PL
Badania prowadzono w latach 1986-1993 na Podgórzu Rzeszowskim. Uwzględniono w nich następujące sposoby użytkowania gleby płowej wytworzonej z lessu: gleba leśna - las mieszany i uprawne - orne: pole produkcyjne i doświadczalne. Na polu produkcyjnym uprawiano rośliny zbożowe (pszenica, jęczmień jary) oraz stosowano nawożenie NPK. Na polu doświadczalnym (stałe pole nawozowe) uprawiano rośliny w 4-letnim zmianowaniu w warunkach nawożenia mineralnego NPK Mg. Zmianowanie roślin w latach 1986-1989 było następujące: ziemniaki, jęczmień jary, kapusta pastewna i pszenica ozima, a w latach 1990-1993 tylko kapustę pastewną zastąpiono słonecznikiem pastewnym. Na polu doświadczalnym stosowano w każdym roku nawożenie magnezem w dawce 40 kg MgO·ha⁻¹ pod ziemniaki, jęczmień jary oraz 120 kg MgO·ha⁻¹ pod kapustę pastewną i słonecznik pastewny. Badania przeprowadzono w poziomie Ah/Eet (6-30 cm) i Bt (30-50 cm) gleby leśnej oraz w poziomach Ap (0-25 cm) i Bt (26-50 cm) gleb uprawnych. Gleby te charakteryzowały się dużym zakwaszeniem. Wartości pH w KC1 były następujące w Ah/Eet - 3,68, w Ap pola produkcyjnego - 3,98 i w Ap pola doświadczalnego - 3,92. Gleby te charakteryzowały się średnią zawartością magnezu przyswajalnego. Magnez zapasowy (zbliżony do zawartości ogólnej) oznaczano metodą AAS, po uprzednim trawieniu gleby w stężonym HC1O₄. Człowiek poprzez nawożenie magnezem w dawce 480 kg MgO·ha⁻¹·8 lat⁻¹korzystnie wpłynął na zawartość zapasowego i przyswajalnego magnezu w poziomie Ap i Bt kwaśnej gleby płowej w porównaniu z glebą pola produkcyjnego, na której nie stosowano nawożenia magnezem. Magnez zapasowy w większej ilości był gromadzony w poziomie Bt gleby leśnej i gleb uprawnych, a magnez przyswajalny w poziomie Bt gleb uprawnych. Udział magnezu przyswajalnego w jego zawartości zapasowej był większy w poziomach Ap i Bt gleb uprawnych w porównaniu z jego udziałem w poziomach Ah/Eet i Bt gleby leśnej.
EN
The study was carried out in 1986-1993 in Rzeszów submountain region. Following methods of soil management were included: forest soil - mixed forest, arable soil - experiment field and cultivated field. On cultivated field the cereal crops (wheat, barley) were grown. On a permanent fertilization field, within 1986-1989 the following crop rotation was applied: potatoes, spring barley, fodder cabbage and winter wheat. Within 1990-1993 the fodder cabbage was replaced by fodder sunflower. Differentiated NPK fertilization was applied on the ground of constant Mg fertilization. Every year on the experimental field magnesium fertilization at 40 kg MgO·ha⁻¹ rate was applied under potatoes and spring barley as well as at 120 kg MgO·ha⁻¹ under fodder cabbage and sunflower. The Ah/Eet (6-30 cm) and Bt (30-50 cm) horizons were considered in the forest soil, while Ap (0-25 cm) and Bt (26-50 cm) horizons in the arable soils. All the soils were very acid at average content of available Mg. The Mg fertilization (480 kg MgO·ha⁻¹ ·8 years⁻¹) increased the reserve Mg and available Mg content in Ap and Bt horizons. In the soils of cultivated fields (without Mg fertilization), the content of magnesium systematically decreased. The available Mg participation in the reserve Mg content was higher in Ap and Bt horizons of arable soils than that participation in Ah/Eet and Bt horizons of the forest soils.