EN
The aim of the paper is to identify changes in nitrogen management in individual agriculture and result assessment in the context of sustainable development. The paper showed the essential elements of nitrogen balancing on agricultural area. Research was conducted at a national as well as voivodship level, making it possible to determine the scale of diversity of regional nitrogen management in individual agriculture and verify the regional divergence process in this scope. Analysis was based on data collected during the Farm Structure Survey in 2007 and 2016 prepared by the Statistical Office in Olsztyn, for individual farms with at least 1 ha of UAA. The period of research captured the trend of changes in nitrogen management on farms over a 10 year- -period. Nitrogen gross balance was calculated on the basis of OECD and EUROSTAT methodology. The results indicated the need to improve nitrogen management to optimize it in relation to crop nutritional needs and local soil conditions. Not only environmental considerations but, above all, economic ones, are an important prerequisite for increasing farmer interest in such activities. Regional diversification of nitrogen economy is progressing, indicating an ongoing divergence (polarization) process. This process is the result of a number of different factors, including organizational and environmental ones.
PL
Celem artykułu jest ustalenie zmian w gospodarce azotem w rolnictwie indywidualnym i ich ocena w kontekście zrównoważonego rozwoju. Przedstawiono istotne elementy bilansowania azotu na powierzchni użytków rolnych. Badania prowadzono na poziomie kraju, jak i województw, co umożliwiło ustalenie skali zróżnicowania regionalnego gospodarki nawozowej w rolnictwie indywidualnym oraz weryfikację procesu dywergencji regionalnej w tym zakresie. W analizie wykorzystano dane zebrane w ramach badania struktury gospodarstw rolnych w latach 2007 i 2016, przygotowane przez Urząd Statystyczny w Olsztynie, dotyczące gospodarstw indywidualnych o powierzchni co najmniej 1 ha. Przyjęty okres badań pozwolił na uchwycenie tendencji zmian, które zaszły w gospodarce nawozowej w gospodarstwach rolnych w tych 10 latach. Saldo bilansu azotu obliczono, wykorzystując metodę zaproponowaną przez OECD i Eurostat. Wyniki badań wskazują na potrzebę poprawy gospodarki azotem w kierunku jej zoptymalizowania względem potrzeb pokarmowych roślin oraz lokalnych warunków glebowych. Istotną przesłanką do zwiększania zainteresowania rolników takimi działaniami są nie tylko względy środowiskowe, ale przede wszystkim rachunek ekonomiczny. Zróżnicowanie regionalne gospodarki nawozowej w tym zakresie postępuje, co wskazuje na zachodzący proces dywergencji (polaryzacji). Proces ten jest wynikiem wielu różnych czynników, w tym organizacyjnych oraz przyrodniczych.