Owoce mniej znanych gatunków roślin użytkowych jako cenny surowiec dla przetwórstwa Cz.1. Cytryniec chiński

• Autorzy: Dobros N.

Warianty tytułu

EN

Fruits of less-known species as a valuable raw material for processing

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cytryniec chiński (Schisandra chinensis) jest wieloletnim pnączem o czerwonych owocach. W warunkach naturalnych występuje w południowo-wschodniej Azji, ale można go uprawiać w Polsce. Głównymi związkami biologicznie czynnymi występującymi w owocach i nasionach są lignany, pochodne dibenzocyklooktadienu. Najważniejsze z nich to schizandryny, schizandrole, schizanteryny i gomisyny. Miąższ owoców zawiera ponadto znaczne ilości witaminy C, kwasy organiczne (kwas cytrynowy, jabłkowy i winowy) oraz cukry. W nasionach występuje witamina E oraz kwasy tłuszczowe. Cytryniec chiński jest cenną rośliną leczniczą stosowaną w tradycyjnej medycynie chińskiej i japońskiej do leczenia wielu chorób. Wykazuje działanie antyhepatotoksyczne, przeciwnowotworowe, antyoksydacyjne, ochronne na komórki mięśnia sercowego oraz przeciwbakteryjne. Posiada również właściwości adaptogenne –przeciwdziała stresowi, zmniejsza objawy przemęczenia fizycznego i umysłowego oraz zwiększa zdolność uczenia się i zapamiętywania. Owoce cytryńca, ze względu na unikalny skład i właściwości prozdrowotne, mogą znaleźć zastosowanie w przetwórstwie jako składnik produktów o właściwościach funkcjonalnych.

EN

Chinese magnolia vine (Schisandra chinensis) is a perennial plant with red berries. Its natural distribution area is south-east Asia, but this plant can also be cultivated in Poland. The main biologically active compounds of fruits with seeds are lignans –derivatives of dibenzocyclooctadiene. The most important are schizandrins, schizandrols, schizantherins and gomisins. The fruit pulp contains significant quantities of vitamin C, organic acids (citric, malic and tartaric acid) and sugars. Seeds contain a substantial amounts of vitamin E and fatty acids. Chinese magnolia vine is a popular plant in traditional Chinese and Japanese medicine, used to treat several diseases. It shows antihepatotoxic, anticarcinogenic, antioxidative, cardioprotective and antimicrobial activities. It possesses also adaptogenic properties –counteracts stress, eliminates physical and mental fatigue, enhances ability to learning and memorizing. Fruits of Chinese magnolia vine, due to its unique composition and pro-health benefits, may be used in the processing industry as a component of products with functional properties.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Postępy Nauki i Technologii Przemysłu Rolno-Spożywczego
• Rocznik: 2013
• Tom: 68
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.70-79,bibliogr.

Twórcy

autor

Dobros N.

• Zakład Technologii Przetworów Owocowych i Warzywnych, Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego im.prof.Wacława Dąbrowskiego, ul.Rakowiecka 36, 02-532 Warszawa

