PL
W pracy przedstawiono wyniki trzyletnich badań nad wpływem wzrastających dawek azotu na plonowanie ozimej pszenicy twardej odmiany Komnata. W latach 2005-2008 w RZD Pawłowice, należącym do Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, przeprowadzono ścisłe doświadczenie polowe, na glebie kompleksu pszennego dobrego, w stanowisku po rzepaku ozimym. Czynnikiem doświadczenia były poziomy nawożenia azotem : 60, 90 i 120 kg-ha-1 oraz obiekt kontrolny bez azotu mineralnego. Przezimowanie odmiany Komnata było zadowalające w każdym roku badań. Średni plon ziarna z trzech lat badań odmiany Komnata wynosił 4,01 t-ha-1 i był istotnie zróżnico¬wany w latach badań i pod wpływem nawożenia azotem. Zastosowanie 60 (BBCH29) kg N-ha-1 powo¬dowało istotny o 1,03 t ha-1 (35%) przyrost plonu ziarna, w porównaniu z kontrolą. Wyższa dawka azotu N = 90 kg ha-1 z podziałem (60 BBCH 29 + 30 BBCH 32 ) przyczyniła się do dalszego wzrostu plonu ziarna o 0,61 t-ha-1 (16%). Najwyższa z zastosowanych dawek azotu 120 kg z podziałem (60 BBCH 29 + 60 BBCH 32) nie była efektywna dla plonu ziarna. Dawka 120 kg N-ha-1 w porównaniu z 90 kg N-ha-1 nie miała wpływu na wzrost liczby kłosów produkcyjnych z jednostki powierzchni, których liczba nie rekompensowała niskiej produktywności pojedynczego kłosa, powodowanej spadkiem masy 1 000 ziaren. Produktywność netto azotu z dawek 60 i 90 kg N-ha-1 była średnio wysoka. Efektywność krańcowa nawożenia w przedziale 0-60 oraz 60-90 kg N była wysoka, a powyżej 90 kg zmniejszała się do zera. Wykazano wzrost plonu słomy do dawki 90 kg N-ha-1.
EN
The work presents the results of three - year investigation involving the effect of increasin¬gly higher nitrogen doses on the yielding of winter hard wheat of Komnata cultivar. In the years 2005-2008 in Research - Development Plant Station Pawłowice, owned by Wrocław University of Environmental and Life Sciences, there was conducted strict field experiment established on the soil of good wheat complex, at the stand after winter rape. The factors in this experiment were the levels of nitrogen fertilization: 60, 90 I 120 kg-ha4 and control object without mineral nitrogen. Winter survival of Komnata cultivar was satisfactory in each year of the investigation. Average grain yield of this cultivar from the whole examination period amounted 4,01 t-ha4 and was si¬gnificantly diversified as a result of nitrogen fertilization.. Application of 60 (BBCH kg N-ha4 did bring about considerable increase in grain field by 1,03 t-ha4 (35%) in comparison to the control treatment. Higher dose of nitrogen N = 90, divided according to the pattern (60 BBCH 29 + 30 BBCH 32 ) kg-ha4, provided for further increase in yield size 0,61t-ha4 (16%). The highest dose introduced to the experiment equaled 120 kg, divided as follows: (60 BBCH 29 + 60 BBCH proved to be not effective regarding grain yield size. The dose of 120 kg N ha-1, as compared to 90 kg N-ha4, effected on the increase in production spikes per an area unit (non significant difference), yet their number did not compensate low productivity of a single spike per area unit resulting from the decrease in 1000 seed weight. The net productivity of nitrogen dose of 60 i 90 was medium - high,and over 90 kg has decreased to zero. There was recorded the increase in straw yield up to the dose of 90 kg N-4