EN
Iron chlorosis is a wide-spread limiting factor of production in agriculture. Fe deficiencies is done mainly by foliar sprays because soil application generally are ineffective, especially for annual crops. A pot experiment, conducted in a phytotron, investigated the effectiveness of foliar fertilization of French bean with 3 inorganic iron salts [FeSO4 · 7H2O, FeCl3 · 6H2O, Fe(NO3)3 · 9H2O] and 2 organic iron salts [Fe-Citr., Fe-EDTA], applied with and without the addition of 0.5% CO(NH2)2. Iron was applied 3 times only on simple leaves in the form of aqueous solutions containing 0.2 mg Fe in 1 cm3, compared to water as the control treatment. The obtained results show that the application of iron salt solutions resulted in a distinct increase of Fe content in simple leaves and in the next trifoliate leaves. Foliar fertilization of the plants with Fe(NO3)3 was the most effective, while feeding with Fe-EDTA was the least effective. Iron given in the form of chelates showed greater mobility in the plants than that applied in the form of inorganic salts. Foliar fertilization of the plants with inorganic iron salts significantly increased chlorophyll a+b and carotenoid content in the leaves as well as their stomatal conductance and the photosynthesis and transpiration rates. But the impact of Fe chelates, in particular Fe-EDTA, on the abovementioned plant traits was not clear. The leaves of the plants treated with Fe(NO3)3 showed the highest content of photosynthetic pigments and the most intense gas exchange. The application of inorganic iron salts and Fe-Citr. resulted in a significant increase in the number of nodules formed on the bean roots and their weight. The plants treated with Fe-Citr. produced the largest number of nodules, while those treated with Fe(NO3)3 developed nodules with the highest weight. The addition of urea to the iron solutions had an effect on the increase in the value of the iron transport rate and on the decrease in iron and carotenoid content, the leaf gas exchange rate as well as the number of root nodules and their weight.
PL
Chloroza żelazowa jest czynnikiem w szerokim zakresie ograniczającym produkcję rolniczą. Niedobór żelaza jest uzupełniany głównie poprzez dokarmianie dolistne, ponieważ aplikacja doglebowa jest generalnie nieefektywna, szczególnie w uprawie roślin jednorocznych. W doświadczeniu wazonowym prowadzonym w fitotronie badano efektywność dolistnego nawożenia fasoli szparagowej trzema nieorganicznymi [FeSO4 · 7H2O, FeCl3 · 6H2O, Fe(NO3)3 · 9H2O] i dwoma organicznymi [Fe-Cytr., Fe-EDTA] solami żelaza podanymi bez dodatku i z dodatkiem 0.5% CO(NH2)2. Żelazo zastosowano 3-krotnie tylko na liście pojedyncze w formie roztworów wodnych zawierających w 1 cm3 – 0,2 mg Fe wobec wody jako kontroli. Uzyskane wyniki wykazały, że aplikacja roztworów soli żelaza wpłynęła na wyraźne zwiększenie zawartości Fe w liściach pojedynczych i kolejnych liściach 3-listkowych. Najbardziej efektywne było dolistne nawożenie roślin Fe(NO3)3, a najmniej Fe-EDTA. Żelazo podane w formie chelatów wykazywało w roślinach większy stopień mobilności niż w formie soli nieorganicznych. Dolistne nawożenie roślin nieorganicznymi solami żelaza w istotnym stopniu zwiększało zawartość w liściach chlorofilu a+b, karotenoidów, a także ich przewodność szparkową i tempo przebiegu fotosyntezy i transpiracji. Natomiast wpływ chelatów Fe, a zwłaszcza Fe-EDTA na wymienione cechy roślin nie był jednoznaczny. Największą zawartość barwników asymilacyjnych i najbardziej intensywny przebieg wymiany gazowej wykazywały liście roślin traktowanych Fe(NO3)3. Aplikacja nieorganicznych soli żelaza i Fe-Cytr. wpłynęła na istotny wzrost liczby brodawek wiązanych na korzeniach fasoli i ich masy. Najwięcej brodawek wytworzyły na korzeniach rośliny traktowane Fe-Cytr., a brodawek o największej masie – Fe(NO3)3. Dodatek mocznika do roztworów żelaza wpłynął na wzrost wartości wskaźnika transportu żelaza, a spadek zawartości żelaza, karotenoidów, przebiegu wymiany gazowej w liściach oraz liczby i masy brodawek korzeniowych.