Stabilizacja dochodów rolniczych. Perspektywa międzynarodowa, Unii Europejskiej i Polski

• Autorzy: Soliwoda M. , Kulawik J. , Goral J.

Warianty tytułu

EN

Stabilisation of agricultural incomes: International, European Union and Polish perspectives

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Problem zmienności poziomu dochodów rolniczych pojedynczego gospodarstwa, wynikający zasadniczo z czynników stochastycznych, nabiera coraz większego znaczenia ekonomicznego, społecznego i politycznego. Cele artykułu obejmują, po pierwsze, rozpoznanie mechanizmów stabilizacji dochodów rolniczych, a po drugie, dokonanie przeglądu i oceny wybranych systemów stabilizacji z perspektywy międzynarodowej, Unii Europejskiej (UE) i Polski. Opracowanie ma charakter studium przekrojowego, z pewnymi elementami metaanalizy. Wykorzystano ujęcie komparatystyczne. Zakładając stabilność cen i ilości, dochody rolnicze mogą wzrosnąć z powodu wyższych przychodów i niższych całkowitych kosztów przeciętnych. Najbardziej dopracowane na świecie rozwiązania w zakresie stabilizacji dochodów rolniczych występują w Kanadzie (tzw. AgriStability). Występuje substytucyjność i komplementarność niektórych narzędzi interwencjonizmu państwowego, produktów rynkowych czy quasi-rynkowych. Nadmierne wspieranie przez państwo instrumentów interwencji hamuje rozwój narzędzi oferowanych przez rynek, prowadząc do efektu wypierania. W przypadku Polski powszechny system rachunkowości rolnej znacznie ułatwiłby wprowadzenie instrumentów stabilizacji dochodów.

EN

The issue of variability in agricultural income of a single farm household, resulting essentially from stochastic factors, is gaining increasingly in economic, social and political. importance. The article has two basic purposes, first, to examine mechanisms of agricultural income stabilisation, secondly, to review and evaluate the selected farm income stabilization systems from an international, European Union (EU) and Polish perspectives. This paper is a cross-sectional study with some elements of meta-analysis. It is also based on a comparative approach. Assuming the stability of prices and quantities, agricultural income may increase due to higher revenues and lower average total cost. The world’s most refined solutions to stabilise farm incomes are developed in Canada (ie. AgriStability). There is substitutability and complementarity between some state intervention tools, market or quasi-market products. Excessive support provided by state to intervention instruments inhibits the development of tools offered by the market, which leads to a crowding out effect. In the case of Poland, an obligatory farm accountancy system might greatly facilitate the introduction of income stabilisation instruments.

Słowa kluczowe

PL

rolnictwo; dochody; Wspolna Polityka Rolna; srodki finansowe; przychody; gospodarstwa rolne; polityka rolna; badania empiryczne; Polska; Unia Europejska; Fundusz Ochrony Dochodów Rolniczych; stabilizacja dochodow; pomoc finansowa

• Wydawca: -
• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2016
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.41-68,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Soliwoda M.

• Zakład Finansów Rolnictwa, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy, ul.Świętokrzyska 20, 00-002 Warszawa

autor

Kulawik J.

• Zakład Finansów Rolnictwa, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy, ul.Świętokrzyska 20, 00-002 Warszawa

autor

Goral J.

• Zakład Zastosowań Matematyki w Ekonomice Rolnictwa, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy, ul.Świętokrzyska 20, 00-002 Warszawa