Bibliografia

• 1. Azizov A.P., Seĭfulla R.D. (1998). The effect of elton, leveton, fitoton and adapton on the work capacity of experimental animals. Eksp. Klin. Farmakol.61(3), 61-63
• 2. Chiu P.Y., Leung H.Y., Siu A.H.L, Ponn M.K., Ko K.M. (2007). Schisandrin B decreases the sensitivity of mitochondria to calcium ion-induced permeability transition and protects against carbon tetrachloride toxicity in mouse livers. Biol. Pharm. Bull. 30(6), 1108-1112
• 3. Czikow P., ŁaptiewJ. (1982). Rośliny lecznicze i bogate w witaminy. Warszawa: WRiL, 101-104
• 4. Hancke J., Burgos R., Wikman G., Ewertz E., Ahumada F. (1994). Schizandra chinensis, a potential phytodrug for recovery of sport horses. Fitoterapia, 65(2), 113-118
• 5. Hendrich S., Bjeldanes L.F. (1983). Effects of dietary cabbage, Brussels sprouts, Illicium verum, Schizandra chinensis and alfalfa on the benzo [alpha] pyrene metabolic system in mouse liver. Food Chem. Toxicol. 21(4), 479-486
• 6. Huang F., Xiong Y., Xu L. (2007). Sedative and hypnotic activities of the ethanol fraction from Fructus Schisandraein mice and rats. J. Ethnopharmacol. 110, 471-475
• 7. Jihong S., Xiaoying Y., Qiuyan Z., Hong Z. (1997). Analysis of nutrition composition of Schisandra fruits. J. Forest. Res. 8(2), 97-98
• 8. Lamer-Zarawska E. (2001). Cytryniec chiński –wartościowa roślina lecznicza. Wiad. Zielar. 2, 18-19
• 9. Lamer-Zarawska E. (2008). Azjatyckie psychostymulatory i tonica. Rośliny o działaniu adaptogennym –stosowane w geriatrii. Panacea., 2(23), 12-14
• 10. Lee Y.J., Cho J.Y., Kim J.H., Park W.K., Rhyu M.R. (2004). Extracts from Schisandra chinensis Fruit activated Estrogen Receptors: a possible clue to its effect on nitric oxide-mediated vasorelaxation. Biol. Pharm. Bull. 27, 1066-1069
• 11. Lee S.K., Kim S.D., Kook M., Lee H.Y., Park J.S., Park Y.H., Kang J.S., Jung W.J., Choi Y.W., Bae Y.S. (2012). Therapeutic effects of α-iso-cubebenol, a natural compound isolated from the Schisandra chinensisfruit, against sepsis. Biochem. Biophys. Res. Commun. 427(3), 547-552
• 12. Lin T.J., Liu G.T., Li X.J., Zhao B.L., Xin W.J. (1990). Detection of free radical scavenging activity of schisanhenol by electron spin resonance.Acta Pharmacol. Sin.11(6), 534-539
• 13. Miyamoto K., Wakusawa S., Nomura M.,Sanae F., Sakai R., Sudo K., Ohtaki Y., Takeda S., Fujii Y. (1991). Effects of gomisin A on hepatocarcinogenesis by 3'-methyl-4-dimethylaminoazobenzene in rats. Jpn. J. Pharmacol. 57(1), 71-77
• 14. Mrozowski T. (2009). Rośliny adaptogenne. Świat farmacji. Wyd. Apteka, 27-30
• 15. Nowak G. (2009). Surowce roślinne stosowane w wyczerpaniu psychofizycznym i stresie. Herba Pol. 55(2), 88-99
• 16. Obidoska G., Sadowska A. (2004). Rośliny o działaniu adaptogennym. Biul. IHiAR-Radzików, 233, 163-171
• 17. Opletal L., Krenkova M., Havlickova P. (2001). [Phytotherapeutic aspects of diseases of the circulatory system. 8. Chinese magnolia (Schisandrachinensis (Turcz.) Baill.): production of the drugs and their evaluation, therapeutic and dietary preparations]. Ceska Slov. Farm. 50(5), 219-224
• 18. Pan S.Y., Yu Q., Zhang Y., Wang X.Y., Sun N., Yu Z.L., Ko K.M. (2012). Dietary Fructus Schisandrae extracts and fenofibrate regulate the serum/hepatic lipid-profile in normal and hypercholesterolemic mice, with attention to hepatotoxicity. Lipids Health Dis. 11(1), 120-125
• 19. Panossian A., Wikman G. (2008). Pharmacology of Schisandra chinensis Bail.: An overview of Russian research and uses in medicine. J. Ethnopharmacol., 118(2), 183-212
• 20. Sarwa A. (1992). Dalekowschodnie rośliny lecznicze: w ogródku i na działce. Oficyna Wyd. Almaprint, Katowice, 14-16
• 21. Skopińska-Różewska E., Siwicki A.K., Wójcik R., Małaczewska J., Trapkowska S., Nartowska J., Bałan B.J., Wasiutyński A. (2006). Immunostimulatory effect of Immunostim Plus –A standardized fixed combination of Schizandra chinensiswith Eleutherococcus senticosusextracts on lymphocyte-dependent cellular immunity in mice. Bull. Vet. Inst. Pulawy, 50, 461-465
• 22. Szewczyk B. (2000). Cytryniec chiński –walory nie tylko smakowe. Kwiaty, 2(106), 24-25
• 23. Szewczyk B. (2002). Cytryniec chiński –roślina o wielu możliwościach. Sad Nowoczesny, 2, 18-19
• 24. Tang W., Eisenbrand G. (1992). Chinese drugs of plant origin. 111. Schisandra chinensis (Turcz.) Baill. 903-907
• 25. Takimoto Y., Qian H.Y., Yoshigai E., Okumura T., Ikeya Y., Nishizawa M. (2012). Gomisin N in the herbal drug Gomishi (Schisandra chinensis)suppresses inducible nitric oxide synthase gene via C/EBPβ and NF-κB in rat hepatocytes. Nitric Oxide, 28, 47-56
• 26. Tong H., Zhao B., Du F., Tian D., Feng K., Sun X. (2012). Isolation and physicochemical characterization of polysaccharide fractions isolated from Schisandra chinensis. Chem. Nat. Compd., 47(6), 969-970

Uwagi

Rekord w opracowaniu