PL
W pracy oceniono allelopatyczny wpływ słonecznika na: (i) wymianę gazową, (ii) gospodarkę wodną, (iii) uszkodzenia błon cytoplazmatycznych oraz na (iv) zmiany w poziomie tzw. hormonów stresowych etylenu i ABA u roślin gorczycy białej odm. Nakielska. Pięciotygodniowe rośliny, uprawiane w hydroponice traktowano wodnymi wyciągami liści słonecznika w stężeniu 2,5 oraz 5,0% (s.m. g/v) do 72 godzin. Wyraźne symptomy starzenia się roślin oraz deficytu wody (utrata turgoru, obniżone RWC i potencjały osmotyczne liści) obserwowano u roślin traktowanych allelozwiązkami, pomimo że u roślin tych jednocześnie stwierdzono istotne obniżenie transpiracji i wzrost oporów dyfuzyjnych liści. Wskazuje to na zaburzenia w pobieraniu wody przez korzenie. Również intensywność fotosyntezy była istotnie niższa u roślin traktowanych. Rośliny te cechowały się uszkodzeniami błon cytoplazmatycznych zarówno w liściach, jak i w korzeniach. Pomimo wyraźnych objawów starzenia, rośliny traktowane wydzielały mniej etylenu, natomiast poziom ABA był wielokrotnie wyższy w liściach, ale nie w korzeniach. Stwierdzone różnice były większe u roślin traktowanych przez dłuższy czas oraz wyższym stężeniem wyciągów i z reguły były one statystycznie istotne. Potencjały osmotyczne, stosowanych w badaniach wyciągów, były zbyt wysokie, aby mogły spowodować tak silne objawy deficytu wody, wskazując tym samym na toksyczny charakter oddziaływania allelozwiązków zawartych w wodnych wyciągach słonecznika.
EN
In this work we studied the effect of sunflower allelopathics on: (i) plant gas exchange and water status, (ii) cellular membrane integrity, and on (iii) changes in stress hormones: ethylene and abscisic acid in mustard. Hydroponically grown five-week old plants were exposed to aqueous extracts of sunflower leaves (2.5 and 5.0% DM w/v) up 72 h. In response to allelopathics, mustard plants showed evident symptoms of water deficit in shoots (loss of turgor, lowered RWC and osmotic potential) and of senescence. These plants had reduced photosynthesis and transpiration well corresponding with increased diffusive leaf resistance, suggesting that disrupted water uptake by roots is the major cause for water deficit. Due to the exposure to allelochemicals membrane integrity both in leaf blades and in roots was lost. These plants, despite the evident symptoms of senescence produced less ethylene. The level of ABA increased manifold in the leaves but not in the roots. Recorded changes were mostly statistically significant and showed a time and dose dependent manner. Osmotic potentials of used extracts were too high to create osmotic stress in the medium, therefore, it is most likely that the mode of action of allelocompounds derived from sunflower is of a toxic nature.