Japewia tornoensis and further localities of J. subaurifera found in the Carpathians

• Autorzy: Czarnota P.

Warianty tytułu

Japewia tornoensis i kolejne stanowiska J. subaurifera odnalezione w Karpatach

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Japewia tornoensis is reported for the first time from the Carpathians and Poland. Further localities of J. subaurifera, known so far from a single Carpathian collection in the Polish Tatra Mts., are also presented. Some diagnostic features and general distribution of both species are provided and similar taxa are discussed.

PL

Rodzaj Japewia (grzyby zlichenizowane) obejmuje dwa gatunki, J. tornoensis i J. subaurifera. Pierwszy, o bipolarnym charakterze występowania na świecie, został stwierdzony po raz pierwszy w Karpatach (Gorce) i w Polsce. Drugi, znany przede wszystkim z borealnych obszarów Półkuli Północnej, notowany był dotychczas w Karpatach tylko na jednym stanowisku, w T T atrach (Czarnota, Kukwa 2004). Teraz odnaleziono go także w Gorcach i na Babiej Górze. Oba gatunki w całej Europie Środkowej są uznawane za rzadkie. J. subaurifera występuje przede wszystkim w postaci płonnej, wykształcając charakterystyczne, brunatnawożółte, pomarańczowobrunatne lub zielonawożółte soralia produkujące kwas lobariowy i kilka pigmentów „subaurifera” (m. in. secalonic acid i eumitryn). W Karpatach Zachodnich gatunek ten rośnie na korze starych świerków i na twardym drewnie pni świerkowych w górnoreglowym borze świerkowym Plagiothecio-Piceetum. Lokuje się ponad podstawą pnia, zajmując tym samym odmienną niszę ekologiczną niż Lecidea pullata – inny, morfologicznie podobny, „sorediowany” i częsty w tym zbiorowisku leśnym grzyb zlichenizowany. J. tornoensis wykształca półkoliste, brunatnoczerwone apotecja przypominające wyglądem jaśniejsze (ocienione) formy Strangospora moriformis, a także Scoliciosporum chlorococcum czy też Lecanora phaeostigma. Gatunek ten łatwo jest odróżnić po charakterystycznych, grubościennych (1,5–3μm), jednokomórkowych, dużych zarodnikach (15–20 x 10–15μm). Podobieństwo do tych pospolitych porostów pozwala przypuszczać, że może to być gatunek częstszy w Karpatach, lecz przeoczany.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Mycologica
• Rocznik: 2009
• Tom: 44
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.259-264,fig.,ref.

Twórcy

autor

Czarnota P.

• Department of Agroecology, University of Rzeszow, Cwiklinskiej 2, 35-601 Rzeszow, Poland

