EN
The research was carried out on 38 Kołuda ewes. Two trial milkings were done in June 2013 – the first in the 9th week of lactation, in the final suckling period, and the second in the 11th week of lactation, 14 days after weaning of lambs was complete. Thirty-eight ewes were chosen and randomly assigned to two groups, each consisting of 6 ewes rearing single lambs, 10 with twins and 3 with triplets. Before the first trial milking (I) the ewes were separated from their lambs for 12 hours. Half of the ewes were milked in the presence of lambs (group A) and the other half in the absence of lambs (group B). Samples of milk from the same ewes were taken during the commercial milking period, 2 weeks after the lambs had been weaned (second trial milking – I). There were no differences in milk yield or milk composition between ewes milked in the presence and absence of lambs. Milk of ewes milked 12h after separation from lambs had lower content of total solids (15.05 vs. 16.48 g/100 g, P≤0.01), protein (4.82 vs. 5.18 g/100 g, P≤0.01) and fat (4.84 vs. 6.05 g/100 g, P≤0.01) but higher content of lactose (5.02 vs. 4.78 g/100 g, P≤0.01) compared to milk from the same ewes 2 weeks after the lambs were weaned. The research showed a tendency in ewes rearing twins milked following separation from lambs to produce more milk, with higher content of total solids and fat but lower lactose content, in comparison to ewes rearing single lambs. Milk of ewes rearing triplet lambs did not differ from that of ewes rearing single and twin lambs, with one exception – milk of ewes rearing triplets had lower lactose content than the milk of ewes with single lambs.
PL
Badania przeprowadzono na 38 matkach owcy kołudzkiej. Dwa próbne doje owiec przeprowadzono w czerwcu 2013 roku – pierwszy w 9. tygodniu laktacji, w końcowym okresie karmienia jagniąt (12 godzin po odseparowaniu jagniąt od matek) oraz drugi w 11. tygodniu laktacji, 14 dni po odsadzeniu jagniąt od matek. Owce przydzielono losowo do dwóch grup, w każdej po 6 matek odchowujących pojedyncze jagnięta i 13 odchowujących bliźnięta i trojaczki. Połowa owiec była dojona bez obecności swojego potomstwa (grupa A), a pozostałe w obecności jagniąt (grupa B). Próby mleka od tych samych owiec pobrano również w okresie doju towarowego, po upływie dwóch tygodni od definitywnego odsadzenia jagniąt. Nie stwierdzono statystycznie potwierdzonych różnic w wydajności mleka i zawartości jego składników między owcami dojonymi w obecności lub bez obecności jagniąt. Mleko owiec dojonych 12 godzin po odseparowaniu jagniąt zawierało mniej suchej masy (15,05 vs. 16,48 g/100 g, P≤0,01), białka (4,82 vs. 5,18 g/100 g, P≤0,01) i tłuszczu (4,84 vs. 6,05 g/100 g, P≤0,01), ale więcej laktozy (5,02 vs. 4,78 g/100 g, P≤0,01) w porównaniu z mlekiem od tych samych owiec udojonym 2 tygodnie po odsadzeniu jagniąt. Matki odchowujące bliźnięta i dojone po odseparowaniu jagniąt miały wyższą wydajność mleka, suchej masy i tłuszczu, a niższą laktozy oraz niższy stosunek białko/tłuszcz w porównaniu z matkami odchowującymi jedynaki. W okresie po odsadzeniu jagniąt, u dojonych owiec odchowujących bliźnięta, w porównaniu z odchowującymi jedynaki, obserwowano tendencje do wyższej produkcji mleka, o wyższej zawartości suchej masy i tłuszczu, przy niższej zawartości laktozy i niższym stosunku białkowo-tłuszczowym. Mleko owiec odchowujących trojaczki nie różniło się od mleka matek odchowujących jedynaki, z wyjątkiem niższej zawartości laktozy.