The upper Odra as a case study of the impact of channel regulation on its morphodynamics

• Autorzy: Czajka A.

Warianty tytułu

PL

Wpływ regulacji koryta na jego morfodynamikę na przykładzie górnej Odry

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of the research was to compare morphodynamics of the Odra river channel in three different sectors and to fi nd the main difference in the way of sediment transport before and after regulation in meandering, straight and sinuous channel sectors and compare the data with those calculated for reconstructed, natural channel of the Odra river. Sediment transport in discussed sectors was compared for average, bankfull and fl ood discharges and it proceeds in different ways. Morphodynamics of the preregulated Odra was most similar to the one currently observed in the meandering section. Also the dynamics of bed-material transport and, consequently, the possibility of the occurrence and disappearance of channel forms is greatly varied among the studied sectors. As it was assumed, a diversifi ed channel geometry imposes water fl ow, which entails a series of processes shaping the channel dynamics.

PL

Celem badań jest porównanie morfodynamiki koryta Odry w trzech różnych odcinkach w celu wychwycenia różnic w sposobie transportu materiału przed regulacją i po regulacji koryta w odcinkach meandrującym, prostym i krętym oraz porównanie uzyskanych danych z danymi otrzymanymi dla koryta przedregulacyjnego. Transport materiału w omawianych odcinkach był porównywany dla przepływów średnich, pełnokorytowych i powodziowych. Morfodynamika przedregulacyjnego koryta Odry była najbardziej podobna do obecnie obserwowanej w korycie meandrowym. Dynamika transportu materiału dennego, a w konsekwencji powstawanie i rozmywanie form korytowych jest zróżnicowane w badanych odcinkach. Zgodnie z założeniami wykazano, że zmodyfi kowana geometria koryta Odry różnicuje przepływ wody, co z kolei pociąga za sobą różnice we współczesnych procesach kształtowania koryta.

Słowa kluczowe

EN

Odra River; riverbed; riverbed process; river regulation; riverbed geometry; riverbed morphology; morphodynamics; sediment transport; bottom sediment; bed load transport

• Wydawca: -
• Czasopismo: Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Land Reclamation
• Rocznik: 2014
• Tom: 46
• Numer: 4
• Opis fizyczny: p.91-99,fig.,ref.

Twórcy

autor

Czajka A.

• Faculty of Earth Sciences, University of Silesia, Bedzinska 60, 41-200 Sosnowiec, Poland

Bibliografia

• ALLEN J.R.L. 1965: A review of the origin and character of recent alluvial sediments. Sedimentology 5: 89-191.
• CARLING P.A., GOELZ E., ORR H.G., RADECKI-PAWLIK A. 2000: The morphodynamics of fluvial sand dunes in the River Rhine near Mainz, Germany. I. Sedimentology and morphology. Sedimentology 47: 227-252
• CISZEWSKI D., CZAJKA A. 2009: Akumulacja osadów na równinach zalewowych rzek silnie zmienionych antropogenicznie: górna Wisła i Odra. Prz. Geol., 57: 576-583.
• CZAJKA A. 2008: River response to channel regulation, Upper Odra River, Poland. [In:] B. Gumiero, M. Rinaldi, B. Fokkens (Eds). 4th International Conference on River Restoration, European Centre for River Restoration, Venice: 431-436.
• DIETRICH W. 1982: Settling velocity of natural particles. Water Resour. Res. 18(6): 1615-1626.
• FRINGS R.M., BERBEE B.M., ERKENS G., KLEINHANS M.G., MARC J.P., GOUWB M.J.P. 2009: Human-induced changes in bed shear stress and bed grain size in the River Waal (The Netherlands) during the past 900 years. Earth Surf. Process. Landforms 34: 503-514.
• KLEINHANS M.G. 2001: The Key Role of Fluvial Dunes in Transport and Deposition of Sand-Gravel Mixtures, a preliminary note. Sedimentary Geology 143 (1-2): 7-13.
• KLEINHANS M.G. 2002: Sorting out sand and gravel: sediment transport and deposition in sand-gravel bed rivers. Universiteit Utrecht, PhD Thesis, Utrecht.
• KLEINHANS M.G. 2005: Flow discharge and sediment transport models for estimating a minimum timescale of hydrological activity and channel and delta formation on Mars. J. Geophys. Res. 110, E 12003.
• MAKKAVEEV N.I. 1976: General regularities of erosion-channel processes [In:] Channel processes. Proceedings of the 4 All - Union Hydrological Congress, 10, L., Gidrome-teoizdat: 8-12.
• RADECKI-PAWLIK A., CARLING P., GÖLZ E. 2006: Budowa granulometryczna i geometryczna form dennych rzeki nizinnej rzeki Ren. Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich, PAN, Oddział w Krakowie 2/1: 15-32.
• SIMONS D.B., RICHARDSON E.V. 1968: Resistance to flow in alluvial channels. U.S. Geol. Surv. Profess. Papers 422-J.
• ZANKE U.C.E. 2003: On the influence of turbulence on the initiation of sediment motion. Int. J. Sediment Res. 18(1): 1-15.