Bibliografia

• Anderson R. A., Carmer M. B. 1974. Additions to the lichen flora of Colorado. Bryologist 77: 216–223.
• Bielczyk U., Lackovičová A., Farkas E., Lőkös L., Liška J., Breuss O., Kondratyuk S.Y. 2004. Checklist of lichens of the Western Carpathians. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, 181 pp.
• Boom van den P. P. G., Giralt M. 1996. Contribution to the flora of Portugal, lichens and lichenicolous fungi I. Nova Hedwigia 63 (1/2): 145–172.
• Coppins A. M., Coppins B. J. 2002. Indices of ecological continuity for woodland epiphytic lichen habitats in the British Isles. British Lichen Society, Wimbledon, 36 pp.
• Czarnota P., Kukwa M. 2004. Some sorediate lichens and lichenicolous fungi new to Poland. Graphis Scripta 15: 24–32.
• Elvebakk A., Hertel H. 1997. Acatalogue of Svalbard lichens. (In:) A. Elvebakk, P. Prestrud (eds). ACatalogue of Svalbard Plants, Fungi, Algae and Cyanobacteria. Norsk Polarinstitutt Skrifter 198: 271–359.
• Hafellner J., Obermayer W., Breuss O., Türk R. 2003. Flechtenfunde in den Schladminger Tauern in der Steiermark (BLAM-Exkursion 2001). Herzogia 16: 187–206.
• Halda J. P. 2006. Interesting lichen records from Králický Sněžnik Mts. (Glatzer Schneeberg, Czech Re¬public). (In:) A. Lackovičová, A. Guttová, E. Lisická, P. Lizoň(eds). Central European lichens – di¬versity and threat. Mycotaxon: 315–324.
• Halonen P., Kukwa M., Motiejūnaitė J., Lõhmus P., Martin L. 2000. Notes on lichens and lichenicolous fungi found during the XIV Symposium of Baltic Mycologists and Lichenologists in Järvselja, Esto¬nia. Folia Cryptogamica Estonica 36: 17–21.
• Harris R. C. 2004. Apreliminary list of the lichens of New York. Opuscula Philolichenum 1: 55–74.
• Hauck M., Hofmann E., Schmull M. 2006. Site factors determining epiphytic lichen distribution in a dieback-affected spruce-fir forest on Whiteface Mountain, New York: microclimat. Annales Bo¬tanici Fennici 43: 1–12.
• Hauck M., Javkhlan S. 2008. Epiphytic lichen diversity and its dependence on bark chemistry in the northern Mongolian dark taiga. Flora - Morphology, Distribution, Functional Ecology of Plants 204: 278–288.
• Hauck M., Spribille T. 2005. The significance of precipitation and substrate chemistry for epiphytic lichen diversity in spruce-fir forests of the Salish Mountains, northwestern Montana. Flora 200: 547–562.
• Hawksworth D. L., Coppins B. J. 1992. Lecidea Ach. (1803). (In:) O. W. Purvis, B. J. Coppins, D. L. Hawksworth, P. W. James, D. M. Moore (eds). The lichen flora of Great Britain and Ireland. Natural History Museum Publications with the British Lichen Society, London: 318–336.
• Kristinsson H. 1999. The 12th meeting of the Nordic Lichen Society in Eidar, Iceland 1997. Graphis Scripta 11 (1): 13–21.
• Kristinsson H., Hansen E.S., Zhurbenko M. 2006. Panarctic Lichen Checklist. Internet version. http://archive.arcticportal.org/276/01/Panarctic_lichen_checklist.pdf
• Kurokawa S. (ed.). 2003. Checklist of Japanese Lichens. National Science Museum, Tokyo, 128 pp.
• Liška J., Palice Z., Slavíková Š. 2008. Checklist and Red List of lichens of the Czech Republic. Preslia 80: 151–182.
• McCune B., Rosentreter R., Ponzetti J. M., Shaw D. C. 2000. Epiphyte habitats in an old conifer forest in western Washington, U.S.A. Bryologist 103: 417–427.
• Obermayer W. 1997. Lichenotheca Graecensis. Fasc. 4 (Nos 61–80). Fritschiana 8: 1–6.
• Ohmura Y., Kashiwadani H. 1997. Lichens of Mt. O-akan and its adjacent areas, Hokkaido, Japan. Bul¬letin of the National Science Museum (Tokyo), Series B (Botany) 23: 1–24.
• Olech M. 2004. Lichens of King George Island, Antarctica. The Institute of Botany of the Jagiellonian University, Kraków, 391 pp.
• Øvstedal D. O., Lewis Smith R. I. 2001. Lichens of Antarctica and South Georgia. Cambridge University Press, Cambridge, 411 pp.
• Palice Z. 1999. New and noteworthy records of lichens in the Czech Republic. Preslia 71: 289–336.
• Santesson R., Moberg R., Nordin A., Tønsberg T., Vitikainen O. 2004. Lichen-forming and lichenicolous fungi of Fennoscandia. Museum of Evolution, Uppsala University, Uppsala, Sweden, 359 pp.
• Scheidegger C., Clerc P., Dietrich M., Frei M., Groner U., Keller C., Roth I., Stofer S., Vust M. 2002. Rote Liste der gefährdeten Arten der Schweiz: Baum- und erdbewohnende Flechten. Hrsg. Bundesamt für Umwelt, Wald und Landschaft BUWAL, Bern and Eidgenössische Forschungsanstalt WSL, Bir¬mensdorf and Conservatoire et Jardin botaniques de la Ville de Genève CJBG. BUWAL-Reihe Vollzug Umwelt, 124 pp.
• Scholz P. 2000. Katalog der Flechten und flechtenbewohnenden Pilze Deutschlands. Schriftenreihe für Vegetationskunde 31: 4–298.
• Thomson J. W. 1997. American Arctic Lichens. II. The Microlichens. University of Wisconsin Press, Madison, 688 pp.
• Tønsberg T. 1990. Japewia subaurifera, a new lichen genus and species from north-west Europe and west¬ern North America. Lichenologist 22: 205–212.
• Tønsberg T. 1992. The sorediate and isidiate, corticolous, crustose lichens in Norway. Sommerfeltia 14: 1–331.
• Tønsberg T., Türk R., Hofmann P. 2001. Notes on the lichen flora of Tyrol (Austria). Nova Hedwigia 72 (3/4): 487–497.
• Wirth V. 1995. Die Flechten Baden-Württembergs. Verlag E. Ulmer, Stuttgart, 1006 pp.

Uwagi

Rekord w opracowaniu