Postęp biologiczny w łubinie (Lupinus sp.) - rys historyczny i stan aktualny

• Autorzy: Prusinski J.

Warianty tytułu

EN

Biological progress in lupin (Lupinus sp.) - present state and historical background

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W analizowanym 36-leciu najwięcej wyhodowano odmian łubinu żółtego – one też najdłużej pozostawały w krajowym rejestrze. Średnioroczny przyrost plonu nasion w tym czasie był największy w łubinie wąskolistnym – 45 kg, a najniższy w żółtym – 18 kg na ha. Nie udało się wyhodować odmian samokończących dorównujących plennością odmianom tradycyjnym. Po wyłączeniu z uprawy gleb marginalnych, niezbędnym warunkiem dalszej hodowli łubinu żółtego będzie zdecydowana poprawa jego plenności do poziomu co najmniej 25 dt⋅ha⁻¹. W łubinie wąskolistnym niewątpliwym osiągnięciem ostatnich lat jest pojawienie się w rejestrze odmian o niewielkiej skłonności do pękania strąków i osypywania nasion. W łubinie białym w dalszym ciągu gruba wodnista ściana strąka stanowi o długim jego dojrzewaniu. Średnia powierzchnia kwalifikowanych plantacji nasiennych łubinów w Polsce wynosi w ostatnich latach 625 ha (5,5% upraw towarowych) i jest największa w przypadku łubinu wąskolistnego (1230 ha rocznie) i minimalna (< 20 ha) u białego. Średnioroczna produkcja kwalifikowanego materiału siewnego łubinów wynosiła około 50 kg⋅ha⁻¹, a wykorzystanie w praktyce potencjału odmianowego wynosi około 48,5%.

EN

Over last 36 years the highest number of yellow lupin cultivars were registered; they were also present in the state register for the longest time. The average seed yield increase over these years amounted as much as 45 kg for narrow-leafed lupin and 18 kg per ha and year for the yellow lupin. The self-completing lupin cultivars still do not yield as much as the traditional ones. After exclusion of marginal soils from arable land it is necessary to breed the yellow lupin cultivars yielding 25 dt⋅ha⁻¹ or more. In narrow-leafed lupin breeding cultivars with small tendency to pod shattering and seed loosing constituted a trait of a great importance. As far as white lupin is concerned still thick pod wall prolongs the vegetation and maturation period. Average seed plantation area in Poland amounts to 625 ha (5.5% of forage plantations) and is the highest in case of narrow-leafed lupin (about 1230 ha per year) and lowest in case of white lupin (less than 20 ha). An average production of qualified lupin sowing material was about 50 kg⋅ha⁻¹ and biological potential of all species is used in practice in 48.5%, only.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2007
• Tom: 522
• Opis fizyczny: s.23-37,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Prusinski J.

• Zakład Produkcji Nasiennej, Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J. i J. Śniadeckich, ul. Kordeckiego 20 85-225 Bydgoszcz

Bibliografia

• ARSENIUK E., OLEKSIAK T. 2002. Postęp w hodowli roślin uprawnych. Pam. Puł. 130: 509-521.
• COBORU 1969-2005. Syntezy wyników doświadczeń odmianowych (rejestrowych od 2001). Rośliny strączkowe. Słupia Wielka.
• COBORU 2004. Wstępne wyniki plonowania odmian w doświadczeniach rejestrowych. Rośliny strączkowe. Słupia Wielka.
• COBORU 2004-2006. Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych. Rośliny strączkowe. Słupia Wielka. 2004 - nr 30: 37 ss., 2005 - nr 40: 41 ss., 2006 - nr 48: 45 ss.
• GUS 2002-2005. Rocznik statystyczny. Głowny Urząd Statystyczny. Warszawa
• KRASOWICZ S. 1997. Ekonomiczna ocena uprawy łubinów na nasiona. Mat. konf. Łubin we współczesnym rolnictwie. ART, Olsztyn-Kortowo, 25-27 VI 1997: 166-177.
• KRZYMUSKI J., OLEKSIAK T., KRZECZKOWSKA A. 1997. Methods of biological progress estimation. Adv. in Biometrical Genetics. Proc. 10th Meeting of the EUCARPIA. Biometrics in Plant Breeding. Poznań, 14-16 V 1997. Krajewski i Z. Kaczmarek (red.): 185-189.
• MARTYNIAK J. 1999. Powojenne osiągnięcia polskiej hodowli roślin strączkowych. Hod. Ros. i Nas. 3: 22-29.
• NALBORCZYK E. 1997. Postęp biologiczny a rozwoj rolnictwa w końcu XX w i początkach XXI stulecia. Agricola 33, supl. SGGW, Warszawa: 1-5.
• OLEKSIAK T. 1992. Postęp w hodowli roślin i jego wykorzystanie w produkcji. Biuletyn IHAR 181/182: 61-72.
• PIORiN 1990-2005. .
• PODLASKI S. 2004. Polityka nasienna a rozwoj przemysłu nasiennego. Hod. Ros. i Nas. 2: 2-8.
• PRUSIŃSKI J., KOZDEMBA K. 2005. Postęp biologiczny w hodowli i uprawie zboż w Polsce po 1990 roku. Zagad. Doradztwa Rol. 4: 39-52.
• RUNOWSKI H. 1997. Postęp biologiczny w rolnictwie. Wyd. SGGW, Warszawa: 330 ss.
• SAWICKA-SIENKIEWICZ E. 1997. Hodowla łubinów w Polsce i na świecie. Mat. konf. „Łubin we wspołczesnym rolnictwie”. ART, Olsztyn-Kortowo, 25-27 VI 1997: 37-57.
• ŚWIĘCICKI W. 1984. Breeding methods for forage and grain lupins. Proc. 3rd Inter. Lupin Conf., La Rochelle, 4-8 VI 1984: 192-205.
• ŚWIĘCICKI W. 1993. Wybrane zagadnienia genetyki i hodowli łubinu. Mat. konf. „Łubin w gospodarce i życiu człowieka”. Poznań, 29 XI 1993: 23-39.
• WICKI L. 1997. Wyznaczniki postępu biologicznego w produkcji roślinnej, w: Postęp biologiczny w rolnictwie. Red. H. Runowski. Wyd. SGGW, Warszawa: 63-81.

Uwagi

PL