EN
Proteins from the endosperm fraction and the aleuronie layers in harley and oats brans were isolated by means of proteolitic enzymes. The isolated aleuronie layer was ,then decomposed with a set of cellulases derived from Armillariella mellea (Fr. ex. Wahl.) P. Karsten fungus. It was also subjected to release of proteins. Aminoacid composition of endospermie and aleuronie fractions was determined. Chemical indices of the above were formulated.
PL
Przeprowadzono badania nad charakterystyką białek frakcji bielmowej i warstwy aleuronowej otrąb jęczmienia i owsa. Warstwę aleuronową izolowano przez hydrolityczne działanie na część bielmową otrąb enzymami proteolitycznymi (pronazą). W wyniku działania pronazy uwolniono 30,53% białek z części bielmowej otrąb jęczmiennych i 27,54% z otrąb owsianych. W wyniku analizy składu aminokwasowego białek bielmowych w otrębach z jęczmienia i owsa, a następnie obliczenie chemicznego wskaźnika wartości dla aminokwasów egzogennych występujących w nich okazało się, że najniższe wskaźniki chemical score mają dla białek bielmowych w jęczmieniu treoninę, w białkach bielmowych owsa histydynę oraz treoninę. Następnie na odizolowane warstwy aleuronowe obu rodzajów otrąb podziałano specyficznymi kompleksami celulaz grzyba Armillariella mellea (Fr. ex. Wahl) P. Karsten. Rozłożone w ten sposób celulozowe błony komórkowe tych warstw pozwoliły uwolnić znajdujące się tam białka. W wyniku sukcesywnego działania proteaz i celulaz uwolniono 98,18% białek otrąb jęczmiennych i 82,99% białek otrąb owsianych. W białkach aleuronowych obu badanych otrąb zbożowych aminokwasaini ograniczającymi jest fenyloalwnina i tyrozyna. Wyraźnie różnią się natomiast białka aleuronowe jęczmienia i owsa zawartością metioniny. W białkach izolowanych z warstwy aleuronowej jęczmienia jest czterokrotnie więcej tego aminokwasu niż w białkach aleuronowych otrąb owsianych. Stwierdzono wysokie wskaźniki chemical score dla lizyny w białkach z warstwy aleuronowej obu rodzajów badanych otrąb zbożowych, a także w białkach bielmowych tych otrąb. Uzyskane w toku przeprowadzonych doświadczeń wyniki świadczą o wysokiej wartości żywieniowej białek badanych zbóż, zwłaszcza białek gromadzonych w warstwie aleuronowej jęczmienia oraz białek bielmowych jęczmienia i owsa. Białka pochodzące z warstwy aleuronowej otrąb owsianych mają mniejszą wartość żywieniową ze względu na niską zawartość metioniny.