Bibliografia

• Antón J., Cattaneo A., Kimura S., Lankoski J. (2013). Agricultural risk management policies under climate uncertainty. Global Environmental Change, 23 (6), 1726–1736.
• Antón J., Kimura S., Martini R. (2011). Risk Management in Agriculture in Canada. OECD Food, Agriculture and Fisheries Papers, no. 40. Paris: OECD Publishing.
• Banerjee A.V., Duflo E. (2003). Inequality and growth: What can the data say? Journal of Economic Growth, 8 (3), 267–299.
• Barry P.J., Ellinger P.N. (2012). Financial Management in Agriculture. Upper Saddle River: Pearson Prentice Hall.
• Barry P.J., Escalante C.L., Bard S.K. (2001). Economic risk and the structural characteristics of farm business. Agricultural Finance Review, 61 (1), 74–86.
• Baumol W. (1958). On the theory of oligopoly. Economics, 25 (99), 187–198.
• Beckman J., Schimmelpfennig D. (2015). Determinants of farm income. Agricultural Finance Review, 75 (3), 385–402.
• Blanck N., Bahrs E. (2010). Rücklagen und Rückstellungen in der Land-und Fortstwirtschaft aus ertragsteurerlicher und betriebswirtschaftlicher Sicht. Berüchte über Landwirtschaft, 88 (3), 420–444.
• Cameron R., Neal L. (2004). Historia gospodarcza świata. Od paleolitu do czasów najnowszych. Tłum. H. Lisicka-Michalska, M. Kluźniak. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Catlett L.B., Libbin J.D. (2007). Risk Management in Agriculture: A Guide to Futures, Options, and Swaps. Clifton Park: Thomson Delmar Learning.
• Chavas J.P. (2001). Structural change in agricultural production: economics, technology and policy. W: Gardner B., Rausser G. (red.). Handbook in Agricultural Economics, vol. 1 (s. 263–285). Amsterdam: Elsevier Science.
• COPA-COGECA (2012). The Common Agricultural Policy After 2013 – Risk Management Tools – The reaction of EU farmers and Agri-Cooperatives to the Commission’s legislative proposals concerning insurance and mutual funds as part of the risk management tools, RMI(11)9833:8, Brussels, 20 April.
• Czarnitzki D., Kraft K. (2010). On profitability of innovative assets. Applied Economics, 42 (15), 1941–1953.
• Czyżewski A., Matuszczak A. (2011). Dylematy kwestii agrarnej w panoramie dziejów. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 90, 5–23.
• De Janvry A. (1973). A socioeconomic model of induced innovations for Argentine agricultural development. The Quarterly Journal of Economics, 3, 410–435.
• Du X., Hennessy D.A., Feng H. (2014). A natural resource theory of U.S. crop insurance contract choice. American Journal of Agricultural Economics, 96 (1), 232–252.
• El Benni N., Finger R., Mann S. (2012). Effects of agricultural policy reforms and farm characteristics on income risk in Swiss agriculture. Agricultural Finance Review, 72 (3), 301–324.
• El Benni N., Finger R., Meuwissen M.P.M. (2016). Potential effects of the income stabilisation tool (IST) in Swiss agriculture. European Review of Agricultural Economics, 43 (3), 475–502.
• Esping-Andersen G., Myles J. (2009). Economic inequality and the welfare states. W: Salverda W., Nolan B., Smeeding T.M. (red.). The Oxford Handbook of Economic Ine quality. Oxford: Oxford University Press.
• Finger R., El Benni N. (2014). A note on the effects of the income stabilisation tool on income inequality in agriculture. Journal of Agricultural Economics, 65 (3), 739–745.
• Floriańczyk Z. (2006). Wpływ instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej na poziom dochodów rolników w Polsce. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy.
• Floriańczyk Z., Osuch D., Płonka R. (2015). Wyniki Standardowe 2014 uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w Polskim FADN. Część I. Wyniki Standardowe. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy.
• Gazeta Prawna.pl (2016). Ministerstwo rolnictwa chce stworzyć fundusz rekompensujący rolnikom utratę dochodów, http://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/955081,konsultacje-projektu-dot-funduszu-rekompensujacego-rolnikom-utrate-dochodow.html [dostęp: 16.07.2016].
• Gbetibouo G.A. (2009). Understanding Farmers’ Perceptions and Adaptations to Climate Change and Variability: The Case of the Limpopo Basin. South Africa, IFPRI Discussion Paper 00849, International Food Policy Research Institute, 36.
