PL
Toczące się współcześnie dyskusje o możliwości rozszerzenia Unii Europejskiej o kraje muzułmańskie (np. Turcja) oraz stały, duży napływ imigrantów z tych krajów na teren UE (w chwili obecnej mieszka tu ok. 10 milionów muzułmanów) powoduje, że nie można zagadnienia ich obecności w Europie traktować jako problemu nieistotnego i marginalnego. Muzułmanie mieszkający w Europie nie są jednolitą grupą, pochodzą z różnych krajów i różnych środowisk. Jako imigranci najczęściej należą do grona ubogich mieszkańców danego kraju, a potęgujący się współcześnie kryzys społeczny powoduje, że ubodzy rdzenni obywatele zachodniej Europy postrzegają społeczność muzułmańską jako „rywala” w wyścigu po coraz mniejszą pomoc finansową ze strony państwa. Dyskusje dotyczą także zakresów integracji i przyzwolenia na wielokulturowość oraz wpływu bogatych państw muzułmańskich na gospodarkę światową. W artykule, po zarysowaniu historii emigracji muzułmanów na teren UE oraz krótkim omówieniu narodowych tradycji „obywatelstwa” w krajach takich jak Wielka Brytania, Niemcy i Francja, autorka koncentruje się na wybranych aspektach problemu obecności muzułmanów w Europie, analizując szczególnie modele integracji i doświadczenia obywatelskie społeczności muzułmańskiej w poszczególnych krajach. Szczególną uwagę zwraca na model wielokulturowości w Wielkiej Brytanii, model niemiecki, w którym dla imigrantów dostępny jest tylko rynek pracy, ale są wykluczeni z udziału w szerszym życiu społecznym, oraz model asymilacji preferowany we Francji. Kolejne zagadnienie poruszane przez autorkę to problem poczucia wykluczenia społecznego u muzułmanów, związanego szczególnie z tendencjami rozszerzenia działań gwarantujących bezpieczeństwo obywatelskie, które narodziły się po atakach terrorystycznych z 11 września. W końcowej części artykułu autorka rozważa zasadność przyjęcia modelu wielokrotnej tożsamości dla muzułmańskich imigrantów w Europie (ilustrując go wypowiedzią jednego z nich: Jestem w pełni Brytyjczykiem. Jestem w pełni Pakistańczykiem. Jestem w pełni muzułmaninem. Jestem każdym z nich), zwłaszcza tych żyjących w kraju tak wielokulturowym jak Wielka Brytania. Jako rozwiązanie problemów marginalizacji i sposób na rozwiązanie konfliktów społecznych proponuje ideę przyznania długoletnim muzułmańskim imigrantom pełni praw obywatelskich oraz podwójnego obywatelstwa i zaakceptowanie modelu „wielokrotnej tożsamości”. Działania takie powinny być wspierane przez decyzje umożliwiające bardziej sprawiedliwą niż współcześnie dystrybucję światowych dóbr oraz działania edukacyjne, budujące kompetencje międzykulturowe.