Oświadczenie Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w sprawie ochrony życia, 1991. http://old.luteranie.pl/pl/index.php?D=3353 (dostęp: 2015.06.12).
• 42. Von der Würde werdenden Lebens. Extrakorporale Befruchtung, Fremdschwangerschaft und genetische Beratung. Eine Handreichung der Evangelischen Kirche in Deutschland zur ethischen Urteilsbildung. Hannover 1985. http://www.ekd.de/EKD-Texte/achtungvordemleben_1987.html (dostęp: 2015.06.12).

Identyfikatory

DOI

10.5604/20834543.1198719