• Giersz Z. (2011). Instrument stabilizacji dochodów – nowy instrument zarządzania ryzykiem w perspektywie Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 r. Warszawa: FAPA, Sekcja Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej.
• Goddard E., Weersink A., Chen K., Turvey C.G. (1993). Economics of structural change in agriculture. Canadian Journal of Agricultural Economics, 41 (4), 475–489.
• Goodwin B.K., Smith V.K. (2013). What harm is done by subsidizing crop insurance? American Journal of Agricultural Economics, 95 (2), 489–497.
• Grochowska R., Mańko S. (2013). Potencjalne zmiany dystrybucji środków publicznych w zakresie I filara Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 roku. W: Grochowska R., Wigier M. (red.). Wspólna Polityka Rolna po 2013 roku – zagadnienia wybrane (s. 62–87). Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy.
• Hadrich J.C. (2013). Quantifying the sources of revenue variation in the Northern Great Plains. Agricultural Finance Review, 73 (3), 493–506.
• Halamska M. (2015). Specyfika rolnictwa rodzinnego w Polsce: ciężar przeszłości i obecne uwarunkowania. Wieś i Rolnictwo, 166 (1), 107–129.
• Hamulczuk M., Stańko S. (red.) (2008). Zarządzanie ryzykiem cenowym a możliwości stabilizowania dochodów producentów rolnych. Raport PW, nr 113. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy.
• Heltberg R., Siegel P.B., Jorgensen S.L. (2009). Addressing human vulnerability to climate change: Toward a ‘no-regrets’ approach. Global Environmental Change, 19 (1), 89–99.
• Hennessy D.A. (1998). The production effects of agricultural income support policies under uncertainty. American Journal of Agricultural Economics, 80 (1), 46–57.
• Hill B. (2012). Understanding the Common Agricultural Policy. Oxon: Earthscan.
• Kimura S., Antón J. (2011). Risk Management in Agriculture in Australia. OECD Food, Agriculture and Fisheries Papers, No. 39, OECD Publishing.
• Klimkowski C., Rembisz W. (2014). Kwestie stabilizacji dochodów w rolnictwie. Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 101 (4), 85–96.
• Koester U. (1979). National and international aspects of commodity stabilization scheme. European Review of Agrucultural Economics, 6 (2), 233–255.
• Koester U. (2010). Grundzüge der landwirtschaftlichen Marktlehre. München: Verlag Vahlen.
• Kulawik J., Soliwoda M., Góral J. (2014). How to Deal with Catastrophic Risk in Agriculture? W: I. Zentkova (red.). International Scientific Days 2014 Improving Performance of Agricultural and the Economy: Challenges for Management and Policy, May 21–23, High Tatras, Slovak Republic, Slovak University of Agriculture in Nitra, 2014, http://spu.fem.uniag.sk/fem/mvd2014/proceedings/tableofcontents.html.
• Kulawik J. (red.) (2013). Dopłaty bezpośrednie i dotacje budżetowe a finanse oraz funkcjonowanie gospodarstw i przedsiębiorstw rolniczych (3). Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy.
• Levins R.A., Cochrane W.W. (1996). Treadmill revisited. Land Economics, 72 (4), 550–553.
• Mankiw N.G. (2010). Macroeconomics (wyd. 7). New York: Worth Publishers.
• Mary S., Mishra A., Gomez y Paloma S. (2013). An impact assessment of EU’s CAP income stabilization payments. AAEA & CAES Joint Annual Meeting, Washington, DC, August 4–6.
• Mary S., Santini F., Boulanger P. (2013). An Ex-Ante Assessment of CAP Income Stabilisation Payments using a Farm Household Model. Contributed Paper prepared for presentation at the 87th Annual Conference of the Agricultural Economics Society, University of Warwick, United Kingdom, 8–10 April.
• Meuwissen M.P.M., van Asseldonk M.A.P.M., Huirne R.B.M. (2008). Income stabilisation in agriculture; reflections on an EU-project. W: Meuwissen, M.P.M., van Asseldonk M.A.P.M., Huirne R.B.M. (red.). Income Stabilisation in European Agriculture: Design and Economic Impact of Risk Management Tools (s. 17–31). Wagenigen: Wageningen Academic Publishers,
• Meuwissen, M.P.M., van Asseldonk M.A.P.M., Huirne R.B.M. (red.) (2008). Income Stabilisation in European Agriculture: Design and Economic Impact of Risk Management Tools. Wagenigen: Wageningen Academic Publishers.
• Moser M., Bahrs E. (2011). BMELV – Jahresabschluss im Spannungsfeld zwischen Handelsund Steuerbilanz. Berüchte über Landwirtschaft, 89 (3), 440–454.
• Moss Ch. (2010). Risk, Uncertainty and the Agricultural Firm. Hackensack, NY: World Scientific.
• OECD (2011). Managing Risk in Agriculture: Policy Assessment and Design. Paris: OECD Publishing.
• OECD (2015). Agricultural Policy Monitoring and Evaluation 2015. Paris: OECD Publishing.
• Olson K.D. (2011). Economics of Farm Management in a Global Setting. Hoboken: John Wiley & Sons, Inc.
• Perez-Blanco C.D., Mysiak J., Gutierrez-Martin C., De Salvo M. (2014). What role for income stabilisation insurance in EU agriculture? The case of the Regione Emilia Romagna in Italy. CMCC, Research Papers Issue RP0242 December 2014 CIP – Climate Impacts and Policy Division, http://www.cmcc.it/wp-content/uploads/2015/02/rp0242-cip-12-2014.pdf [dostęp: 01.08.2015].
• Poon K., Weersink A. (2011). Factors affecting variability in farm and off-farm income. Agricultural Finance Review, 71 (3), 379–397.
• Purdy B.M., Langemeier M.R., Featherstone A.M. (1997). Financial performance, risk and specialization. Journal of Agricultural and Applied Economics, 29, 149–161.
• Rembisz W. (2013). Kwestie ryzyka, cen, rynku, interwencji i stabilności dochodów w rolnictwie. Warszawa: Wydawnictwo Vizja Press & IT.
• Rosen H.S., Gayer T. (2010). Public Finance. New York: McGraw Hill.
• Rude J., Ker A. (2013). Transfer efficiency analysis of margin-based programs. Canadian Journal of Agricultural Economics, 61 (4), 509–529.
• Rządowy Proces Legislacyjny (2016). Projekt ustawy o funduszach ochrony przychodów rolniczych, https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12286752/katalog/12360228#12360228 [dostęp: 23.07.2016].
• Rządowy Proces Legislacyjny (2016). Projekt ustawy o funduszach ochrony przychodów rolniczych. Projekt – uzgodnienia (22.06.2016). https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12286752/12360228/12360229/dokument227315.pdf [dostęp: 23.07.2016].
• Rządowy projekt ustawy o Funduszu Wzajemnej Pomocy w Stabilizacji Dochodów Rolniczych (2015). http://www.sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/agent.xsp?symbol=RPL&Id=RM-10-124-14 [dostęp: 1.02.2015].
• Schneider H., Nachtkamp H.H. (1977). Hasło: Steuern V. Wirkungslehre. W: Hand wörterbuch der Wirtschaftswissenschaft (HdWW). Stuttgart i in.: G. Fischer i in.
• Shepard W.G. (1972). The elements of market structure. Review Economics and Statistics, 54 (1), 25–37.
• Soliwoda M. (2013). Rolnicze ubezpieczenia gospodarcze w Kanadzie i USA jako składnik systemu zarządzania ryzykiem w nowoczesnym agrobiznesie. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 4, 41–59.
• Statistics Canada, Census of Agriculture (2011). Farm and Farm Operator Data, http://www.statcan.gc.ca/pub/95-640-x/2012002/01-eng.htm#II [dostęp: 31.03.2014].
• Stiglitz J.E. (2009). The global crisis, social protection and jobs. International Labour Review, 148, 1–2.
• Stiglitz J.E., Rosengard J.K. (2015). Economics of the Public Sector. New York: W.W. Norton & Company.
• Turvey C.G. (2012). Whole farm income insurance. The Journal of Risk and Insurance, 79 (2), 515–540.
• Tweeten L., Zulauf C. (2008). Farm price and income policy: lessons from history. Agribusiness, 24 (2), 145–160.
• USDA (2013). Risk Management Strategies, http://www.ers.usda.gov/topics/farm-practices-management/risk-management/risk-management-strategies.aspx [dostęp: 01.08.2015].
• USDA ERS (2015). Crop Insurance Program Provisions-Title XI, http://www.ers.usda.gov/topics/farm-economy/farm-commodity-policy/crop-insurance-program-provisions-title-xi.aspx [dostęp: 1.08.2015].
• Wilkin J. (1986). Współczesna kwestia agrarna. Warszawa: PWN.
• Wolf C.A., Black J.R., Hadrich J.C. (2009). Upper Midwest dairy farm revenue variation and insurance implications. Agricultural Finance Reviev, 60 (3), 346–358.
• Zawalińska K., Majewski E., Wąs A. (2015). Długookresowe zmiany w dochodach z polskiego rolnictwa na tle krajów Unii Europejskiej. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 17 (6), 346–354.
• Zegar J.S. (2002). Kwestia dochodów w rolnictwie chłopskim w okresie transformacji. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH w Warszawie.
• Zheng Q., Wang H.H., Shi Q.H. (2014). Estimating bivariate yield distributions and crop insurance premiums using nonparametric methods. Applied Economics, 46 (18), 2108–2118.

Identyfikatory

DOI

10.7366/wir032016/02